امتیاز موضوع:
  • 0 رای - 0 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
نقد کلام آخوند مبنی بر فطری و بدیهی بودن جواز تقلید
#1
بیان صاحب کفایه
صاحب کفایه در مورد مقداری که عقل عامی نسبت به آن مستقل است، فرموده اند: جواز تقلید و رجوع به عالم برای عامی، حکم بدیهی، جبلّی و فطری است و نیاز به دلیل ندارد؛ چون اگر نیاز به دلیل داشته باشد، عامی توانائی اقامه دلیل بر آن ندارد و اگر هم بخواهد در مورد جواز تقلید، از مجتهد تقلید کند، دور رخ خواهد داد؛ چون از اساس رجوع به مجتهد و اخذ حکم جواز تقلید از او محل اشکال و تردید است و در نتیجه امکان تقلید وجود نخواهد داشت. بنابراین تنها توجیه این است که جواز تقلید برای عامی حکم بدیهی فطری بوده باشد و در نتیجه حکم نظری نیست تا نیازمند اقامه دلیل باشد.
مناقشه در بیان صاحب کفایه
استاد می فرمایند: لازم است که عامی یقین داشته باشد که تقلید برای او جایز است و این یقین ممکن است از چند مورد حاصل شود: الف: تسالم فقهاء بر جواز تقلید ب: ارتکاز عقلائی یا ارتکاز متشرعی که عامی آن را باور کرده است. ج: تمامیت مقدمات انسداد در نزد عامی و در نظر گرفتن اینکه لازم است نسبت به احکامی که علم اجمالی وجود دارد، از عهده خارج شود و خارج شدن از عهده تکالیف به واسطه احتیاط، اجتهاد یا تقلید است، اما احتیاط تام به لحاظ اینکه تشخیص موارد احتیاط مشکل است، در بسیاری موارد در مورد عامی ممکن نیست و در فرضی هم که احتیاط ممکن است، عامی اطمینان خواهد داشت که شارع احتیاط را بر مردم واجب نکرده است و لذا عامی خواهد فهمید که احتیاط بر او واجب نیست. از طرف دیگر اجتهاد هم برای بسیاری از افراد ممکن نیست؛ چون رسیدن به اجتهاد نیازمند استعداد و اشتغال زمان طولانی به تحصیل است، علاوه بر اینکه در زمان تحصیل نیاز به تقلید وجود دارد. بنابراین عامی به این نتیجه می رسد که اجتهاد هم واجب عینی نیست. تنها تقلید باقی مانده و عامی می فهمد که تقلید برای او جایز است.
أما اینکه صاحب کفایه فرمودند که فطری و بدیهی است صحیح نیست چرا که
 ابن زهره تقلید را قبیح و ممنوع می دانند و بیان کرده اندکه عامی به فقیه رجوع می کند، اما قول او را ،طبق این عبارت تعبدا نمی پذیرد بلکه به بحث با او پرداخته تا علم به حکم شرعی پیدا کند. بنابراین اینکه صاحب کفایه جواز تقلید را حکم مستقل عقل بدیهی و فطری دانسته اند، صحیح نیست؛ چون ایشان ادعای عقل بدیهی فطری کرده اند، در حالی که فقیه بزرگی مثل ابن زهره آن را انکار کرده اند و در نتیجه نمی توان حکم بدیهی فطری دانست بلکه تسالم فقهاء بر آن وجود دارد، علاوه بر اینکه ارتکاز عقلائی و متشرعی و مقدمات انسداد سبب می شود که عامی جواز تقلید را باور کند. با توجه به نکات ذکر شده برای جواز تقلید نمی توان به اجماع تمسك کرد بلکه باید ادله دیگر مورد بررسی قرار گیرد.
پاسخ
#2
سخن جناب آخوند از منظری صحیح است و سخن جناب ابن زهره از منظری
جناب آخوند نتیجه مقدمات رسیدن به اینکه شخص باید تقلید کند را فطری وبدیهی میدانند وجناب ابن زهره بحثش در مقدمات رسیدن به نتیجه (تقلید)است فلذا تناقضی در دو سخن وجود ندارد
پاسخ


موضوعات مشابه ...
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  کلام آیت الله زنجانی در مورد سیره های مستحدث Payam_Khajei 2 238 17-اسفند-1402, 15:30
آخرین ارسال: مسعود عطار منش
  تمسک به فحوای حجیت خبر ثقه در اثبات حجیت شهرت فتوایی(تهافت در کلام بحوث) Payam_Khajei 0 52 5-اسفند-1402, 23:00
آخرین ارسال: Payam_Khajei
  کلام شهید صدر در اثبات اصاله الثبات (استصحاب قهقرایی) Payam_Khajei 2 124 2-اسفند-1402, 12:04
آخرین ارسال: مسعود عطار منش
  عدم احراز ظهور کلام به دلیل شک در قرینه متصله Payam_Khajei 2 194 25-بهمن-1402, 00:09
آخرین ارسال: Payam_Khajei
  لزوم تفصیل بین کلام مولا و مخبر در سیره عقلائیه بر حجیت ظهور Payam_Khajei 4 320 24-بهمن-1402, 16:58
آخرین ارسال: علی آمنی
  کلام بحوث در مورد روایات نهی از رجوع به قرآن Payam_Khajei 0 58 19-بهمن-1402, 00:44
آخرین ارسال: Payam_Khajei
  عالی بودن مضامین قرآن دلیل بر عدم حجیت ظهور کتاب Payam_Khajei 0 65 6-بهمن-1402, 13:00
آخرین ارسال: Payam_Khajei
  رمزی بودن قرآن و نقد آن Payam_Khajei 0 61 6-بهمن-1402, 12:59
آخرین ارسال: Payam_Khajei
  کلام شهید صدر در مورد سیره های مستحدث Payam_Khajei 3 267 3-بهمن-1402, 00:00
آخرین ارسال: Payam_Khajei
  کلام شهید صدر در عدم پذیرش خبر واحد صحیح در رد سیره عقلائیه Payam_Khajei 0 46 24-دي-1402, 19:24
آخرین ارسال: Payam_Khajei

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان