تبیین موضوع
یکی از مباحثی که در کتاب الصلاه مورد بررسی قرار می‌گیرد، لباس نمازگزار است. این بحث از دو جهت کلی در روایات ائمه اظهار علیهم السلام مورد نظر قرار گرفته است:
· اصل لزوم پوشش نمازگزار و میزان آن
· جنس پوشش نمازگزار
از همین روست که فقهای عظام نیز از متقدمین گرفته تا متاخرین و معاصرین، این بحث را در این دو جهت مورد نظر و بررسی قرار داده و بر اساس اخبار موجود در باب، فتاوایی را صادر نموده‌اند.
در مورد جهت اول، باید دانست که فقهای عامه و خاصه در مورد اصل لزوم پوشش در نماز اجماع دارند. بر این اساس، ستر عورت چه برای مرد و چه برای زن واجب بوده و عدم رعایت آن موجب بطلان نماز می‌شود. اما باید دانست در اینکه معنای عورت چیست و میزان ستر واجب در نماز برای مردان و زنان چقدر است اختلافاتی وجود دارد.
به طور مثال در مورد میزان واجب ستر در مردان، به جهت اختلاف در معنا و حدود عورت، دو نظر کلی وجود داشته و برخی ستر قبل و دبر، و برخی دیگر ستر ما بین السرّه و الرکبه را واجب دانسته‌اند.
در مورد میزان ستر زنان نیز، از آن روی که برخی از فقها بین حرّه و امه و بین بالغه و صبیّه فرق گذاشته‌اند، مباحث و فروعاتی در کتب فقهی ایجاد شده که با گذشت زمان تکمیل گردیده و ادله‌ی آن به تفصیل مورد بحث و امعان نظر قرار گرفته است. گفتنی است که هدف اصلی این نوشتار نیز بررسی میزان واجب پوشش زن در آئینه‌ی اقوال قدما و متاخرین و تبیین اختلافات ایشان از جهات مذکور می‌باشد.
اهمیت بحث
بحث از میزان پوشش نمازگزار به طور کلی، از آن روی که ستر عورت در نماز واجب بوده و یکی از شروط صحت آن به شمار می‌رود، یکی از مباحث مهم در بین مقدمات است؛ به گونه‌ای که اگر مکلف عمدا به آن اخلال ورزد نمازش باطل می‌شود. بحث از میزان پوشش زن در حال نماز نیز به طور خاص، از جهت تفاوتی که بین برخی اصناف آن گذاشته شده و همچنین از جهت احتمال انقلاب صنفی به صنف دیگر در حال نماز، مهم می‌نماید. بنابراین، شایسته است که اقوال فقها در این خصوص مورد بررسی قرار گیرد.
فهرست اقوال قدما و متاخرین در این مساله
فهرست اقوال قدما و متاخرین در این مساله
حاصل ملاحظه‌ی اقوال متقدمین و متاخرین در این مساله، هفت قول زیر است:
1. پوشاندن سر چه بر زنان بالغ آزاد و چه بر کنیزان و دختران نابالغ واجب نیست.
2. پوشاندن تمام بدن، به جز وجه و کفین و ظاهر و باطن قدمین بر زن بالغ آزاد واجب است. کشف راس بر کنیزو دختر نابالغ جایز است.
3. پوشاندن تمام بدن، به جز وجه و کفین و ظاهر قدمین بر زن بالغ آزاد واجب است. کشف راس بر کنیز و دختر نابالغ جایز است.
4. پوشاندن تمام بدن، به جز وجه و کفین بر زن بالغ آزاد واجب است؛ کشف راس بر کنیز و دختر نابالغ جایز است.
5. پوشاندن تمام بدن، به جز وجه بر زن بالغ آزاد واجب است؛ کشف راس بر کنیزو دختر نابالغ جایز است.
6. پوشاندن تمام بدن به جز موضع سجده بر زن بالغ آزاد واجب است؛ کشف راس بر کنیز و دختر نابالغ جایز است.
7. پوشاندن تمام بدن بر زن بالغ آزاد واجب است؛ کشف راس بر کنیز و دختر نابالغ جایز است.
لازم به ذکر است که در مورد لزوم پوشاندن مو، گوش‌ها و گردن نیز اختلافاتی وجود دارد:
1. پوشاندن مو، گوش‌ها و گردن واجب نیست.
2. پوشاندن مو واجب نیست، اما پوشاندن گردن واجب است.
3. پوشاندن مو، گوش‌ها و گردن واجب است.
