نکته علمی: توجیه بازگشت حیثیت تعلیلیه به تقییدیه دراحکام عقلی - نسخه قابل چاپ +- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir) +-- انجمن: بخش فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=5) +--- انجمن: مطالب علمی (فقهی) (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=27) +--- موضوع: نکته علمی: توجیه بازگشت حیثیت تعلیلیه به تقییدیه دراحکام عقلی (/showthread.php?tid=294)

توجیه بازگشت حیثیت تعلیلیه به تقییدیه دراحکام عقلی - محمدخادمی - 25-دي-1392 دربحث استصحاب درحکم شرعی مستکشف ازحکم عقل اشکال شده که وحدت قضیه متیقنه ومشکوکه احرازنمی شود چون قریب به اتفاق علما(به غیرازمحقق عراقی ومحقق روحانی علی مانقل)فرموده اند دراحکام عقلیه حیثیات تعلیلیه به حیثیات تقییدیه برمی گردد. توضیح : لذاوقتی یک خصوصیاتی تغییرکردعقل درحکمش شک می کند وگرنه اگرهیچ تغییری نکند که عقل شک نمی کند ووقتی عقل درحکم شک کند شک اوبه موضوع برمی گردد چون همه آنچه دخیل درعلت حکم است به موضوع برمی گرددلذادراحکام عقلیه همیشه شک درحکم به شک درموضوع برمی گردد ووقتی درموضوع شک شد دیگر وحدت قضیه متیقنه ومشکوکه احرازنمی شود . برخی ازاساتیداشکال کردند که این جمله مشهورکه حیثیت تعلیلیه به تقییدیه برمی گردد وجه ودلیلی ندارد بلکه عقل همانطورکه می تواند بگوید الصدق المضرقبیح(که تعلیلیه رابه تقییدیه برگرداند)همانطورمی تواند بگوید الصدق اذاکان مضراقبیح(که تعلیلیه رابه تقییدیه برنگرداند). اشکالی که به ذهن می رسد این است که حکم عقل که لسان ندارد ودلیل لفظی نیست تابگوییم ازکدام قبیل است بلکه باید ببینیم لب حکم عقل چیست که دراینگونه مواردعقل می گوید موضوع حکم من اضراراست یعنی اضرارعلت وشیئ سومی جدای ازموضوع وحکم نیست بلکه تمام الموضوع برای حکم است . این بیان می تواند وجهی برای گفتارمشهورباشد.