امتیاز موضوع:
  • 0 رای - 0 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
ملاک در تبعض در حجیت
#1
برگرفته از درس خارج فقه، ۹8/07/۱5
تبعیض یا عدم تبعیض در حجیت وابسته به این است که آیا نکته ای که بخشی از روایت را از حجیت ساقط کرده است، به سایر فقرات روایت تسری می کند یا تسری نمی کند. ضمن دو مثال مطلب را توضیح می دهیم:
1-    ممکن است در بخشی از روایت، ظهور امر در وجوب باشد و ما آن را حمل بر استحباب کنیم؛ زیرا مثلا در بیان حکم اخلاقی می باشد. روایت هم مثلا یک مقام بیشتر ندارد و بعید است که مثلا صدر آن در مقام بیان نکته‌ی اخلاقی باشد و ذیل آن در مقام بیان نکته‌ی فقهی باشد. بنابراین در ذیل روایت هم ظهور امر در وجوب از بین می رود.
2-    گاهی ممکن است راوی در ذیل روایت اشتباه کرده باشد. اشتباه راوی در ذیل روایت باعث نمی شود که بگوییم راوی در صدر روایت هم اشتباه کرده است.
مثلا اخبار زیادی داریم که موت شوهر قبل از دخول را منصف می دانند که خبر زراره هم یکی از آن هاست. شیخ طوسی در تهذیب می فرماید روات اشتباه کرده اند و مرگ را با طلاق خلط کرده اند.
اشتباه روات در ذیل ملازمه ای با اشتباهشان در صدر روایت ندارد.
پاسخ
 سپاس شده توسط صدرا
#2
به نظر می رسد نکته بحث اینجاست که باید دید نسبت عامل حجیت با مورد به نحو انحلالی است یا وحدانی مثلا در مثال اول عامل حجیت امر برای.وجوب مقام بیان است که اگر مقام بیان ذیل شد اخلاقی دیگر ظهور صدر هم از بین می رود چون نسبت مقام بیان بین صدر و ذیل وحدانی است و معمولا دو مقام بیان در یک جمله نیست بخلاف مثال دوم که اصاله عدم خطا که عامل حجیت نقل خبر است نسبتش با فقرات مختلف انحلالی است یعنی اگر کسی در صدر خطا کرد هیچ ربطی به خطای در ذیل نداشه اصاله عدم خطا در ذیل جاری میشود.
پاسخ
#3
(20-آبان-1398, 21:04)مسعود عطار منش نوشته: به نظر می رسد نکته بحث اینجاست که باید دید نسبت عامل حجیت با مورد به نحو انحلالی است یا وحدانی مثلا در مثال اول عامل حجیت امر برای.وجوب مقام بیان است که اگر مقام بیان ذیل شد اخلاقی دیگر ظهور صدر هم از بین می رود چون نسبت مقام بیان بین صدر و ذیل وحدانی است و معمولا دو مقام بیان در یک جمله نیست بخلاف مثال دوم که اصاله عدم خطا که عامل حجیت نقل خبر است نسبتش با فقرات مختلف انحلالی است یعنی اگر کسی در صدر خطا کرد هیچ ربطی به خطای در ذیل نداشه اصاله عدم خطا در ذیل جاری میشود.

مقاله ذیل استدلال کرده است که از بین هفت دلیل اثبات کننده قاعده تبعیض در روایت، دلیل لبّی سیره نقش پررنگی دارد و به دلیل لبّی بودن دلیل اثبات کننده این قاعده، در موارد مشکوک این قاعده فابل جریان نیست و باید به قدر متیقّن از مواردی که این قاعده قابل جریان است اکتفا کرد.


http://ensani.ir/fa/article/425890/%D9%8...B%8C%D8%AA
قطع قلم به قیمت نان می کنی رفیق
این خط و این نشان که زیان می کنی رفیق
گیرم درین میانه به جایی رسیده ی
گیرم که زود دکه دکان می کنی رفیق
کفاره اش ز گندم عالم فزون تر است
از عمر آنچه خدمت خان می کنی رفیق
خود بستمش به سنگ لحد مرده توش نیست
قبری که گریه بر سر آن می کنی رفیق
گفتی گمان کنم که درست است راه من
داری گمان چو گمشدگان می کنی رفیق
پاسخ
#4
(20-آبان-1398, 21:04)مسعود عطار منش نوشته: به نظر می رسد نکته بحث اینجاست که باید دید نسبت عامل حجیت با مورد به نحو انحلالی است یا وحدانی مثلا در مثال اول عامل حجیت امر برای.وجوب مقام بیان است که اگر مقام بیان ذیل شد اخلاقی دیگر ظهور صدر هم از بین می رود چون نسبت مقام بیان بین صدر و ذیل وحدانی است و معمولا دو مقام بیان در یک جمله نیست بخلاف مثال دوم که اصاله عدم خطا که عامل حجیت نقل خبر است نسبتش با فقرات مختلف انحلالی است یعنی اگر کسی در صدر خطا کرد هیچ ربطی به خطای در ذیل نداشه اصاله عدم خطا در ذیل جاری میشود.

به نکته دقیقی اشاره کردید 
اما دو ملاحظه هست: 
اول: ممکن است بگوییم بین استحباب و وجوب در مقام بیان تفاوتی نیست چون هر دو بعث هستند. بله، اگر یک فقره تهدید یا تعجیز یا مثل این دو باشد دیگر به ظهور بعث خلل وارد می کند.
 دوم: اگر عدم حجیت یک فقره ناشی از خطای راوی باشد، باید تفصیل دهیم که اگر فقره دیگر مرتبط با فقره ای باشد که در آن خطا شده و این ارتباط به نحوی است که متکلم و راوی در هر فقره به فقره دیگر توجه داشته و در عین حال اشتباه کرده است دیگر اصالة عدم الخطا در فقره دیگر هم جاری نیست چون محتمل است قویا که اشتباه و خطای در فقره اول موجب خطا در فقره دوم شده باشد و معلوم نیست عقلاء این جا هم اصالة عدم الخطا داشته باشند اما اگر ارتباط دو فقره به این صورت نباشد یا اصلا ارتباطی نباشد اصالة عدم الخطا جاری است و تبعیض کاملا درست است.
پاسخ


موضوعات مشابه ...
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  ملاک ترجیح، مخالفت با حکام یا مخالفت با فتوای عامه؟ سید محمد نظام آبادی 0 80 3-آبان-1402, 15:25
آخرین ارسال: سید محمد نظام آبادی
  شرط حجیت اجماع مرکب مسعود عطار منش 0 262 25-مرداد-1401, 12:36
آخرین ارسال: مسعود عطار منش
  حجیت قول ذوالفعل نسبت به فعلش عرفان عزیزی 2 1,892 27-فروردين-1399, 11:13
آخرین ارسال: عرفان عزیزی
  حجیت اجماع معلوم المدرک ! عرفان عزیزی 0 1,087 14-اسفند-1398, 17:48
آخرین ارسال: عرفان عزیزی

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان