امتیاز موضوع:
  • 0 رای - 0 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
اعتبار یا عدم اعتبار ناخوشایند بودن شخص در تحقق اکراه در معامله
#1
اعتبار یا عدم اعتبار ناخوشایند بودن
 آیا برای صدق اکراه ناخوشایند بودن آن فعلی که شخص وادار بر آن می شود لازم است یا خیر؟! دو نظر بین فقهای عظام وجود دارد:
1. عده ای از فقهاء که محقق حکیم و محقق خویی و برخی دیگران که منهاج الصالحین را کتاب فتوایی خودشان قرار داده اند، قید زده اند که باید آن فعل ناخوشایند و مکروه برای شخص باشد. محقق حکیم هم علاوه بر منهاج الصالحین در نهج الفقاهه نیز به این مطلب تصریح کرده اند و چند تنبیه حول همین مطلب آورده اند[1].
2. نظر امام: مقتضای اطلاق تحریر الوسیله[2] این است که قید این جهت نیاز نیست و صرف اکراه برای بطلان عقد کفایت می کند ولو اینکه آن فعل اکراهی، مکروه و ناخوشایند شخص نباشد. ایشان در کتاب البیع تصریح فرموده اند که چنین چیزی لازم نیست[b][3][/b].
حضرت امام در پاسخ به مختار محقق حکیم یکی از اشکالاتی که می کنند این است که باید در مواردی که شخص به یک حرامی شوق نفسانی دارد و در عین حال نمی خواهد انجام بدهد، اگر مورد اکراه واقع شود باید گفته شود که حرمت آن برداشته نمی شود. مثلا کسی شائق به شرب خمر باشد (ولو به خاطر اینکه سابقا شارب خمر بوده و توبه کرده است). حال اگر مکرهی هم آمد و او را اکراه بر آشامیدن خمر کرد، باید گفته شود که حرمت برداشته نمی شود زیرا صدق رفع ما استکرهوا علیه متوقف بر این است که آن عمل مکروه و ناپسند باشد، در حالی که این مطلب قابل التزام نیست. بنابراین این قرینه می شود بر اینکه مشتاق بودن مانع نیست و مکروه داشتن هم شرط برای صدق اکراه نیست.

محقق حکیم اینگونه جواب داده اند که در موارد ادله ی حرمت علاوه بر دلالت بر حرمت به دلالت التزام دال بر این است که شارع به جهات نفسی شخص توجه ندارد و دلالت می کند بر اینکه این کار مکروه و ناپسند شخص است. لذا فرمودند که ادله ی محرمات از این جهت حاکم بر ادله ی رفع اکراه هستند

به عبارت دیگر: شارع می گوید: من شارع با جعل حرمت در نفس این شخص کراهت قرار می دهم، بنابراین عملی که آن شخص از روی اکراه انجام می دهد حمل الغیر علی ما یکرهه می شود. دقت شود که در این مقام شارع با جعل حرمت کراهت تکوینی در ذات شخص قرار نداده است تا اینکه فرد واقعی کراهت را درست کرده باشد و این ادله از باب ورود مقدم بر ادله ی کراهت شود، اگر واقعا فردی را از فردیت یک چیزی خارج کنند ورود می شود ولی اینجا که محقق حکیم می فرمایند حکومت دارد منظورشان این نیست که در واقع در نفس او ایجاد بغض می کند، أما گویا در عالم تشریع و در حوزه ی قانون او را کاره می بیند. مانند الطواف بالبیت صلاۀ که واقعا صلاۀ نیست ولی در دید شارع اینگونه است.
بنابرین ادله ی حرمت شرب خمر علاوه بر اینکه حرمت را می رساند گویا در دل افراد هم کراهت و بغض می نشاند. وقتی کراهت و بغض نشانید پس کسی که وادار می کند که شخص شرب خمر کند، او را بر چیزی که اکراه دارد حمل می کند.































[1] منهاج الصالحین للحکیم ج 2 ص 24.
[2] تحریر الوسیله، السید روح الله الموسوی الخمینی، ج1، ص508.
[3] کتاب البیع، السید روح الله الموسوی الخمینی، ج2، ص61.
پاسخ


پیام‌های این موضوع
اعتبار یا عدم اعتبار ناخوشایند بودن شخص در تحقق اکراه در معامله - توسط سید رضا حسنی - 22-بهمن-1398, 17:38

موضوعات مشابه ...
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  ادعای موثر بودن معدوم توسط محقق خویی و پاسخ استاد در قول به نقل در بیع فضولی علیا 3 143 2-آذر-1402, 10:59
آخرین ارسال: خیشه
  تطابق عقد و اجازه، اقسام و صغروی و کبروی بودن نزاع علیا 0 80 1-آذر-1402, 21:53
آخرین ارسال: علیا
  بررسی معاطاة بودن نکاح به صرف عشق و علاقه فطرس 29 5,105 25-دي-1401, 10:34
آخرین ارسال: علاوی
  نفی اعتبار توریه در کذب به وسیله داستان عمار خیشه 1 710 30-آبان-1399, 15:07
آخرین ارسال: 1972392352
  دلیل محقق همدانی برای نفی اعتبار عجز از توریه در تحقق اکراه خیشه 1 771 28-آبان-1399, 22:17
آخرین ارسال: 1972392352
  نقد کلام مرحوم شیخ در تحقق اکراه در صورت وجود تفصی خیشه 0 654 30-مهر-1399, 08:49
آخرین ارسال: خیشه
  از قیود تحقق اکراه: مستحق نبودن مکره نسبت به فعل اکراه شده سید رضا حسنی 0 1,236 22-بهمن-1398, 17:45
آخرین ارسال: سید رضا حسنی
  آیا باید ضرر معتبر در بطلان معامله ی مکره حرجی باشد؟ سید رضا حسنی 2 1,685 22-بهمن-1398, 17:13
آخرین ارسال: سید رضا حسنی
  استدلال به روایات باب طلاق برای شرطیت عدم اکراه در متعاقدین سید رضا حسنی 0 1,102 11-دي-1398, 12:28
آخرین ارسال: سید رضا حسنی
  چهار بیان از امام برای استفاده شرطیت عدم اکراه در متعاقدین از روایات لا یحل مال امرء سید رضا حسنی 0 1,334 21-آذر-1398, 15:36
آخرین ارسال: سید رضا حسنی

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان