بر خود فرض میدانم از اینکه با طرح این مطلب عملا جرأت سؤال را در طلاب ضعیفی چون بنده نیز ایجاد میکنید، کمال سپاس و تشکر را داشته باشم. اما در عین حال هنوز بنده این جرأت را پیدا نکردهام که دربارهٔ کل مواردی که در اصول و فقه به سیرههای بین موالی وعبید تمسک میشود، به طور کلی اظهار نظر کنم. لذا تقاضا دارم مراعات حال حقیر که اضعف مأمومین هستم را نموده، یکی یکی پیش برویم.
1 . در قاعده میرزائیه برای اثبات لزوم رجوع به عام تکلیفی در موارد شبههٔ مصداقیه مخصص ترخیصی {(اکرم العلماء) و (لابأس بترک اکرام الفساق من العلماء)} به سیره بین موالی و عبید تمسک شده است که در این موارد با شک عبد در فسق عالم، در صورت عدم اکرام عالم از سوی عبد، عقلا وی را مستحق عقاب میدانند.
اگر شما از مرحوم نائینی سؤال کنید که چه دلیلی بر امضاء این سیره دارید؟
ایشان میتوان در پاسخ به سؤال شما بفرماید اگر عقلا با اوامر موالی عرفی خود اینگونه برخورد میکنند این موجب میشود که من حیث لایشعر در برخورد با اوامر و نواهی شرعی نیز آن امر ارتکازی موجب شود که همانگونه عمل کنند یعنی در اوامر شرعی نیز [/size]در شبههٔ مصداقیه مخصص ترخیصی، به عام تکلیفی رجوع کنند. پس اگر شارع به این امر راضی نباشد باید از این ارتکاز ردع کرده و مانع این عمل شود. شهید صدر در تقریب استدلال به سیره بر حجیت استصحاب عبارتی دارد که پاسخ عرض شده برای فرمایش شما، از آن عبارت «به طریق اولی» قابل استفاده است:
لا بد من البحث في ان هذه السيرة كيف يمكن تصويرها بحيث يكون عدم الردع عنها دليلا على إمضاء الاستصحاب شرعا، فنقول بالإمكان تصوير ذلك بأحد أنحاء ثلاثة: 1ـ... 2ـ دعوى إن تلك السيرة و ان فرض عدم الجزم بسريانها إلى دائرة الأحكام الشرعية إلّا انها على أية حال تشكل خطرا على أغراض المولى لكونها في معرض أن تسري إليها فلو لم يرض الشارع بذلك لردع عنها في هذا المجال. (بحوث، ج6، ص21).
2. بیش از این جرأتِ تضییق اوقات شریف شما را به خود نمیدهم. اما اگر بزرگواری حضرت عالی اقتضای این صرف وقت را دارد مصادیق دیگر را شما بفرمایید تا استفاده کنیم.
1 . در قاعده میرزائیه برای اثبات لزوم رجوع به عام تکلیفی در موارد شبههٔ مصداقیه مخصص ترخیصی {(اکرم العلماء) و (لابأس بترک اکرام الفساق من العلماء)} به سیره بین موالی و عبید تمسک شده است که در این موارد با شک عبد در فسق عالم، در صورت عدم اکرام عالم از سوی عبد، عقلا وی را مستحق عقاب میدانند.
اگر شما از مرحوم نائینی سؤال کنید که چه دلیلی بر امضاء این سیره دارید؟
ایشان میتوان در پاسخ به سؤال شما بفرماید اگر عقلا با اوامر موالی عرفی خود اینگونه برخورد میکنند این موجب میشود که من حیث لایشعر در برخورد با اوامر و نواهی شرعی نیز آن امر ارتکازی موجب شود که همانگونه عمل کنند یعنی در اوامر شرعی نیز [/size]در شبههٔ مصداقیه مخصص ترخیصی، به عام تکلیفی رجوع کنند. پس اگر شارع به این امر راضی نباشد باید از این ارتکاز ردع کرده و مانع این عمل شود. شهید صدر در تقریب استدلال به سیره بر حجیت استصحاب عبارتی دارد که پاسخ عرض شده برای فرمایش شما، از آن عبارت «به طریق اولی» قابل استفاده است:
لا بد من البحث في ان هذه السيرة كيف يمكن تصويرها بحيث يكون عدم الردع عنها دليلا على إمضاء الاستصحاب شرعا، فنقول بالإمكان تصوير ذلك بأحد أنحاء ثلاثة: 1ـ... 2ـ دعوى إن تلك السيرة و ان فرض عدم الجزم بسريانها إلى دائرة الأحكام الشرعية إلّا انها على أية حال تشكل خطرا على أغراض المولى لكونها في معرض أن تسري إليها فلو لم يرض الشارع بذلك لردع عنها في هذا المجال. (بحوث، ج6، ص21).
2. بیش از این جرأتِ تضییق اوقات شریف شما را به خود نمیدهم. اما اگر بزرگواری حضرت عالی اقتضای این صرف وقت را دارد مصادیق دیگر را شما بفرمایید تا استفاده کنیم.