امتیاز موضوع:
  • 0 رای - 0 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
استدلال به اصل حکم از ادله ی ناظر به فرع حکم
#1
جلسه 97/10/10
گاهی حکم اصل مساله (برای مخاطب) مسلم و معلوم بوده و متکلم در مقام بیان تفریعات آن بر آمده است. آیا می توان از حکمی که ناظر به تفریعات حکم است برای اصل حکم استفاده کرد. مثلا کسی از امام علیه السلام می پرسد که که من غسل احرام کردم و بعد، خوابم برد.آیا غسلم باطل شده است؟ و امام می فرمایند که اغتسل. آیا می توان گفت چون صیغه ی امر ظاهر در وجوب است بنا بر این غسل احرام واجب است؟ به نظر می رسد که نمی توان چنین استدلالی کرد. امر به غسل در مقام تحریک به اصل غسل نیست و حکم اصل غسل (وجوب یا استحباب موکد) مشخص بوده است. سوال از ناقضیت نوم است و امام هم با امر به غسل، ناقضیت را فهمانده اند. کسی رساله ای در وجوب غسل احرام نوشته و اکثر استدلالاتش همین گونه است.
(البته در مثال استاد، امر ارشادی است و چون ارشاد به ناقضیت وضوء است روشن است که نسبت به اصل غسل دلالتی ندارد. برای بررسی فرمایش استاد باید مثالی را در نظر گرفت که امر ارشادی نباشد.
مثلا فرض کنیم اکرام عالم امامی در شریعت مطلوب است ولی نمی دانیم به نحو وجوبی است و یا استحبابی. بعد کسی از امام بپرسد که اگر عالمی، در گذشته غیر امامی بوده حکمش چیست؟ و مثلا جواب بدهند که اکرمه. آیا نمی توان به ظهور امر در وجوب استناد کرد؟)
پاسخ
 سپاس شده توسط حسین . ، سید محسن حائری
#2
البته ممکن است گفته شود هر جا که اصل حکم در فضای تخاطب روشن است و سوال از تفریعات حکم است، جواب ظهور در ارشاد به سریان یا عدم سریان حکم نسبت به آن فرض دارد و لذا به جهت ارشادیت، نمی توان به ظهور امر و نهی تمسک کرد. چون امر، ارشاد به سریان حکم معلوم در فرع مورد سوال است و دلالتی بر الزامی بودن آن حکم معلوم ندارد.
ولی استاد به نحو دیگری مطلب را تقریر می کردند. به این بیان که اصول لفظیه، برای اثبات چیزی است که متکلم به طور طبیعی و نوعی در مقام تفهیم آن با آن لفظ است و لذا در مساله ی دوران بین تخصیص و تخصص، نمی توان به اصاله العموم تمسک کرد، چرا که غرض نوعی از القاء عام، کشف خصوصیت موضوع نیست.
اما در تطبیق این مطلب بر ما نحن فیه، ابهام هست...
پاسخ
 سپاس شده توسط سید محمد صادق رضوی ، سید محسن حائری


موضوعات مشابه ...
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  «تقریر»  ادله عدم ثبوت زکات در مال موقوف haqiqi.1410 0 285 6-بهمن-1401, 06:51
آخرین ارسال: haqiqi.1410
  عدم جریان اصاله الاطلاق نسبت در روایات ناظر به فروعات حکم مسعود عطار منش 0 229 21-مهر-1401, 10:21
آخرین ارسال: مسعود عطار منش
  اطلاق مقامی آیات ناظر به اصل تشریع عرفان عزیزی 0 1,038 2-بهمن-1398, 09:46
آخرین ارسال: عرفان عزیزی

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان