مباحثه، تالار علمی فقاهت
حکم تکلیفی و حکم وضعی !! - نسخه قابل چاپ

+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17)
+--- انجمن: سوالات علمی (اصولی) (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=41)
+--- موضوع: حکم تکلیفی و حکم وضعی !! (/showthread.php?tid=593)



حکم تکلیفی و حکم وضعی !! - محمدامین - 24-دي-1394

با سلام

بزرگان ما در تعریف حکم تکلیفی فرمودند؛ 
احکامی که مستقلاً از جانب شرع تشریع شده اند مانند : وجوب و حرمت و استحباب و کراهت و اباحه و از این جهت که تکلیف و مشقتی بر انسان تحمیل می کند ، احکام تکلیفیه می گویند.

و در تعریف حکم وضعی فرمودند؛ 
احکامی هستند که مستقلا از جانب شارع مقدس تشریع نشده اند.

و برای تبیین کلام ، مثالهایی بیان می کنند..

مثال رایجش همینه ... 

«أَقِمِ اَلصَّلاةَ لِدُلُوكِ اَلشَّمْسِ إِلى غَسَقِ اَللَّيْلِ »

در این حدیث ، اقامه صلاه حکم تکلیفی است و لدلوک الشمس را حکم وضعی تکوینی میدانند...

سوالم اینجاست که ؛
چرا ما دلوک الشمس را حکم وضعی بدانیم؟ مگر لفظ دلوک الشمس را مستقلا شارع بیان نکرده؟

با تشکر


RE: حکم تکلیفی و حکم وضعی !! - رضا اسکندری - 24-دي-1394

سلام
این ضابطه ای که بیان کرده اید را مستند کنید.
کسانی مثل مرحوم شیخ معتقد هستند که احکام وضعی منتزع از احکام تکلیفی هستند اما بسیاری از علمای دیگر این نظر را قبول ندارند. و حتی بر مبنای کسانی که این نظریه را هم پذیرفته اند ملاک و معیار تفاوت حکم تکلیفی و وضعی این نیست بلکه تفاوت چنان است که حتی اگر حکم وضعی مستقلا هم جعل شده باشد یا حکم تکلیفی به تبع جعل شده باشد باز هم متفاوتند.
نکته دوم: آیا دلوک شمس حکم است؟!!!
سببیت دلوک شمس حکم است که شارع آن را بیان نکرده است.


RE: حکم تکلیفی و حکم وضعی !! - دلیل - 1-بهمن-1394

فرائد الاصول جلد 3 صفحه 127و 128 و بالجملة: فقول الشارع: «دلوك الشمس سبب لوجوب الصلاة» و «الحيض مانع منها»، خطاب وضعيّ و إن استتبع تكليفا و هو إيجاب الصلاة عند الزوال و تحريمها عند الحيض، كما أنّ قوله تعالى: أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ «2»، و قوله: «دعي الصلاة أيّام أقرائك» «3»، خطاب تكليفيّ و إن استتبع وضعا، و هو كون الدلوك سببا و الإقراء مانعا. ایشان می فرمایند سببیت دلوک شمس حکم وضعی است که از این خطاب انتزاع میشود بنابراین اگر شما تعریفی که از حکم وضعی می فرمایید بر اساس مبنای شیخ هم باشد مثالی که می زنید علی المبنی است یعنی اینکه بر مبنای شیخ که می فرمایند حکم وضعی جعل مستقل ندارد در این مثال هم سببیت دلوک شمس جعل مستقل نشده است البته مثل مرحوم آخوند اصلا سببیت دلوک شمس را حکم شرعی نمی دانند بلکه انتزاع از تکوین می دانند


RE: حکم تکلیفی و حکم وضعی !! - عالم - 2-بهمن-1394

سلام
esmaeil
لطفا سوال خود را در  موضوع(تاپیکی جدید) با عنوان مستقل ارسال نمایید و در لابلای موضوعاتی که هیچ ربطی به سوال شما ندارد بیان نکنید