با توجه به صحیحه عبدالله بن سنان کل شیء فیه حلال و حرام فهو لکل حلال ابدا حتی تعرف الحرام منه بعینه فتدعه. وسائل ج17 ص87.

مرحوم آقای داماد فرموده‌اند: اصل منجزیت علم اجمالی تبدیل به اصل ثانوی حلیت اطراف علم اجمالی شده است مگر در مواردی که دلیل خاص وجود داشته باشد که آن غالبا در مائین مشتبهین است که مکلف علم اجمالی به نجاست یکی از این دو آب دارد و امام علیه السلام فرموده‌اند: «یهریقهما» این دو را دور بریزید. ظاهر آن این است که حق خوردن هیچ کدام از آنها را هم ندارید. در این موارد علم اجمالی منجز است ولی در غیر این موارد منجز نیست .

آیت الله زنجانی فرموده‌اند: علم اجمالی در موارد شبهه محصوره که اطراف شبهه مشابه هم هستند منجز است. ولی علم اجمالی در مواردی که اطراف علم اجمالی مشابه و مسانخ هم نیستند مثل تدریجیات و همینطور در موارد شبهات غیر محصوره و ‌شبهه‌ای که یک طرف آن خارج از محل ابتلاء است، منجز نیست و خارج از «یهریقهما و یتیمم» است. و در همه‌ی این‌ها طبق اصل ثانوی جواز ارتکاب اطراف علم اجمالی عمل می‌شود.

 

[نقد و بررسی استاد به این کلام در جلسه 16 آبان ماه مطرح شده است . به دلیل رعایت اختصار ذکر نکردیم. علاقه مندان مراجعه بفرمایند.]

 

* خارج اصول، 15 آبان 1402