مدرک قاعده اشتراک احکام بین عالم و جاهل - نسخه قابل چاپ +- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir) +-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17) +--- انجمن: مباحثات دروس خارج اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=20) +---- انجمن: اصول استاد شهیدی (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=36) +---- موضوع: مدرک قاعده اشتراک احکام بین عالم و جاهل (/showthread.php?tid=3088)

مدرک قاعده اشتراک احکام بین عالم و جاهل - Payam_Khajei - 3-آبان-1402 [در بحث امکان اخذ علم به حکم در موضوع، نظر محقق نایینی در استفاده از قاعده اشتراک احکام بین عالم و جاهل مطرح شده و چنین نقد شده است.] محقق نائینی چون قائل بود جعل اول مهمل می‌‌شود، هیچ خطابی در جعل اول نسبت به جاهل اطلاق ندارد، چون تقییدش محال است، تقابل اطلاق و تقیید ثبوتی هم تقابل عدم و ملکه است کل ما استحال التقیید استحال الاطلاق مثل کلما استحال البصر استحال العمی مثلا به این دیوار نمی‌شود اعمی بگوییم، چون محال است بصر داشته باشد؛ لذا اگر یک خطابی تقییدش ممکن نباشد، اطلاق نیز که عدم التقیید فی محل قابل للتقیید است، محال می شود و لذا جعل اول مهمل است. در جایی که یک جعل دومی داشتیم که نتیجةالتقیید است که هیچ، اگر جعل دوم و متمم جعلی که نتیجةالتقیید است نداشتیم، به ادعای محقق نائینی یک متمم الجعلی داریم که نتیجةالاطلاق دارد، و آن همان قاعده اشتراک بین عالمین و جاهلین در احکام، قیام ضرورت بر اشتراک بین عالمین و جاهلین در احکام است. ما(استاد شهیدی) می‌گوییم جناب محقق نائینی دلیل قاعده اشتراک بین عالمین و جاهلین چیست؟ یک منشأ این قاعده، اطلاق خطابات است که شما منکر شدید، و ما هم که منکر نیستیم اطلاق خطابات را باید بحث کنیم: آیا با حدیث رفع و حدیث کل شیء لک حلال تقیید خورده است یا نخورده است؟ با زور باید اثبات کنیم تقیید نخورده است و الا برخی ادعاء می‌‌کنند که رفع ما لایعلمون ظاهرش رفع واقعی است و این یعنی تقیید اطلاقات خطاب تکلیف و اخراج جاهل قاصر از آن. اما ضرورت و اجماع، ما ضرورت و اجماع در مورد جاهل قاصر نداریم، در مورد جاهل مقصر داریم، کدام فقیه فرموده است که جاهل قاصر حکم واقعی در حق او ثابت است؟ لذا ضرورت و اجماعی وجود ندارد و اگر هم باشد اجماع، اجماع مدرکی است اعتباری ندارد. در مورد جاهل قاصر نه ضرورتی هست نه اجماع تعبدی هست، جاهل مقصر حسابش جداست، او که دلیل وجوب تعلم ثابت کرد حکم در حق او ثابت و منجز هست.   درس خارج اصول، 4 مهر 1402 RE: مدرک قاعده اشتراک احکام بین عالم و جاهل - مسعود عطار منش - 4-آبان-1402 ارتکاز عقلا و متشرعه تو اینجور موارد چیه؟ فکر میکنم ارتکازا باید احکام مشترک باشه. حالا اگه ارتکاز متشرعه متصل به عصر معصوم باشد شاید دیگه امضا هم نخواد. RE: مدرک قاعده اشتراک احکام بین عالم و جاهل - Payam_Khajei - 8-آبان-1402 این مقدار نقلی که استاد از مرحوم نایینی نقل کرده اند ظاهرا خود آقای نایینی به ارتکاز متشرعیه تمسک نکرده است. البته شاید بتوان عبارت "ضرورت" در کلام ایشان را به این معنا هم حمل کرد.  و لکن در هرصورت اگر بخواهیم اصل مدعا که تمسک به ارتکاز متشرعه است را بررسی کنیم ، می گوییم : ظاهرا بیان استاد شهیدی در رد ارتکاز هم بیاید.  یعنی صغرای وجود ارتکاز متشرعه اگر واضح بود، فقها باید می گفتند که جاهل قاصر حکم واقعی در حق او ثابت است. در حالیکه ظاهرا از کلام استاد شهیدی بر می آید که چنین نبوده است و حداقل چنین اتفاقی در این مساله  نقل نشده است. حالا شما ببینید واقعا چنین چیزی از فقها به دست می آورید.  حداقل خود آقای شهیدی و هم نظران با ایشان که ظاهرا(به این مقدار بیان در اینجا) چنین ارتکازی ندارد.