مباحثه، تالار علمی فقاهت
اشکال: امکان تدریجی بودن مشبه و دفعی بودن ابتلا - نسخه قابل چاپ

+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17)
+--- انجمن: مباحثات دروس سطح (اصولی) (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=18)
+---- انجمن: رسائل شیخ (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=32)
+---- موضوع: اشکال: امکان تدریجی بودن مشبه و دفعی بودن ابتلا (/showthread.php?tid=40)



امکان تدریجی بودن مشبه و دفعی بودن ابتلا - عابدی اردکانی - 20-آذر-1391

Huhدر بحث تنبیهات علم اجمالی شبهه محصوره (تنبیه ششم) مرحوم شیخ میفرماید در مشتبهات تدریجی با اینکه موجودات تدریجی هستند ولی اگر ابتلا به آنها دفعی باشد باید احتیاط کرد.
حال سوال این است که ایشان با وجود اینکه خروج از ابتلای عرفی را باعث عدم تنجز علم اجمالی می دانستند(تنبیه سوم) حتی اگر امکان عقلی هم داشته باشد چطور در مشتبهی که هنوز نیامده است و عقلا امکان انجام آن نیست ابتلا را بالفعل و دفعی دانسته است ؟Huh


RE: - رضا اسکندری - 24-آبان-1393

آنچه به نظر حل کننده اشکال است توجه به وجه مانعیت خروج از ابتلاء از تاثیر علم اجمالی در تنجیز است.
خروج از ابتلاء در جایی مانع از تاثیر علم اجمالی است که به عدم وجود تکلیف در همه صور برگشت کند. یعنی جایی یکی از اطراف شبهه به نحوی باشد که اگر چه امکان عقلی انجام آن هست اما از نظر عرفی انگیزه برای ارتکاب آن نیست که در این موارد حکم لغو است پس در همه اطراف علم، تکلیف فعلی وجود ندارد و لذا علم منجز نیست.
با در نظر گرفتن این نکته روشن است که در تنبیه ششم که در تدریجیات است، اگر حکم را معلق بدانیم که مرحوم شیخ همین تفصیل را بیان کرده اند، تکلیف در همه اطراف فعلی است و اینکه برخی از اطراف هنوز موجود نشده اند منجر به خروج از محل ابتلا نیست یعنی به گونه ای نیست که انگیزه ای برای ارتکاب آن نباشد تا وجود حکم در آن لغو باشد پس تکلیف در همه اطراف فعلی است و علم اجمالی منجز است.
البته در صورتی که واجب مشروط هم باشد بیانی برای منجز بودن علم اجمالی وجود دارد که بحث باید در جای خودش باشد.