مباحثه، تالار علمی فقاهت
تناقض در کلام مرحوم آخوند در فرق بین معلوم التاریخ و مجهولی التاریخ - نسخه قابل چاپ

+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17)
+--- انجمن: مباحثات دروس خارج اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=20)
+---- انجمن: اصول استاد قائینی (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=24)
+---- موضوع: تناقض در کلام مرحوم آخوند در فرق بین معلوم التاریخ و مجهولی التاریخ (/showthread.php?tid=971)



تناقض در کلام مرحوم آخوند در فرق بین معلوم التاریخ و مجهولی التاریخ - حسین بن علی - 27-دي-1396

مرحوم آخوند فرمودند که استصحاب در مجهولی التاریخ جاری نمی شود چون اتصال احراز نشده است
در تبیین این فقره دو تقریب اساسی وجود دارد
1 مرحوم نایینی:فاصله زمانی بین ساعت یقین و شک مانع از استصحاب است و اکر ساعت حادث دیگر ساعت سوم باشد بین متیقن و مشکوک فاصله افتاده است
2 مرحوم آقا ضیا:  شبهه نقض یقین به یقین که به سبب علم اجمالی حاصل میشود مانع از جریان استصحاب است

با توجه به این دو تقریب، استصحاب معلوم التاریح نیز مبتلا به شبهه عدم احراز اتصال است چون اگر حادث مجهول قبل از معلوم محقق شده باشد، استصحاب عدم معلوم التاریخ در ظرف حادث دیگر مبتلا به فاصل شده است و احتمال این امر محقق شبهه عدم اتصال است
و این اشکال طبق هر دو تقریب بر مرحوم آخوند وارد است


RE: تناقض در کلام مرحوم آخوند در فرق بین معلوم التاریخ و مجهولی التاریخ - حسین بن علی - 29-دي-1396

این اشکال را استاد طبق تقریب مرحوم نایینی نپذیرفتند ولی طبق تقریب مرحوم عراقی وارد دانستند


RE: تناقض در کلام مرحوم آخوند در فرق بین معلوم التاریخ و مجهولی التاریخ - رضا اسکندری - 29-دي-1396

احتمالا منظورتان این است که در صورت چهارم که اثر بر نفس عدم یک حادث در زمان حادث دیگر مترتب است، به همان بیانی که مرحوم آخوند در جایی که تاریخ هر دو حادث مجهول باشد فرمودند استصحاب جاری نیست باید در جایی که تاریخ یکی از دو حادث معلوم باشد و تاریخ دیگری مجهول باشد، استصحاب را در حادثی که تاریخش مجهول است جاری ندانند با اینکه ایشان می‌فرمایند استصحاب در آن حادث که تاریخش مجهول است جاری است.
و گرنه خود مرحوم آخوند فرموده اند در جایی که تاریخ یک حادث معلوم است و تاریخ دیگری مجهول است در آن حادث که تاریخش معلوم است استصحاب جاری نیست به همان بیان.
اما به نظر می رسد اشکال به مرحوم آخوند وارد نیست نه طبق بیان مرحوم نایینی و نه طبق بیان مرحوم عراقی. توضیح مطلب:
مثالی که بحث را در آن مطرح می‌کنم:
زمان اول: یقین به عدم ملاقات و عدم کریت
زمان دوم: احتمال حدوث ملاقات
زمان سوم: یقین به حدوث کریت
زمان چهارم: احتمال حدوث ملاقات
استصحاب عدم ملاقات تا زمان کریت (که زمان سوم است) بدون اشکال جاری است چون:
طبق بیان نایینی:
در زمان سوم که زمان جریان استصحاب است نقض یقین سابق به عدم ملاقات روشن نیست تا بیان مرحوم نایینی جاری باشد چرا که احتمال دارد ملاقات در زمان چهارم اتفاق افتاده باشد.

طبق بیان عراقی:
علم به انتقاض حالت سابقه عدم ملاقات در زمان سوم وجود ندارد.

فکر میکنم مطلبی هنوز مبهم مانده است و آن اینکه شبهه مصداقیه استصحاب (چه طبق بیان نایینی و چه طبق بیان مرحوم عراقی) این نیست که احتمال دارد خلاف حالت سابقه در این بین متخلل شده باشد چرا که روشن است در تمام موارد استصحاب چنین احتمالی وجود دارد.
بلکه منظور علم به نقض حالت سابقه و احتمال تخلل آن بین زمان یقین و شک است.
دقت در این مساله اشکال شما را حل خواهد کرد.


RE: تناقض در کلام مرحوم آخوند در فرق بین معلوم التاریخ و مجهولی التاریخ - حسین بن علی - 30-دي-1396

طبق تقریب مرحوم نایینی: وقتی موضوع اثر عدم ملاقات در زمان کریت است که ساعت سوم واقع شده است پس زمان یقین که ساعت اول است با زمان شک که ساعت سوم است اتصال ندارد
طبق تقریب مرحوم آقا ضیا: علم اجمالی مانع از جریان استصحاب است که در مقام علم احمالی وجود دارد ولی در تمام موارد استصحاب این شبهه مطرح نمی باشد
اشکال مذکور در حقائق الاصول نیز به نحوی وارد است