مباحثه، تالار علمی فقاهت
نکته علمی: قواعد تصحیف - نسخه قابل چاپ

+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=5)
+--- انجمن: مباحثات دروس خارج فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=9)
+---- انجمن: فقه استاد سیدمحمدجواد شبیری (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=51)
+---- موضوع: نکته علمی: قواعد تصحیف (/showthread.php?tid=965)



قواعد تصحیف - محمود رفاهی فرد - 26-دي-1396

آدمی زاد، خطاهایش نیز یک روند منطقی دارد. تحریفات و تصحیفاتی که در نسخ رخ میدهد در اثر خطاهایی است که در روندی طبیعی حاصل شده اند. مهم شناخت روند خطا است تا در پی آن قواعد تحریف و تصحیف را کشف کرد.
یکی از مهم ترین قواعد تحریف این است که روند تحریف از شکل نامأنوس به مأنوس رخ می دهد. لذا اگر متنی دو نسخه داشت که یکی مأنوس و دیگری نامأنوس بود، اصل این است که نسخه‌ی نامأنوس اصیل بوده و در نسخه ی دیگر عبارت نامأنوس به مأنوس تبدیل شده است.
مثلا محمد بن اسلم، در بیشتر مصادر، به "جبلی" توصیف شده و در بعض مصادر(علامه در خلاصه از ابن غضائری) به "حلبی" توصیف شده است.
بنا بر قاعده ای که ذکر شد؛ حلبی تصحیف جبلی است و نه بالعکس. زیرا حلبی وصف شایعی است بر خلاف جبلی که این گونه نیست. لذا جبلی اصیل است و حلبی مصحف.