ثمره بحث از معنای حرفی در مورد امکان تمسک به هیئت

[مهدی خسروبیگی]

 اگر هیئت که معنای حرفی است، جزئی باشد، اساساً قابل تقیید نیست و در فرضی که تقیید ممکن نباشد، اطلاق هم ممکن نخواهد بود.

اینکه هیئت جزیی باشد قابل تقیید نیست کلام صحیحی نیست. این خلط از شیخ انصاری ناشی شده است. ایشان خیال کرده است که جزئی در اینجا جزیی به معنای منطقی است یعنی مایمتنع صدقه علی کثیرین پس تقیید بردار نیست. ولی شهید صدر می فرماید جزیی به معنای خصصویت طرفین است.طبق کلام شهید صدر ثمره ای برای معنای حرفی وجود ندارد

و لكنّ الصحيح: أنّ كون المعنى‏ الحرفيّ جزئيّاً ليس بمعنى‏ ما لا يقبل الصدق على‏ كثيرين لكي يستحيل فيه التقييد و الإطلاق، بل هو قابل لذلك تبعاً لقابليّة طرفيه‏، و إنّما هو جزئيّ بلحاظ خصوصيّة طرفيه، بمعنى‏ أنّ كلّ نسبةٍ مرهونة بطرفيها؛ و لا يمكن الحفاظ عليها مع تغيير طرفيها.دروس فی علم الاصول