امتیاز موضوع:
  • 0 رای - 0 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
نقد نظر استاد در تزاحم
#1
استاد پس از نقد تمام مسالک تزاحم فرمودند: نظر ما اینست که با توجه به حرجی شدن جمع میان دو تکلیف در برخی موارد، قاعده ی لا حرج جاری شده و احدهما غیر المعین یا اهم فقط واجب می شود. ما از جریان نفی حرج در این موارد به طریق اولویت استفاده می کنیم در صورت عدم قدرت عقلی بر جمع بین تکالیف نیز شرعا تکلیف به همه اطراف نیست.


توهم حقیر: اولا باید مشخص شود در باب نفی حرج چه چیزی برداشته می شود؟ آیا مرفوع ذات حکم است یا الزام به آن؟  اگر رفع الزام باشد که پر واضح است استدلال تمام نیست.
ثانیا بالفرض که مرفوع در حرج ذات حکم باشد باز هم اولویتی برداشت نمی شود. بایددقت کرد ساز و کار قانونی امریست و توابع و لوازم تکلیف امریست دیگر. هیچ اولویتی شارع را ملزم نمی کند اگر در صورت حرج فعلیت حکم را برداشته در صورت عدم قدرت هم بردارد. مولی در موارد اعذار مکلفین هر یک بخاطر مصالحی می تواند رویکرد های مختلفی داشته باشد؛ یک بار حکم را کلا بردارد، یک بار تنجز آن را، یک بار اعاده یا قضاء را، یک بار کفاره یا حد را و .... آنچه جامع میان همه اینهاست و اولویت آن را ثابت می کند صرف عدم عقاب بر ترک فعلست؛ اما تعیین چگونگی و جزئیات تصرف در حکم قابل اثبات نیست.
در نتیجه اگر شارع در صورت حرج حکم را بردارد اما در صورت عدم قدرت، تنجز حکم را؛ عرف هیچ استهجانی احساس نمی کند.
پاسخ
#2
(12-اسفند-1396, 17:12)سید محمد صادق رضوی نوشته:
 آیا مرفوع ذات حکم است یا الزام به آن؟  اگر رفع الزام باشد که پر واضح است استدلال تمام نیست.

آیا منظورتان از الزام همان مرحلۀ تنجز است یا منظور دیگری دارید؟ لطفا روشن تر بیان کنید .
پاسخ
#3
بنده حدس می زنم علی القاعده مراد استاد از رفع تکلیف همان رفع تکلیف در مرحلۀ تنجز است یا فعلیت و تنجز هر دو (بنابر ملازمه این دو مرحله و تفسیر فعلیت به انقداح اراده و کراهت) که هر کدام باشد اولویت هم تام است و استدلال صحیح می باشد . آیا قرینه ای در کلام استاد بود که مرادشان از تکلیف ذات حکم به معنای انشاء و جعل باشد یا حدس شما؟
پاسخ
#4
مراد استاد رفع تنجز نیست برای توضیح بیشتر به تقریرات دیروز مراجعه کنید.
اما نفی الزام که عرض کردم اشاره به بحثیست در نفی حرج و مانند آن، که آیا رفع حرج به معنای رفع اصل تکلیف است، یا رفع الزام تکلیف با بقاء اصل حکم؟ ثمره آنجا ظاهر می شود که مثلا اگر وضو حرجی بود آیا وضو دیگر مشروع نیست وباید تیمم کرد؟ یا اینکه مشروع است اما الزام آن برداشته شده و اگر وضو گرفت صحیح است؟

البته اشکالات مذکور مبتنی بر تقریب دیروز استاد بود اما امروز به دلیل «لا یکلف الله نفسا إلا وسعها» تمسک کردند که مستقیما و بدون اولویت صورت عجز از جمع بین متزاحمین را می گیرد. گرچه بازهم مجال اشکال هست!
پاسخ
 سپاس شده توسط مسعود عطار منش
#5
پاسخ اشکال دوم
ظاهر کلام شما این است که اولویت عرفیه را قبول دارید اما میگویید این اولویت های عرفیه شارع را ملزم نمیکند.
جواب این است که این اولویت عرفیه ظهور ساز است و باعث می شود که از فحوای خطاب ماجعل علیکم فی الدین من حرج حکم عجز عقلی هم فهمیده شود مانند آیه شریفه لاتقل لهما اف. بنا بر این ما با ظهور و فحوای ماجعل علیکم فی الدین من حرج خطابات را به عدم عجز عقلی قید میزنیم نه صرف یک اولویت عرفیه
پاسخ
 سپاس شده توسط مسعود عطار منش
#6
(15-اسفند-1396, 03:44)ابو الخیر نوشته: اولویت عرفیه ظهور ساز است
یک نکتۀ کلی در رابطه با اولویت عرفیه :
اولویت عرفیه گاه منشأ ظهور کلام متکلم است و از باب حجیت ظواهر بدان عمل می شود و گاه مشأ ظهور نیست و از باب بناءات عام عقلائی بدان عمل می شود ؛ و اما توضیح ذلک :
ظهور کلام متکلم وابسته به میزان مقام بیان اوست یعنی اگر متکلم با گفتن «و لا تقل لهما اف» در مقام بیان حکم مطلق بی احترامی کردن باشد و در تفهیم آن به مخاطب به ذکر پایین ترین فرد آن اکتفاء کرده که بالاولیه بقیه مصادیق هم فهمیده شود این اولویت از ظواهر کلام بوده و مستند به متکلم می باشد ؛ و لکن گاهی متکلم در مقام بیان حکم همان مورد خاص بوده  و اصلا کاری به دیگر موراد ندارد با این که حال عرف اطمینان پیدا می کند که حکم موارد دیگر بالاولویه همان است این دیگر ربطی به کلام متکلم و ظهور کلام او ندارد بلکه حتی اگر مثلا با اجماع هم که یک دلیل لبی است این حکم فهمیده می شد بالاولویه حکم دیگر موارد معلوم میشد ، حجیت این اولویت عرفیه از باب یک بناء عام عقلائی است که به اطمینان عمل می کنند و این بناء را شارع نیز امضا نموده است و به نظر می رسد آیۀ نفی حرج هم از همین قسم دوم است .
پاسخ


موضوعات مشابه ...
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  اقسام تزاحم و تطبیق آن در حکم ظاهری از نگاه شهید صدر Payam_Khajei 0 33 25-دي-1402, 10:58
آخرین ارسال: Payam_Khajei
  تقسیم حروف به سه قسم در کلام استاد شهیدی مهدی منصوری 0 1,121 12-آذر-1398, 19:52
آخرین ارسال: مهدی منصوری
Rainbow اشکال:  تصویر تزاحم در واجبات ضمنیه طبق مسلک آخوند در باب تزاحم ابو الخیر 0 2,420 10-ارديبهشت-1397, 21:55
آخرین ارسال: ابو الخیر
  اشکال:  اشکال به مبنای استاد شهیدی در تزاحم در واجبات ضمنیه ابو الخیر 0 2,148 10-ارديبهشت-1397, 09:16
آخرین ارسال: ابو الخیر
  نکته علمی:  اشتباهات خلیفه اول در مسئله فدک در کلام استاد شهیدی دام عزه ابو الخیر 1 3,347 30-دي-1396, 20:31
آخرین ارسال: حسین بن علی
  «تقریر»  درس خارج اصول استاد شهیدی سال تحصیلی 96-1395 بحث استصحاب احمدرضا 117 155,286 27-فروردين-1396, 11:58
آخرین ارسال: احمدرضا
  استاد شهیدی:نظر میرزای قمی در مورد مقصودین بالافهام صحیح است العبد 17 43,063 17-فروردين-1393, 21:27
آخرین ارسال: مهدی قنبریان
  تبیین نظریه استاد شهیدی راجع به انحلال در جعل سید حسین منافی 0 4,520 2-اسفند-1392, 12:41
آخرین ارسال: سید حسین منافی
  اشکالی به استاد در استصحاب عدم کونها اُختاً رضاعیّۀ سید حسین منافی 0 4,419 23-شهريور-1392, 17:36
آخرین ارسال: سید حسین منافی
  استاد شهیدی:در رجال انسدادی هستیم وکیلی 2 8,627 16-فروردين-1392, 09:37
آخرین ارسال: سید محمود فریمانه

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان