نکته علمی: استصحاب تکلیف مقدم است یا احتیاط ؟ - نسخه قابل چاپ +- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir) +-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17) +--- انجمن: مباحثات دروس سطح (اصولی) (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=18) +---- انجمن: کفایه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=33) +---- موضوع: نکته علمی: استصحاب تکلیف مقدم است یا احتیاط ؟ (/showthread.php?tid=980)

استصحاب تکلیف مقدم است یا احتیاط ؟ - میرزا رضا نائینی - 2-بهمن-1396 مرحوم آخوند  قید تعبدی را جزء تقسیمات ثانویه ای دانسته که در ناحیه جعل نمی آید چه در جعل اول چه بوسیله متمم جعل و چه در مجوع ادله لذا نمیتواند از برائت شرعیه استفاده کند چون در رفع مالایعلمون باید مرفوع جزء مجعولات باشد هم چنین برائت عقلیه نیزجاری نیست چون عدم البیان نیاز به احراز دارد که در صورت علم به اصل ثبوت تکلیف و شک در سقوط اصاله الاحتیاط حاکم است   میرزا جواد تبریزی به این بیان اشکال دارند : که استصحاب بقاء تکلیف در مقام امتثال نه جعل در این جا جاری است و استصحاب مقدم بر اصاله الاشتغال است این استصحاب با استصحاب اشتغال متفاوت است به عنوان دفاع از مرحوم آخوند میگوییم : شک ما در ناحیه سقوط مسبب از کیفیت ثبوت حکم است ودر فضای ثبوت نیز امکان اجرای برائت شرعیه نیست و همچنین برائت عقلیه هم بر اساس نظر آخوند جاری نیست چون انحلال راقبول ندارد پس باید قائل به تحصیل غرض و احتیاط شویم نه استصحاب RE: استصحاب تکلیف مقدم است یا احتیاط ؟ - حسین بن علی - 3-بهمن-1396 کلام مرحوم تبریزی روشن نیست و تفاوت استصحاب بقاء تکلیف با اشتغال در عمل چیست؟ در ضمن اینکه اشکال به مرحوم تبریزی هم وارد نیست جون استصحاب اصل محرزاست و حاکم بر احتیاط RE: استصحاب تکلیف مقدم است یا احتیاط ؟ - میرزا رضا نائینی - 6-بهمن-1396 استاد حسینی نسب در تبیین نظریه مرحوم تبریزی فرمودند: بقاءتکلیف نتیجه استصحاب تکلیف است که این تکلیف حکم شرعی بوده و با حکم عقلی که اشتغال باشد متفاوت است و بنا بر نظر مشهور احکام عقلیه چون جعل مستقیم شارع نیستند استصحاب نمیشوند به عبارت دیگر : تکلیف جعل شارع است و سعه و ضیقش دست شارع است لذا بعد از انجام عمل بدون قصد قربت درصورت شک در بقاء تکلیف تکلیف قابل استصحاب است و موضوعی برای قاعده اشتغال که احتمال عقوبت باشد باقی نمی ماند و یقین به وجود عقاب در صورت ترک است. تا این جا تبیین نظریه مرحوم تبریزی توسط استاد حسینی نسب بود بود اما در دفاع از نظر آخوند میتوان گفت : تقدم استصحاب بر احتیاط به لحاظ محرز بودن آن اولا محل شبه است زیرا که احتیاط هم احتمال عقوبت و وجود تکلیف واقعی را به صفر میرساند خود نوعی امتیاز دارد که در استصحاب نیست ودر ثانی بر فرض تقدم درجایی است که استصحاب مسببی نباشد و در این جا شک در وجود تکلیف به لحاظ شک در کیفیت جعل شارع است و در آن جا وقتی کیفیت معلوم نبود یا باید استصحاب کلی قسم ثانی تکلیف را کرد که مفید آثار نیست و برای اثبات فرد مثبت است به بیان آن که: کلی تکلیف آمده اما معلوم نیست که به چه کیفیت بوده که با عمل بدون قصد قربت ساقط شود یا نشود و این استصحاب کلی به درد نمیخورد تا فرد باقصد قربت را واجب کند پس یا آن که استصحاب فرد را باید گفت که مشکلش یقین سابق است و اصلا مشخص نیست یا برائت که چه عقلی و شرعی به نظر آخوند در این جا به خاطر مشکل عدم جعولیت و عدم انحلال جاری نمیشود پس در نتیجه این جا چون اصل اشتغال ذمه معلوم است عقل دستور به فراغ ذمه با اتیان با قصد را میدهد