25-فروردين-1398, 08:03
برگرفته از درس فقه استاد سید محمد جواد شبیری، فروردین 98
اخیرا کتاب های جدیدی از برخی فرق باطنیه منتشر شده که حاوی اطلاعاتی مرتبط با امامیه است. اطلاعات این کتب تا چه حد قابل اعتماد است؟
به نظر می رسد که به دوجهت بسیار باید با احتیاط با اطلاعات این کتب رفتار کرد و در صورتی که شاهدی نداشته باشد چندان نمی توان بر آن ها اعتماد کرد.
جهت اول این که این کتب، به نحو معتبر و از طرق معروفی مثل سماع و قرائت و ... منتقل نمی شده و احراز اصالت نسخه های آنها دشوار است و غلط های نسخه ای فراوان دارد.
و جهت دوم این که اساسا مولفین این کتب، در بسیاری از موارد، به راحتی دروغ می گفته اند. این مطلب با بررسی تطبیقی برخی منقولات این کتب با منقولات کتب معتبر روشن می شود. گاه برای حدیثی که در سائر منابع تنها به شکل مرسل آمده، تمام اجلاء اصحاب را به عنوان راوی آن ذکر کرده اند. گاه هر جای متن حدیث که با عقائدشان ناسازگار بوده، در آن تحریف کرده اند و ..
بنا بر این وقتی اطلاعات این کتب، بر خلاف اطلاعات سائر منابع باشد نمی توان به آن ها اعتماد کرد. مثلا در این کتب، مرحوم نعمانی نیز از اتباع این فرق شمرده شده در حالی که این مطلب درست نیست. بله یک روایت از نعمانی هست که مضمون مشابه مضامین باطنی دارد و ظاهرا به همین جهت هم این نسبت را به ایشان داده اند. به هر حال، نسبت خلاف واقع را هم به کسی می توان داد که زمینه هایی در رابطه با آن را داشته باشد تا نسبت قابل پذیرش باشد. مثل زمان ما که اگر ماجرای عجیب و غریبی را بخواهند به کسی نسبت بدهند به بعض علما که زمینه های عرفان و .. داشته اند نسبت می دهند نه کسی که کلا اجنبی از این وادی هاست.
اخیرا کتاب های جدیدی از برخی فرق باطنیه منتشر شده که حاوی اطلاعاتی مرتبط با امامیه است. اطلاعات این کتب تا چه حد قابل اعتماد است؟
به نظر می رسد که به دوجهت بسیار باید با احتیاط با اطلاعات این کتب رفتار کرد و در صورتی که شاهدی نداشته باشد چندان نمی توان بر آن ها اعتماد کرد.
جهت اول این که این کتب، به نحو معتبر و از طرق معروفی مثل سماع و قرائت و ... منتقل نمی شده و احراز اصالت نسخه های آنها دشوار است و غلط های نسخه ای فراوان دارد.
و جهت دوم این که اساسا مولفین این کتب، در بسیاری از موارد، به راحتی دروغ می گفته اند. این مطلب با بررسی تطبیقی برخی منقولات این کتب با منقولات کتب معتبر روشن می شود. گاه برای حدیثی که در سائر منابع تنها به شکل مرسل آمده، تمام اجلاء اصحاب را به عنوان راوی آن ذکر کرده اند. گاه هر جای متن حدیث که با عقائدشان ناسازگار بوده، در آن تحریف کرده اند و ..
بنا بر این وقتی اطلاعات این کتب، بر خلاف اطلاعات سائر منابع باشد نمی توان به آن ها اعتماد کرد. مثلا در این کتب، مرحوم نعمانی نیز از اتباع این فرق شمرده شده در حالی که این مطلب درست نیست. بله یک روایت از نعمانی هست که مضمون مشابه مضامین باطنی دارد و ظاهرا به همین جهت هم این نسبت را به ایشان داده اند. به هر حال، نسبت خلاف واقع را هم به کسی می توان داد که زمینه هایی در رابطه با آن را داشته باشد تا نسبت قابل پذیرش باشد. مثل زمان ما که اگر ماجرای عجیب و غریبی را بخواهند به کسی نسبت بدهند به بعض علما که زمینه های عرفان و .. داشته اند نسبت می دهند نه کسی که کلا اجنبی از این وادی هاست.
