امتیاز موضوع:
  • 0 رای - 0 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
مساله جدید: حدسی بودن قول رجالی
#1
با سلام
استاد مددی در جلسه 20/12/96 ذیل بحث حجیت قول رجالیین اماراتی را اقامه کردند مبنی بر این که توثیقات رجالیین حدسی است و این گونه نیست که سینه به سینه و عن حسّ باشد.
از جمله این که افراد مشهوری مثل جناب حسن بن محبوب را نجاشی توثیق نکرده در حالی که سایر رجالیین توثیقش کردند و یا جناب ابراهیم بن هاشم را هیچ یک از رجالیین توثیق نکردند و یا مرحوم شیخ مفید افراد زیادی را توثیق نموده و حال آن که شاگردش یعنی شیخ طوسی آن ها را توثیق نکرده است.
استاد نظر بر این دارد که اگر واقعا سینه به سینه و کابر عن کابر نقل می شده پس بایستی از استاد به شاگرد انتقال می یافت و شاگرد هم توثیق میکرد.
مسئله ای که جای بحث دارد این است که واقعا این اتفاقات بر چه اساسی بوده؟ آیا احتمالات دیگری هم در این عدم توثیق ها داده می شود؟
پاسخ
#2
حسن بن محبوب اصلا در فهرست نجاشی ذکر نشده از طرفی مرحوم شوشتری معتقدند که از نسخه ما افتاده است و در نسخه علامه بوده البته آقاسید موسی در این حرف مناقشه کرده اند
احتمالات دیگری هم درباره ی حسن بن محبوب بعضا نقل شده
درباره ابراهیم هم احتمالات دیگری بیان شده که بعضی انها را مرحوم بهبودی در کتابشان اورده اند
قول شیخ مفید هم که بیان شده نمی تواند دلیل درستی باشد. چون آن اقوال اساسا ربطی به وثاقت در خبر ندارد و خود مفید بعضا در آنها مناقشه کرده

به هر حال نمی توان در این شک کرد که لااقل تا مرحله ای اقوال رجالی حسی هستند. مهم ترین دلیلش تشابهات لفظی اقوال نجاشی و شیخ در رابطه با روات در بسیاری از موارد است که به خاطر یکسان بودن منابعشان(که احتمال قریب به یقین فهرست های شیوخشان است) این اتفاق رخ داده است(اینکه گفته می شود مثلا نجاشی کتابش را از روی فهرست شیخ نوشته صحیح نیست و اتفاقا برعکس آن محتمل تر است. این حرف دلایل زیادی دارد که به برخی از آنها مدرسی طباطبایی در میراث اشاره کرده)
پاسخ
 سپاس شده توسط فقه جواهری ، حسین . ، 89194
#3
ممنون از پاسخ مبسوطی که دادید
اگر ممکنه بعضی از احتمالاتی که در مورد وجه توثیق نشدن ابراهیم بن هاشم داده شده است را بفرمایید.
پاسخ
#4
سلام
بنده که پاسخ واضحی نسبت به سؤال مطرح شده متوجه نشدم و شواهد مذکور توسط حضرت استاد، شواهد خوبی به نظر میرسند.
تنها پاسخی که برای این سؤال در کلام دوست عزیزمون بود همین فراز بود «مهم ترین دلیلش تشابهات لفظی اقوال نجاشی و شیخ در رابطه با روات در بسیاری از موارد است که به خاطر یکسان بودن منابعشان(که احتمال قریب به یقین فهرست های شیوخشان است) این اتفاق رخ داده است»
که البته خود ایشان در ادامه فرمودند دلایل زیادی وجود دارد که شیخ طوسی از نجاشی اخذ کرده باشد و همان پاسخ را رد کردند.
در دیگر عبارات این دوست عزیز پاسخی متوجه نشدم.
اگه امکانش هست مقداری توضیح داده بشه و احتمالات دیگر هم ذکر بشه.
اللهم عجل لولیک الفرج
پاسخ
#5
ممنون. مرحوم بهبودی مقاله ای در کیهان فرهنگی دارند به اسم علم رجال و مساله توثیق. در آن نکاتی ذکر کرده اند درباره ابراهیم که بعضا قابل تامل است
پاسخ
#6
(15-فروردين-1397, 12:58)محمد 68 نوشته: سلام
بنده که پاسخ واضحی نسبت به سؤال مطرح شده متوجه نشدم و شواهد مذکور توسط حضرت استاد، شواهد خوبی به نظر میرسند.
تنها پاسخی که برای این سؤال در کلام دوست عزیزمون بود همین فراز بود «مهم ترین دلیلش تشابهات لفظی اقوال نجاشی و شیخ در رابطه با روات در بسیاری از موارد است که به خاطر یکسان بودن منابعشان(که احتمال قریب به یقین فهرست های شیوخشان است) این اتفاق رخ داده است»
که البته خود ایشان در ادامه فرمودند دلایل زیادی وجود دارد که شیخ طوسی از نجاشی اخذ کرده باشد و همان پاسخ را رد کردند.
در دیگر عبارات این دوست عزیز پاسخی متوجه نشدم.
اگه امکانش هست مقداری توضیح داده بشه و احتمالات دیگر هم ذکر بشه.
سلام علیکم
به نظرم شواهد آقای مددی قابل مناقشه است. مثلا درباره حسن بن محبوب. حسن جزء ارکان اربعه زمان خودش است و اینکه بگوییم به خاطر حدسی بود اقوال ائمه توثیق نشده است اساسا درست نیست. مثل اینکه بگوییم وثاقت صدوق حدسی است نه حسی. وقتی کسی در میان اصحاب بدین شهرت و عظمت است حرف درباره حس و حدس به نظرم صحیح نیست. یا درباره ابراهیم بن هاشم که اتفاقا برعکس کلام آقای مددی می تواند مورد استفاده قرار بگیرد و این به خاطر شباهت کلام شیخ و نجاشی و همچنین عدم توثیق آنهاست. البته من نگفتم که شیخ از روی فهرست نجاشی کتابش را نوشته بلکه گفتم اگر بنا به احتمالات باشد احتمال این مورد بیشتر از عکس آن است. لکن دلایلی متقن وجود دارد که این احتمالات را رد می کند که بعضا در میراث فقه مدرسی آمده است.
توضیح آنکه به نظرم می رسد حدسی بودن قول رجالی منتج به این می شود که اقوال شیخ و نجاشی از واکاوی مرویات راوی به دست می آید. فکر کنم قبلا در این باره در همین تالار چیزهای گفت شده(ابن غضائری و اجتهاد در رجال). و جای تعجب است که آقای مددی چنین چیزی گفته اند. با اینکه حقیر ایشان را دقیق نمی شناسم ولی جایی دیده بودم از ایشان که مثلا می گویند شیخ این ترجمه را از فهرست صدوق گرفته یا شبیه این جملات که گویا در طریقی که ایشان به اسم طریقه فهرستی نام گذاشته اند از این جملات زیاد استفاده می کنند. خب این جملات صریحا مخالف حدسی بودن اقوال شیخ یا نجاشی است.
پاسخ
#7
از استاد مددی در مورد وحدت تعبیر رجالیین سوال کردم. ایشان این گونه پاسخ دادند که این دلیل بر سینه به سینه بودن قول رجالیین نمیشود، بلکه یک اصطلاح بین رجالیین بوده. کما این که در بین مراجع و فقهای امروز هم الفاظ و تعابیر مشترکی استعمال میشود لکن صرفا یک اصطلاح است و این گونه نیست که این دلیل بر سینه به سینه بودن کلامشان باشد بلکه باز هم اجتهادی است.
پاسخ
 سپاس شده توسط مسعود عطار منش ، aad1416
#8
این حرف از ایشان بعید است
منظور از یکسان بودن لفظ شیخ و نجاشی؛ اعم از اصطلاحات است
ترجمه، قول رجالی، نام و ترتیب کتب در بسیاری از روات خیلی خیلی شبیه اند و این یک اصطلاح خالی نیست.
اگر بخواهم اسم روات را ببرم شاید خیلی طولانی شود ولی به نظرم برای نمونه اگر ترجمه ابراهیم بن محمد ثقفی را مقایسه ای بین دو کتاب انجام دهید نکات ارزشمندی به دست می آید.
پاسخ
 سپاس شده توسط مسعود عطار منش ، 89194
#9
حقیقت این است که ذکر نشدن توثیق برای برخی از روات مشهور نه با حسی بودن قول رجالیون سازگار است و نه با حدسی بود. اتفاقا احتمال حدسی بودن را کمتر می کند زیرا اگر وثاقت این اشخاص ( نثل دو تن از نواب خاصه امام زمان عج تا این حد مشهور است پس چرا عن حدس ایشان را توثیق نکردند؟!!
از صحبت های استاد مددی هم همین مطلب برداشت می شد که این مسئله مبهم است.
پاسخ


موضوعات مشابه ...
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  توضیح:  چگونگی احراز در مقام بیان بودن مخبریان 2 481 20-شهريور-1402, 13:05
آخرین ارسال: سید صادق
  ظاهر نهی از اتباع رأی، نهی از بی‌ضابطه بودن استدلال است مخبریان 2 203 16-اسفند-1401, 16:03
آخرین ارسال: مخبریان
  توضیح:  مشخص نبودن موضوع احکام بعد از تخصیص از جهت مرکب یا مقید بودن مخبریان 0 228 22-اسفند-1400, 12:48
آخرین ارسال: مخبریان
  نکته علمی:  خارج بودن استنباط فقهی از شکل‌های سه‌گانه‌ی استدلالِ مطرح شده در منطق مخبریان 0 375 20-آبان-1400, 19:21
آخرین ارسال: مخبریان

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان