امتیاز موضوع:
  • 0 رای - 0 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
تبیین نظریه استاد شهیدی راجع به انحلال در جعل
#1
تبیین نظریه استاد راجع به انحلال در جعل:

إنحلال فقط در شمولی ها متصوّر است و در بدلی ها انحلالی رخ نمی دهد.
در بحث انحلال در جعل دو نظریّه وجود دارد:
1- إنکار إنحلال در جعل: این قول شهید صدر و إمام خمینی می باشد.
مراد اینها تطابق إثبات با ثبوت در مورد عامّ و مطلقاست. یعنی اگر در مقام اثبات، عامّی وجود داشت، کاشف از این است که در مقام ثبوت نیز به نحو عموم اخذ شده است و اگر به نحو مطلق بود، کاشف از این است که در مقام ثبوت نیز به نحو مطلق می باشد. جعل متعلّق به نحو عموم، به نحو وضع عامّ، موضوعٌ له خاصّ می باشد، ولی جعل متعلّق به نحو مطلق، به نحو وضع عامّ، موضوعٌ له عامّ می باشد که مصاذیق و أفرادی دارد.
طبق این نظریّه انحلال در جعل مختصّ به صورتی است که در مقام اثبات عموم وجود د اشته باشد، نه إطلاق. امّا در صورتی که در مقام اثبات، مطلق وجود داشته باشد، انحلال در مجعول رخ می دهد، یعنی در مقام فعلیّت انحلال رخ می دهد.
2- پذیرش انحلال در جعل: استاد شهیدی پور این نطریّه را قائل است.
مراد از این نظریّه، این است که چه لسان اثباتی به نحو عموم باشد و چه به نحو إطلاق، در مقام ثبوت، به نحو عموم یعنی به نحو وضع عامّ، موضوعٌ له خاصّ می باشد.
إن قُلتَ: این نظریّه مخالف إجماع اُصولیّین است؛ زیرا در بحث تعارض عامّ بر مطلق که برخی قائل به تقدیم عامّ شده اند، هیچ کس اشکال نکرده که در مقام ثبوت همه احکام به نحو عموم می باشد.
قُلتُ: بحث تعارض عامّ و مطلق، بحثی إثباتی است، نه ثبوتی.
دلیل بر این نظریّه این است که وجدان درک می کند که بین جعل های شمولی و جعل های بدلی تفاوت در جعل وجود دارد و از آنجا که در بدلی ها انحلال در جعل وجود ندارد، پس در شمولی ها انحلال در جعل رخ می دهد.
و اینکه تفاوت بین این دو جعل را به غیر انحلال بگذاریم، به این صورت که قائل شویم، متعلّق احکام بدلی، طبیعت نیست، بلکه اوّلین فرد از طبیعت است خلاف وجدان عرفی می باشد.
مؤیّد این نظریّه، این است که دو نحوه جعل (جعل به نحو عموم و جعل به نحو إطلاق) خلاف وجدان است، به این صورت که متعلّق برخی أحکام به نحو عموم باشد و متعلّق أحکام دیگر به نحو إطلاق باشد.
چه نکته ای وجود دارد که شارع این تفصیل را در مورد گوناگون انجام دهد؟!!
در پایان لازم به ذکر است که شهید صدر در بحث إستصحاب حکم جزئی کلامی دارد که ظاهر آن إنکار مطلق إنحلال در جعل است (چه در موارد عموم إثباتی و چه در موارد إطلاق إثباتی) که کلامی غریب است و وجهی ندارد. ایشان می فرماید: «و قرّب في الدراسات الإشكال، بأنّ جعل وجوب الحجّ على كلّيّ المستطيع لا شكّ في ثبوته، و جعل وجوب الحجّ على خصوص هذا الشخص بعنوان مخصوص لا شكّ في عدم تحقّقه، فأيّ شي‏ء يستصحب؟! و أجاب عنه بأنّ الحكم انحلاليّ ينحلّ بعدد أفراد الموضوع، فالشكّ في فرد زائد يستتبع الشكّ في جعل زائد يستصحب عدمه‏.
و يرد عليه: أنّ التعدّد و الإنحلال‏ الحاصل بتعدّد الموضوع إنّما هو في عالم المجعول بالعرض و فعليّة الحكم الّذي يتحقّق بتحقّق الموضوع. و أمّا الجعل الثابت في نفس المولى على موضوع كلّي فهو شي‏ءٌ واحدٌ عرفاً و عقلاءاً، و المفروض أنّ حدوث الفرد في الخارج إنّما يوجب في ذاته تعدّد المجعول و فعليّة الحكم لا بما هو معلوم للمولى، فقد يتّفق حدوث الفرد من دون علم المولى به، أو مع غفلة المولى عن أصل الجعل و يوجب تكثّر المجعول و فعليّته، في حين أنّه يستحيل أن يؤثّر أمرٌ خارجيٌّ في ذاته و من دون علم المولى به في عالم نفس المولى.
و الخلاصة: أنّ الإنحلال ليس في مرحلة الجعل الّتي هي عالم المجعول بالذات و إنّما هو في مرحلة التطبيق التي هي عالم المجعول بالعرض. »
پاسخ


پیام‌های این موضوع
تبیین نظریه استاد شهیدی راجع به انحلال در جعل - توسط سید حسین منافی - 2-اسفند-1392, 12:41

موضوعات مشابه ...
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  انحلال در نواهی ارشادی شهبازی 1 412 23-بهمن-1400, 22:00
آخرین ارسال: Ahmad_2430
  انحلال در نذر شهبازی 1 319 14-دي-1400, 14:15
آخرین ارسال: صدرا
  انحلال در جعل محمود رفاهی فرد 0 569 5-آبان-1399, 20:00
آخرین ارسال: محمود رفاهی فرد
  تقسیم حروف به سه قسم در کلام استاد شهیدی مهدی منصوری 0 1,121 12-آذر-1398, 19:52
آخرین ارسال: مهدی منصوری
  تبیین مسلک قرن أکید به علاوه مقبولیت در وضع مهدی منصوری 0 1,112 28-آبان-1398, 19:24
آخرین ارسال: مهدی منصوری
  نقد نظریه آیت الله سیستانی نسبت به تفصیل در مسئله نسخ سید رضا حسنی 0 1,788 30-دي-1397, 15:39
آخرین ارسال: سید رضا حسنی
  نقد نظریه ی اصاله التطابق بین ثبوت و اثبات سید رضا حسنی 0 2,117 24-آبان-1397, 15:52
آخرین ارسال: سید رضا حسنی
  اشکال:  اشکال به مبنای استاد شهیدی در تزاحم در واجبات ضمنیه ابو الخیر 0 2,148 10-ارديبهشت-1397, 09:16
آخرین ارسال: ابو الخیر
  نقد نظر استاد در تزاحم سید محمد صادق رضوی 5 8,203 19-اسفند-1396, 08:02
آخرین ارسال: مسعود عطار منش
  نکته علمی:  اشتباهات خلیفه اول در مسئله فدک در کلام استاد شهیدی دام عزه ابو الخیر 1 3,347 30-دي-1396, 20:31
آخرین ارسال: حسین بن علی

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان