سؤال: تواتر اجمالی

[amirabas]

آیا تواتر اجمالی مثمر همواره در دل خود یک تواتر معنوی ندارد؟ اگر اینگونه است چرا مستقیما به همان تواتر معنوی استدلال نمی شود ؟

[صدر]

سلام
در تواتر معنوی سلسله ای از روایات در صدد بیان یک قضیه هستند که تواطی بر کذبشان محال است. اما در تواتر اجمالی ما کاری نداریم که روایات درصدد بیان چه چیزی هستند اما یک وجه مشترک دارند که بالمطابقه یا بالملازمه در همه موجودند و ما می دانیم یکی از این ها از امام صادر شده اند.
نکته این است که تواتر اجمالی همیشه زودتر از تواتر معنوی ثابت میشود. مثلا پنچ روایت در یک کتاب موجود است که چندان ربطی به هم ندارند و ما مطمئن هستیم حداقل یکی از معصوم صادر شده است. در نتیجه یک قدر مشترک که خودمان انتزاع کزدیم برایمان ثابت میشود. اما تواتر معنوی وجود ندارد.چون روایات درصدد بیان یک معنا نیستند.

[amirabas]

سلام
در تواتر معنوی سلسله ای از روایات در صدد بیان یک قضیه هستند که تواطی بر کذبشان محال است. اما در تواتر اجمالی ما کاری نداریم که روایات درصدد بیان چه چیزی هستند اما یک وجه مشترک دارند که بالمطابقه یا بالملازمه در همه موجودند و ما می دانیم یکی از این ها از امام صادر شده اند.
نکته این است که تواتر اجمالی همیشه زودتر از تواتر معنوی ثابت میشود. مثلا پنچ روایت در یک کتاب موجود است که چندان ربطی به هم ندارند و ما مطمئن هستیم حداقل یکی از معصوم صادر شده است. در نتیجه یک قدر مشترک که خودمان انتزاع کزدیم برایمان ثابت میشود. اما تواتر معنوی وجود ندارد.چون روایات درصدد بیان یک معنا نیستند.

آیا در همین فرضی که شما برای تواتر اجمالی کردید ، نمی توان گفت (غلط است که بگوییم )آن وجه مشترک دارای تواتر معنوی است ؟
چه کسی گفته است که در تواتر معنوی باید روایات در صدد بیان یک قضیه باشند ؟ مثلا اینکه گفته می شود شجاعت امام علی علیه السلام تواتر معنوی دارد ، حتما باید به روایاتی تمسک کرد که در صدد بیان شجاعت آن حضرت هستند ؟ یا به روایاتی هم که در صدد بیان شجاعت ایشان نیستند ولی از مطلبی که بیان می کنند شجاعت حضرت استفاده می شود هم می توان استدلال کرد ؟ مثلا شخصی در صدد اثبات این است که مرحب یهودی را چه کسی کشته است .

[homepage]

باسم الله و بالله
سابق در حاشيه مرحوم علامه طباطبايي بر کفايه که حاشيه دقيقي است ظاهرا در بحث لاضرر که آخوند ادعاي تواتر اجمالي روايات کرده اند مطلبي ديده ام که براي شما راه گشاست. فلاحظ ...
(ظاهرا از عبارت علامه اين مطلب نيز برداشت مي شود که تواتر اجمالي را آخوند مطرح کرده اند. اگرچه برخي اعلام عصر در درس فرمود اولين بار در کلمات محقق نائيني ديده ام ولي اول آخوند مطرح فرموده اند.)

[89194]

با سلام
در تواتر معنوی بایستی قدر مشترکی وجود داشته باشد که آن قدر مشترک یا به وسیله ی دلالت مستقیم الفاظ روایات لکن با عبارات گوناگون بیان می شود و یا این که مدلول التزامی آن روایات است، البتّه تمام مدلول التزامی آن ها نه بخشی از مدلول التزامیشان.

امّا در تواتر اجمالی بنا بر نظر بسیاری از علماء اصلاً وجود قدر مشترک لازم نیست و اگر هم لازم باشد( که طبق نظریّه ی آیت الله صدر لازم است) همین مقدار کافی است که در مدلولی از مدالیل التزامی روایات، قدر مشترکی وجود داشته باشد و این دخلی به تواتر معنوی مصطلح که اشتراک در تمام مدلول التزامی را می طلبید، ندارد.: