امتیاز موضوع:
  • 0 رای - 0 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
احتمالات مراد از «المجمع علیه» در روایات باب تعارض
#1
احتمالات مراد از «المجمع علیه»
در مورد تعبیر «المجمع علیه» یا به عبارت دیگر«مشهور» احتمالاتی وجود دارد که عبارتند از:
1-    مقصود شهرت روایی است.
این احتمال مورد پذیرش مرحوم آقای خویی قرار گرفته است. ایشان فرموده اند:  مقصود از مشهور روایی، خبر قطعی الصدور است؛ چون مشهور به معنای واضح است. شهید صدر هم در بحوث پذیرفته اند که با توجه به اینکه در ادامه تعبیر «فَإِنْ كَانَ الْخَبَرَانِ عَنْكُمَا مَشْهُورَيْنِ قَدْ رَوَاهُمَا الثِّقَاتُ عَنْكُمْ» از سوی عمربن حنظله وجود داشته و مشهور را توضیح داده است، تعبیر «المجمع علیه» ظاهر در این است که خبر مشهور و قطعی الصدور بوده و دارای شهرت روایی است. البته شهید صدر فرموده اند: نکته ذکر شده در مورد مقبوله عمر بن حنظله در مرفوعه زراره مطرح نخواهد شد؛ چون بعد از اینکه زراره تعبیر به «سَيِّدِي إِنَّهُمَا مَعاً مَشْهُورَانِ مَرْوِيَّانِ مَأْثُورَانِ عَنْكُمْ» می کند، امام علیه السلام امر به اخذ روایتی کرده اند که راوی آن اعدل باشد، در حالی که اگر مراد از مشهور در روایت مرفوعه، مشهور روایی باشد که موجب قطعی الصدور شدن خبر می شود، اعدل بودن راوی نقشی نخواهد داشت؛ چون اعدل بودن، در کشف بیشتر از صدق خبر مؤثر است و در صورتی که مشهور به معنای قطعی الصدور باشد، معنا نخواهد داشت که امام علیه السلام امر به اخذ خبر اعدل کنند. بنابراین مراد از مشهور در مرفوعه زراره شهرت فتوایی است که مرجحیت شهرت فتوایی مشکلی ندارد، اما در مقبوله عمربن حنظله مشهور ظهور در شهرت روایی دارد.
2-    مقصود شهرت عملی است. شهرت عملی به معنای فتوای مشهور فقهاء به استناد یک روایت است که این شهرت در مقابل شهرت فتوایی است که در شهرت فتوایی اگرچه مشهور طبق مضمون یک روایت فتوا داده اند، اما استناد آنها به روایت مشخص نیست.
3-    مقصود شهرت روایی و عملی است.
این احتمال مورد پذیرش شیخ عبد الکریم حائری در کتاب درر قرار گرفته است.
4-    تعبیر مشهور اطلاق داشته و در مورد هر یک از مشهور روایی و عملی صادق است و چه بسا حتی در مورد مشهور فتوایی هم صادق باشد.
به نظر استاد تعبیر «المجمع علیه» که به معنای مشهور بین اصحاب است، این گونه نیست که صرفا خبر قطعی الصدور را شامل شود. علاوه بر اینکه مشهور بودن مساوق با قطعی الصدور بودن نیست؛ چون چه بسا در بین شیعه خبری از یک یا دو راوی شایع شده و طبق آن فتوا داده شده باشد، اما اشتباه از سوی راوی رخ داده باشد که در چنین مواردی مشهور بین اصحاب صادق خواهد بود. تعبیر «لاریب فیه» هم طبق نظر عقلاء مطرح شده است؛ یعنی از نظر عقلاء وثوق نوعی ایجاد می شود که معظم اصحاب اشتباه نکرده اند. در نتیجه مراد از مجمع علیه شیوعی است که همراه با عمل اصحاب باشد. البته مقصود استاد کلام آیت الله العظمی زنجانی نیست که نقل حدیث توسط اصحاب مساوق عمل آنان بوده است؛ چون به نظر استاد ممکن است که راویان روایتی را نقل کرده و به آن عمل نکنند و حمل بر تقیه کنند، اما مقصود این است که ظاهر مجمع علیه بین اصحاب، شیوع روایی و عملی است که به نظر  استاد این روایت مشهور به شهرت روایی و عملی را بر خبر شاذ و نادر ترجیح داده است و در نتیجه شامل موارد معرض عنه اصحاب نمی شود.
پاسخ


موضوعات مشابه ...
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  نسبت روایات عرض با روایات نهی از تفسیر Payam_Khajei 0 71 21-بهمن-1402, 22:14
آخرین ارسال: Payam_Khajei
  مقصود از روایات ناهی از تفسیر قرآن به رأی Payam_Khajei 0 72 21-بهمن-1402, 21:25
آخرین ارسال: Payam_Khajei
  کلام بحوث در مورد روایات نهی از رجوع به قرآن Payam_Khajei 0 58 19-بهمن-1402, 00:44
آخرین ارسال: Payam_Khajei
  اشکال صاحب وسایل به استفاده از روایات عرض بر حجیت ظواهر قرآن Payam_Khajei 0 150 18-بهمن-1402, 00:37
آخرین ارسال: Payam_Khajei
  مراد از سیره متشرعه بالمعنی الاعم و بالمعنی الاخص Payam_Khajei 0 48 15-دي-1402, 00:43
آخرین ارسال: Payam_Khajei
  مراد از اخبار مخالف کتاب خدا موحدی اصل 2 811 2-بهمن-1401, 12:47
آخرین ارسال: مسعود عطار منش
  مراد جدی از ضمیر، قرینه بر مراد جدی مرجع آن نیز میباشد موحدی اصل 0 377 10-دي-1401, 15:49
آخرین ارسال: موحدی اصل
  نقد "تفصیل بین روایات مقام افتا و روایات مقام تعلیم" موحدی اصل 0 333 15-آذر-1401, 12:21
آخرین ارسال: موحدی اصل
  جدلی بودن تمسک به «لا يَنالُ عَهْدِي الظّالِمِينَ» در روایات مهدی منصوری 0 1,132 8-اسفند-1398, 22:36
آخرین ارسال: مهدی منصوری
  تفاوت مراد استعمالی و مراد تفهیمی مهدی منصوری 1 1,666 18-بهمن-1398, 12:12
آخرین ارسال: مسعود عطار منش

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان