«رجال» بررسی راههای اثبات وثاقت مسعده بن صدقه - نسخه قابل چاپ +- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir) +-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17) +--- انجمن: مباحثات دروس خارج اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=20) +---- انجمن: اصول استاد شهیدی (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=36) +---- موضوع: «رجال» بررسی راههای اثبات وثاقت مسعده بن صدقه (/showthread.php?tid=947)

بررسی راههای اثبات وثاقت مسعده بن صدقه - فقه جواهری - 15-دي-1396 مرحوم بروجردی ادعا می‌‌کرد که مسعدة بن صدقة با مسعدة بن زیاد یکی است که اسم کاملش مسعده بن صدقه بن زیاد است که گاهی منسبوش می کرده اند به پدرش می گفتند مسعدة بن صدقه و گاهی منسبوش می کردند به جدش می گفتند مسعدة بن زیاد. مسعدة بن زیاد هم که قطعا توثیق دارد.آقای زنجانی هم همین را تقویت می کند.  آقای بروجردی این شاهد را هم ذکر می کنند که هارون بن مسلم خیلی روایت دارد از هردو، بلکه یک روایتی هم نقل می کند هارون بن مسلم عن مسعدة بن صدقة عن زیاد. آقای بروجردی می فرماید این عن زیاد اشتباه است بلکه بن زیاد است، در بعض نسخ کافی هم بن زیاد است. خب وقتی شد مسعدة بن صدقة بن زیاد ادعای ایشان ثابت می شود و لکن به نظر ما اینها در حدی نیست که وثوق آور باشد. خصوصیات این دو هم با هم فرق می کند در رجال نجاشی راجع به مسعدة بن صدقه می گوید العبدی، راجع به مسعدة بن زیاد می گوید الربعی. شیخ راجع به مسعدة بن صدقه می گوید عامیٌّ، ودر رجال بعد از ذکر مسعدة بن صدقة می گوید مسعدة بن زیاد، هر دو را ذکر می کند که نشان می دهد دو نفر می دانسته است یا شیخ در رجالش در اصحاب امام صادق علیه السلام می گوید: مسعدة بن صدقة العبدی البصری، اما راجع به مسعدة بن زیاد می گوید الکوفی. انصاف این است که ما نمی توانیم جزم پیدا کنیم که اینها یکی بوده اند هم به او کوفی گفته اند و هم بصری، و هم به او ربعی گفته اند و هم عبدی. بعضی از آقایان از فضلاء‌ کتابی نوشتند فی اتحاد المساعد. گفتند چهار تا مسعدة داریم مسعده بن صدقه، مسعدة بن زیاد، مسعدة بن یسع، مسعدة بن اسمع این‌ها همه یکی هستند که به نظر ما اثبات این مطلب مشکل است آقای خوئی هم می‌‌فرمود مسعدة بن صدقة ثقه است چون در تفسیر قمی وارد شده و رجال تفسیر قمی ثقات هستند بخاطر توثیق عامی که در دیباجه تفسیر آمده است که آنچه که ثقات نقل کرده‌اند من در این کتاب می‌‌آورم. البته ما قبول نداریم این توثیق عام را چون تفسیر قمی را می‌‌گوییم مشتمل است بر چند کتاب تفسیر و فقط کتاب تفسیر علی بن ابراهیم قمی نیست و دیباجه هم معلوم نیست از خود علی بن ابراهیم قمی باشد، شخصی دیگری شاید دیباجه را نوشته چون بعد از این‌که این دیباجه تمام می‌‌شود تازه می‌‌گوید حدثنا ابوالفضل العباس قال حدثنا علی بن ابراهیم القمی که اولا خود این کسی که حدثنا ابوالفضل العباس را می‌‌گوید معلوم نیست چه کسی هست؟ ثانیا خود این ابوالفضل العباس معلوم نیست چه کسی است و این دیباجه را شاید همین راوی متاخر نوشته که ما نمی‌دانیم کیست! یا قبلا آقای خوئی می فرمود که مسعدة بن صدقة از رجال کامل الزیارات است، آنجا هم ابن قولویه می گوید که ما از ثقات نقل می کنیم. بعد آقای خوئی عدول کرد و خوب کاری هم کرد که عدول کرد، فرمود فقط مشایخ بلاواسطه ابن قولویه ثقه هستند، و مسعدة بن صدقة جزء مشایخ بلاواسطه ابن قولویه نیست. ما به نظرمان از دو راه می شود مسعده را توثیق کرد یک: در احکام شرعیه الزامیه اجلاء اصحاب از او نقل حدیث کردند، ‌در احکام الزامیه فقهیه. یک وقت احکام استحبابیه است، یک وقت تاریخ است، عقائد است که برای وصول علم نقل حدیث می‌‌کنند، او مهم نیست، اما احکام الزامیه فقهیه اکثار کنند اجلاء روایتی را از شخصی، مثل هارون بن مسلم و حمیری که از اجلاء قمیین هست خب این ظاهرش این است که ثقه بوده از نظر او و الا کتابش را نمی‌آمد موهوم کند از نقل یک شخص ضعیف. دو: قدماء برای احراز وثاقت روات متن شناسی می کردند، یعنی می آمدند روایات یک شخص را کنار هم می گذاشتند می دیدند روایت خیلی روایت شسته ورفته ای است حرف شاذ در آن نیست، وثوق پیدا می کردند به اینکه این روای، راوی حسابی بوده است. راجع به مسعدة بن ثقه همین ادعا شده است و این به نظر ما بعید هم نیست.