1-تير-1398, 20:12
صاحب جواهر فرموده است اگر قصاص به خاطر عاملی غیر از فرار قاتل متعذر شد(در فرض فرار قاتل دلیل خاص بر دیه داریم) دیه هم ساقط است. علامه فرموده است که دیه ثابت است و صاحب جواهر برای ایشان سه وجه ذکر می کند: یکی تعلیل در صحیحه ابی بصیر«لَا يَبْطُلُ دَمُ امْرِئٍ مُسْلِم» و دلیل دیگر هم آیه﴿فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِيِّهِ سُلْطاناً﴾ و دلیل سوم هم این است که اگر کسی که دست نداشته باشد ودست شخص دیگری را قطع کند باید دیه دهد به خاطر نص در مسأله پس ما نحن فیه هم مانند همانجاست چون تمکن از قصاص نیست. صاحب جواهر اشکال کرده است به اینکه دلیل «لَا يَبْطُلُ دَمُ امْرِئٍ مُسْلِم» شامل ما نحن فیه نیست چون «لَا يَبْطُلُ دَمُ امْرِئٍ مُسْلِم» در فرضی هست که ضمان ثابت باشد نباید خون مسلمان هدر رود ولی خودش اثبات ضمان نمی کند (دلیل لا یبطل مشرّع نیست) آیه هم که گفتید ﴿فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِيِّهِ سُلْطاناً﴾ مراد از سلطان، قصاص است. در مورد مسألهی دست هم که گفتید آن منصوص به نص خاص است و قیاس مع الفارق است.درس فقه جلسه 122