تحلیل حجیت ظهور

[مسعود عطار منش]

درس خارج اصول جلسه 70 مورخ 1401/11/9
باید دانست کلام، یک ظهوز در مراد استعمالی دارد و یک ظهور در مراد جدی.
بر این اساس این سوال مطرح می شود که حجیت ظهور یک کلام مربوط به کدامین ظهور است؟
مرحوم آقای صدر معتقدند ظهور کلام در مراد استعمالی موضوع است برای ظهورش در مراد جدی یعنی عقلا میگویند اصل بر اتحاد مراد استعمالی با مراد جدی است.
اما این مطلب صحیح نیست چون در اینجا اولا از اصل بر آن است که متکلم، کلام را در همان معنایی که ظاهر در آن است استعمال کرده باشد و ثانیا اصل بر آن است که اگر کلامش ظهور در مراد جدی داشت، این ظهور حجت باشد.
باید دانست اگر در جایی مثل موارد خوف و تقیه یا فضای شوخی، کلام ظهور در جدیت نداشته باشد موضوع حجیت نیز نمی باشد.

[علی آمنی]

 اما این مطلب صحیح نیست چون در اینجا اولا از اصل بر آن است که متکلم، کلام را در همان معنایی که ظاهر در آن است استعمال کرده باشد و ثانیا اصل بر آن است که اگر کلامش ظهور در مراد جدی داشت، این ظهور حجت باشد.
 

مقصود ایشان از همان معنایی که ظهور در آن داشت چیزی غیر از مراد و معنای استعمالی است؟ که اگر مقصود همان مراد استعمالی باشد کلام ایشان مطابق کلام شهید صدر است و اگر غیر آن باشد باید بیان کنند که غیر از مراد جدی و مراد استعمالی چه مراد دیگری مقصود است.

[مسعود عطار منش]

اینطور که بنده از کلامشان فهمیدم مقصودشان این است که اصل بر آن است که مراد استعمالی این متکلم مطابق با آن معنایی باشد که فی الواقع به لحاظ عرف اهل محاوره ظاهر این لفظ یا بفرمایید مراد استعمالی این لفظ است.