مباحثه، تالار علمی فقاهت
مساله جدید: انسدادی باش! اگر در حجیت خبر ثقه وثوق شخصی و حتی وثوق نوعی را شرط می دانی - نسخه قابل چاپ

+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17)
+--- انجمن: مباحثات دروس خارج اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=20)
+---- انجمن: اصول استاد شهیدی (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=36)
+---- موضوع: مساله جدید: انسدادی باش! اگر در حجیت خبر ثقه وثوق شخصی و حتی وثوق نوعی را شرط می دانی (/showthread.php?tid=70)



انسدادی باش! اگر در حجیت خبر ثقه وثوق شخصی و حتی وثوق نوعی را شرط می دانی - وکیلی - 27-دي-1391

استاد شهیدی:به نظر ما چون حجیت خبر واحد از باب تعبد است مشکلی نیست ولی کسانی که می گویند عقلا از باب وثوق شخصی یا حتی نوعی به خبر واحد عمل می کنند باید انسدادی شوند چون با توجه به تعدد وسائط در اخبار احاد(که احتمال خطا را به صورت تصاعدی بالا می برد)، اخبار متعارض، اختلاف نسخ، نقل روایت و اتکا به حافظه، نقل به معنی و... اخبار معدودی هستند که بتوانند وثوق حتی نوعی ایجاد کنند.


RE: انسدادی باش! اگر در حجیت خبر ثقه وثوق شخصی و حتی وثوق نوعی را شرط می دانی - HAMZEH - 3-بهمن-1391

به نظرمی رسدکه نوع مردم اگربرتعهد رواة به نقل درست ودقیق وحفظ کتب ورعایت استادوشاگردی درتحمل حدیث و... مطلع شوندوثوق پیدامی کنند .آیا با همه اختلاف نسخ وکثرت وسائط در مورد دیوان حافظ یاهر کتاب قدیمی دیگر مردم دیگروثوق به صدورکتاب واشعارازحافظ پیدانمی کنند؟


RE: انسدادی باش! اگر در حجیت خبر ثقه وثوق شخصی و حتی وثوق نوعی را شرط می دانی - حاجی - 4-بهمن-1391

با سلام! اولا :اینطور نیست که کل و یا جل کتب به صورت سماع و قرائت به ما رسیده باشد، بلکه وجاده و مناوله در انتقال میراث مکتوب زیاد است و غیر قابل انکار. ثانیا: اینطور نیست که تمام روات دقت در نقل و اینکه از چه کسانی تحمل حدیث می کنند داشته باشند.عباراتی مثل یروی عن الضعفا، یعتمد علی المراسیل، لا یبالی عمن اخذ، حدیثه یعرف و ینکر و...در کتب رجالی زیاد است حتی در مورد ثقات. ثالثا:هر چقدر هم افراد دقت کنند برای انتقال یک مطلب با تعدد وسائط احتمال خطا واقعا زیاد می شود.هرچند احتمال خطا در نفر اول و یا تک تک افراد ناچیزباشد. رابعا: کتب معروف که به تواتر برای ما ثابت شده اند از محل کلام خارج اند مثل کتاب کافی و مثل دیوان حافظ اما اگر نسخه های قدیمی دیوان حافظ هم مختلف بود دیگر به اینکه این غزل به خصوص از حافظ است یقینی نیست همانطور که در خارج محقق شده و اختلاف است که بعضی از این غزلها از حافظ است یا نه


RE: انسدادی باش! اگر در حجیت خبر ثقه وثوق شخصی و حتی وثوق نوعی را شرط می دانی - اعلایی - 16-بهمن-1391

اولاً: انسداد یک امر محذور غیر قابل التزام نیست که بخواهیم از آن با عنوان تالی فاسد یاد کنیم. حاج آقای شبیری فرموده اند: «اگر امروزه کسی قائل به انسداد باشد آن را شذوذ و غیر متعارف در فکر می پندارند در حالی که آقای سید حسن صدر از مرحوم آقای سید صدر الدین صدر نقل میکند که در سنه 1205 به کربلا رفتم، آقا باقر بهبهانی و پسرش آقا محمد علی و صاحب ریاض و پسر او، سید مجاهد و میرزای قمی و محقق کاظمی شارح وافیه همگی قائل به انسداد بودند. اینها افاضل درجه اول شاگردان وحید بهبهانی هستند».
ثانیاً: واقعیت این است که اطلاعات ما از تاریخ حدیث و نحوه انتقال احادیث به قرون متاخر بسیار اجمالی و مبهم است و نمی توان بر اساس آنها قضاوت دقیقی داشت و معمول ادعاهایی که در این باب صورت می گیرد بدون تتبع کافی و ارائه شواهد قانع کننده می باشد.


RE: انسدادی باش! اگر در حجیت خبر ثقه وثوق شخصی و حتی وثوق نوعی را شرط می دانی - مخبریان - 18-بهمن-1401

نقل قول: حاج آقای شبیری فرموده اند: «اگر امروزه کسی قائل به انسداد باشد آن را شذوذ و غیر متعارف در فکر می پندارند در حالی که آقای سید حسن صدر از مرحوم آقای سید صدر الدین صدر نقل میکند که در سنه 1205 به کربلا رفتم، آقا باقر بهبهانی و پسرش آقا محمد علی و صاحب ریاض و پسر او، سید مجاهد و میرزای قمی و محقق کاظمی شارح وافیه همگی قائل به انسداد بودند. اینها افاضل درجه اول شاگردان وحید بهبهانی هستند».


ملا احمد نراقی (م ۱۲۴۵ ق) که اندکی متأخر از میرزای قمی (م ۱۲۳۱ ق) هستند، در کتاب عوائد الايام گفته‌اند: 

نقل قول:إنّ المراد من قطعية الأخبار قطعية حجيتها. و ذلك عين القول بحجية الظن الخبري بواسطة الدليل القطعي.
و ذهب جمع من قدماء المجتهدين أيضا إلى عدم حجية الظن، و انحصار الحجة في العلم.
و مذهب أكثر المجتهدين، بل جميع المتأخرين منهم: وجود المخرج عن الأصل الابتدائي، و عدم انحصار الحجة في العلم.
نعم الكلام الذي بينهم هو أن الخارج هل هو الظن في الجملة- و بعبارة أخرى بعض الظنون، و بثالثة ظنون مخصوصة- أو مطلق الظن إلّا ما منع منه الدليل؟ حتى يكون الأصل الثانوي حجية الظن.
فمعظم المجتهدين من الشيعة، بل قاطبتهم، بل إجماع الفرقة المحقة على أنه لم يخرج مطلق الظن، بل الخارج ظنون مخصوصة.
و قال بعض علماء عصرنا بخروج مطلق الظن، و أصالة حجيته، و ظني أنه مما لم يقل به أحد من علمائنا السابقين، و سلفنا الصالحين.
و أما ما قد يوجد في بعض عباراتهم مما يستشم منه رائحة حجية الظن بإطلاقه، أو يستلزمها، مع تصريحاتهم بخلافه، فقد بينا السرّ فيه في كتبنا على وجه شاف كاف.

ملا احمد نراقی، عوائد الايام في بيان قواعد الاحكام و مهمات مسائل الحلال و الحرام، ص 357

طبق این نقل، میرزای قمی (بعض علماء عصرنا) اولین نفر در پذیرش انسداد بوده است و این با نقلی که آقای شبیری کرده‌اند، معارض است. مخصوصاً که ملااحمد نراقی در كربلا، در حلقه درس آقا باقر بهبهانى (متوفى 1208 ق) در آخرين سالهاى تدريسش حاضر شده است و بعید است که متوجه انسدادی بودن استادش، وحید بهبهانی، نشده باشد.

توضیح: در پاورقی کتاب عوائد الایام، آدرس مربوط به جملهٔ اخیر، از کتاب مناهج الاحکام آدرس داده شده است که نباید با مناهج الاحکام میرزای قمی اشتباه شود. مراد مناهج الأحکام و الاصول است که نوشته‌ای اصولی از ملا احمد نراقی است.