امتیاز موضوع:
  • 0 رای - 0 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
مراتب حکم در نظر آخوند و نائینی و نقد هر دو
#1
آخوند: حکم چهار مرتبه دارد: 1. ملاکات 2. انشاء 3. فعلیت 4. تنجز

نائینی: حکم دو مرتبه دارد: 1. انشاء 2. فعلیت

استاد گنجی: تنها یک مرتبه دارد. فعلیت

تقریر: در مرحله ملاکات که اصلا حکمی نیست. مرحله تنجز هم که مربوط به عقل است و نه شارع.

مرتبه انشاء هم بی اساس است شارع وقتی می خواهد حکمی را جعل کند موضوعش را در نظر گرفته و برای آن حکم فعلی جعل می کند پس وقتی موضوع هست حکم هست و وقتی نیست حکمی ندارد.

مثل اینکه درباره حج می گوید یجب الحج علی المستطیع پس درباره غیر مستطیع اصلا حکمی نیست زیرا موضوع که رجل مستطیع است محقق نشده است نه اینکه حکم هست و انشائی است.
[b]العلم نور یقذفه الله فی قلب من یشاء[/b]
پاسخ
#2
در ملاک بله حرف ایشان درست است، ولی در انشاء وفعلیت ظاهرا تمام نباشد،
مثلا مجلس تصویب میکند که هر شخصی باید 20٪مالیات بدهد، ولی میبیند که
این حکم اگر الان عملی بشود باعث شورش مردم میشود،‌ در اینجا میگوید:
این جعل من هست ولی از 2سال دیگر به اجراء‌گذاشته میشود. اصل این جعل
مرحله انشاء‌است واینکه خود او میگوید اجراء ان از دو سال دیگر است مرحله فعلیت است.
مطمئن نیستم ولی ظاهرا استاد ما اقای احمدی شاهرودی این توضیح فرقی که بیان
کردم را به مرحوم ایروانی هم نسبت دادند.
پاسخ
 سپاس شده توسط اشکذری
#3
(28-بهمن-1391, 12:55)فقیه نوشته: در ملاک بله حرف ایشان درست است، ولی در انشاء وفعلیت ظاهرا تمام نباشد،
مثلا مجلس تصویب میکند
سخن در فرض ثبوتی این مسئله نیست بله تصویر آن ممکن و واقع شده است بلکه در این است که آیا شارع که عالم به جمیع شرایط و ازمنه و ... است چنین کرده است. می گوئیم او که زمان فعلیت حکم خودش را میداند از همین الان برای آن زمان جعل حکم می کند. نه اینکه الان حکم جعل کند لکن چون زمانش نیست یا ... هنوز فعلی نشده است.
[b]العلم نور یقذفه الله فی قلب من یشاء[/b]
پاسخ
#4
مرحوم امام خمینی و مرحوم خوئی هم نظریه آخوند را قبول ندارند.یا علی
پاسخ
 سپاس شده توسط اشکذری
#5
-مرحوم آخوند نظر خود را در حاشیه رسائل ص70 بیان کرده اند(در تقریرات اصول مرحوم آیة الله فاضل آمده است از برخی عبارات کفایه یک مرتبه پنجم هم استفاده می شود اما توضیحی نفرموده اند،اصول فقه شیعه ج6 ص169 پاورقی)
-مرحوم خوئی معتقدند حکم دو مرتبه دارد:1.مرتبه جعل و انشا 2.مرتبه فعلیت (محاضرات فی اصول الفقه ج5 ص328 و 329)
-مرحوم امام نه چهار مرتبه را قبول دارند و نه دو مرتبه را. شاگرد برجسته ایشان مرحوم آیة الله فاضل در چند موضع نظر ایشان را توضیح داده اند:1.مقدمه مناهج الوصول ج1 ص19 2.سیری کامل در اصول فقه ج6 ص168 و ج10 ص100 و...
نکته)بحث مراتب حکم ارتباط محکمی با بحث از شرائط عامه تکلیف دارد و در خیلی از کتب فقهی و اصولی ضمن بحث شرائط عامه نحوه جعل حکم و مراتب حکم مطرح شده است. یا علی
پاسخ


موضوعات مشابه ...
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  موضوع علم اصول از منظر استاد گنجی و رد نظریه مرحوم آخوند خیشه 0 94 24-آبان-1402, 19:17
آخرین ارسال: خیشه
  ضابطه تعمیم علت از منظر مرحوم نائینی خیشه 2 285 23-آبان-1402, 07:33
آخرین ارسال: خیشه
  تفسیر ابداعی از ماهیت ایجاب احتیاط از منظر محقق نائینی خیشه 1 232 13-خرداد-1402, 17:25
آخرین ارسال: مسعود عطار منش
  حکومت واقعیه و ظاهریه در کلام محقق نائینی خیشه 0 183 21-دي-1401, 08:13
آخرین ارسال: خیشه
  تحلیل لفظ قضا و ما فات از جانب مرحوم نائینی خیشه 2 803 27-آذر-1399, 00:21
آخرین ارسال: خیشه
  نظریه عجیب مرحوم نائینی در مورد مقدمه واجب خیشه 4 1,780 12-آبان-1399, 23:23
آخرین ارسال: مسعود عطار منش
  تفصیل مرحوم نائینی در مورد امر به شیئ و اقتضای نهی از ضد خاص خیشه 1 1,214 23-خرداد-1399, 23:25
آخرین ارسال: مسعود عطار منش
  رد قول مرحوم آخوند در بحث وجوب مقدمه توسط مرحوم خویی خیشه 0 982 29-دي-1398, 00:20
آخرین ارسال: خیشه
  انکار وجوب مقدمه موصله از ناحیه مرحوم آخوند و رد مرحوم آغا ضیاء خیشه 0 959 26-دي-1398, 15:57
آخرین ارسال: خیشه
  معنای ماده منتسبه در کلام مرحوم نائینی( بحث واجب معلق) خیشه 1 1,539 23-آذر-1398, 15:32
آخرین ارسال: رضا یعقوبی

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان