امتیاز موضوع:
  • 0 رای - 0 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
فرق بین متعلق و موضوع از منظر مرحوم نائینی و مرحوم خویی
#1
مرحوم نائینی بین متعلق و موضوع این گونه فرق گذاری میکند که ضابطه متعلق این است که به سوی او بعث و زجر میشود. مثلا در وجوب اکرام علماء، اکرام متعلق است چون بعث به سوی اکرام شده است. اما نسبت به موضوع، بعث و زجر صورت نگرفته است. در این مثال علماء موضوع است. بنا بر این مطالب، متعلق باید مقدور باشد چون بعث و زچر به مقدور صورت میگیرد. لذا اگر چیزی غیر مقدور بود در ناحیه موضوع اخذ شده است. ثمره این بحث در واجب معلق و امکان اخذ قصد امر ظاهر میشود.
مرحوم خویی میفرماید: ضابطه قیودی که در ناحیه موضوع اخذ میشوند این است که یا غیر مقدور باشند مانند شرطیت دلوک شمس برای وجوب نماز. و یا تناسب حکم و موضوع اقتضاء میکند که در ناحیه موضوع اخذ شوند. و لو این که مقدور باشد. مثل وجوب وفای به عقود. عقود و لو این که اختیاری است ولی چون بحث امضا نسبت به عقود مطرح میشود فرض وجودش شده است.
چلسه 85 درس خارج اصول استاد گنجی. 11/10
پاسخ
#2
درست است که دلوک شمس فی حد نفسه غیر مقدور است، اما تقید صلاة به زمان دلوک شمس مقدور است. یعنی می‌توان صلاة را در زمان دلوک شمس آورد، و نیاورد. همین مقدار قدرت کافیست تا دلوک شمس را قید متعلق هم بتوان گرفت، کما این که بالفعل خواندن نماز بین زوال تا غروب، نه فقط موضوع است، بلکه جزء متعلق نیز می‌باشد و نمازی که بعد از وقت خوانده شود، امتثال نمی‌باشد (بلکه صرفا امتثال وجوب قضاء می‌باشد که وجوبش غیر از وجوب اصل نماز است).
مثال‌های متعدد دیگری مثل روزه (از صبح تا شب) زکات فطره (در روز عید فطر) و ... هم وجود دارد که قیدشان فی حد نفسه زمانی هستند و غیر قابل تحصیل، اما به هر حال قید متعلق هستند و کسی در آن‌ها اختلاف ندارد.
البته مناقشه‌ی حقیر در مثال است. اگر نه روشن است که امری که حتی تقید به آن نیز مقدور نباشد، طبعا نمی‌تواند جزء متعلق باشد.
پاسخ
#3
بله جوابی که شما به نعریف مرحوم نائینی دادید درست است. اقای گنجی نیز یکی از جواب های که دادند همین بود. اما سوال این است که ایا اگر قید غیر مقدور بود باید در ناحیه موضوع اخذ شود و فرض وجود شود؟
پاسخ
#4
اگر هر قیدی در حکم، یا قید موضوع است یا قید متعلق، قیدی که نمی‌تواند قید متعلق باشد، قید موضوع خواهد بود.
مگر این که بفرمایید، قیودی که در حکم وجود دارند، می‌توانند چیزی غیر از قید متعلق یا موضوع باشند. در این صورت بحث به تحلیل ماهیت حکم بر می‌گردد که بحثی مبنایی است.
پاسخ


موضوعات مشابه ...
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  معنای تبعیت احکام از مصالح و مفاسد در متعلق و فی انفسها خیشه 2 83 20-اسفند-1402, 14:15
آخرین ارسال: 105767
  اشتراط ضبط برای حجیت خبر واحد از منظر استاد گنجی خیشه 3 205 30-بهمن-1402, 08:56
آخرین ارسال: خیشه
  انواع تنزیل از منظر مرحوم خویی و تطبیق آن بر جعل علمیت خیشه 0 132 20-آذر-1402, 21:18
آخرین ارسال: خیشه
  معنای مفهوم فی الجمله داشتن وصف (مبنای مرحوم خویی) خیشه 0 107 13-آذر-1402, 21:45
آخرین ارسال: خیشه
  مفهوم داشتن جملات شرطیه مسوق برای بیان موضوع خیشه 0 73 13-آذر-1402, 21:38
آخرین ارسال: خیشه
  استفاده حجیت شهرت از مقبوله و مرفوعه از منظر مرحوم بروجردی خیشه 8 368 7-آذر-1402, 21:26
آخرین ارسال: مسعود عطار منش
  موضوع علم اصول از منظر استاد گنجی و رد نظریه مرحوم آخوند خیشه 0 90 24-آبان-1402, 19:17
آخرین ارسال: خیشه
  ضابطه تعمیم علت از منظر مرحوم نائینی خیشه 2 268 23-آبان-1402, 07:33
آخرین ارسال: خیشه
  مراکز تحقق اجماع و بررسی حجیت ان از منظر مرحوم بروجردی خیشه 0 108 1-آبان-1402, 16:24
آخرین ارسال: خیشه
  تفسیر ابداعی از ماهیت ایجاب احتیاط از منظر محقق نائینی خیشه 1 221 13-خرداد-1402, 17:25
آخرین ارسال: مسعود عطار منش

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان