2-تير-1398, 21:32
در مورد اینکه در قتل عمد کدام یک از اولیای مقتول حق قصاص دارند اختلاف شده است. معروف این است که هر وارث مالی وارث قصاص هم هست. برای این قول استدلال شده است به عمومات ادله ارث. استاد قائینی می فرماید این قول غریب است. زیرا دلیلی نداریم بر اینکه هر چیزی به ارث می رسد. آن چیزی که دلیل داریم این است که﴿ وَ لَكُمْ نِصْفُ ما تَرَكَ أَزْواجُكُمْ إِنْ لَمْ يَكُنْ لَهُنَّ وَلَدٌ فَإِنْ كانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَكُمُ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْنَ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصينَ بِها أَوْ دَيْنٍ وَ لَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْتُمْ إِنْ لَمْ يَكُنْ لَكُمْ وَلَدٌ فَإِنْ كانَ لَكُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَكْتُم ﴾ که عبارت «ما ترک» در ادله آمده است. پس ترکه ای فرض شده است. لذا اگر می خواستیم به عمومات قرآن تمسک کنیم زوجه از عقار ارث می برد ولی دلیل خاص داریم که ارث نمی برد. پس عنوان در ادله «ما ترک» است و البته فرقی ندارد که عین خارجی باشد یا حق باشد. اما حق قصاص حق برای میت نبود و جزء «ماترک» نبود که به ارث برسد بلکه ابتداء حق ولی میت است. آیه هم گفته است ﴿ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِيِّهِ سُلْطانا﴾ یعنی ولی او سلطنت دارد و نه خود میت. لذا اگر کسی ضربه ای به شخصی زد که منجر به فوت او شد چند روز قبل از مرگ نمی تواند حق قصاص را ساقط کند.درس فقه جلسه123