امتیاز موضوع:
  • 0 رای - 0 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
نقش عرف در احکام
#1
عرف عند الکل مشرع نیست و نقشی همانند کتاب سنت و عقل ندارد. ولی از آنجا که عرف در حوزه تعیین مفاهیم عند الکل و در حوزه تطبیقات فی الادله اللفظیه مرجعیت دارد، تغییرات عرفی می توانند موجب تغییر موضوع شده و مصداقی را از موضوع حکم شرعی خارج کرده و در موضوع حکم شرعی دیگری داخل کنند.جايگاه عرف در استنباط احكام شرعى در سه جهت است:
 الف) تعیین مفاهیم: فهم متون دينى وابسته به مفاهیم به کار رفته درآن متون است.  متون فقهى شامل معانى و مفاهيم عرفى بسيارى است كه فهم آنها مبتنى بر تفاهمات عرفى است. اگر شارع تعریف خاصی برای مفهومی ارائه نکرده باشد، به ارتكاز اهل محاوره (عرف زمان صدور) در تعیین مفاهیم به کار رفته در متن شرعی اعتماد  می شود. ظاهرا این کاربرد اختلافی نیست.
ب) تطبیق احکام بر موضوعات و مصادیق خارجی: در تعیین مرجع برای تطبیق مفاهیم بر مصادیق خارجی سه دیدگاه میان فقها وجود دارد: 1) عقل مطلقا(مسلک آخوند خراسانی) 2) عرف مطلقا(مسلک مرحوم خوئی، میرزا جواد تبریزی، آقای شبیری زنجانی و ... 3) تفصیل بین احکام امضائی و احکام تاسیسی(مستفاد از کلمات مرحوم حائری و شاگردانشان). طبق مسلک اخیر در  تاسیسیات عقل نمی تواند تعیین مصداق کند چرا که از مناط حکم اطلاع ندارد، ولی در امضائیات كه مناطشان نزد خودمان است، عقل با تکیه بر آن مناط می تواند تعیین مصداق کند. به هر صورت، در اين موارد اگر عرف به گونه ای تغيير كند که چیزی از مصداق یک موضوع حکم شرعی به موضوع حكم شرعی دیگری تبدیل شود، حکم شرعی آن نیز تغيير پيدا مى‏كند. براى مثال منفعت خون در یک زمانی خوردن و ... بوده و در نتیجه منفعت غالبه آن حرام بوده لذا بیع آن نیز حرام بود، ولی امروزه منفعت خون  تزریق به بیمار است  و به نجات جان بیمار کمک می کند. در نتیجه حکم آن نیز تغییر کرده و بیع آن حلال می شود.
ج) كشف سیره : اگر در زمان معصوم (ع) چيزى در عرف آن زمان رواج داشته و معصوم نیز منع نکرده است با این که شرایط منع وجود داشته  معلوم می شود که آن فعل مجاز بوده است. مانند عقد فضولى.استاد سیدمصطفی حسینی نسب
پاسخ
 سپاس شده توسط سید رضا حسنی


موضوعات مشابه ...
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  امتنانی بودن احکام مهدی خسروبیگی 0 130 8-اسفند-1402, 15:09
آخرین ارسال: مهدی خسروبیگی
  تبعیت احکام نسبت به مصالح و مفاسد متعلق و نفس تکلیف مسعود عطار منش 1 617 23-آذر-1399, 00:36
آخرین ارسال: خیشه
  عدم تبعیت احکام از مصلحت در مجعول سید حسین منافی 1 4,654 16-بهمن-1396, 14:58
آخرین ارسال: 89194

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان