28-آبان-1398, 19:39
در مورد استحاله وضع عام موضوع له خاص گفته شده است که مفهوم عام همانند مفهوم انسان حاکی از مابه الامتیاز افراد نیست بلکه حاکی از ما به الاشتراک افراد است و با این فرض امکان نخواهد داشت که با مفهوم انسان، مابه الاشتراک افراد تصور شده و لفظی در ازای مابه الامتیاز و خصوصیات فردی وضع شود؛ چون تصور ما به الاشتراک برای وضع لفظ به ازای مابه الامتیاز افراد کافی نیست کما اینکه تصور جنس مانند حیوان برای تصور انواع آن کافی نیست؛ چون صرفا حیوانیت به عنوان مابه الاشتراک تصور شده است و نمی تواند موجب وضع لفظی برای خصوصیت ناطق بودن باشد که مابه الامتیاز انسان از سایر حیوانات است و تصور نشده است.
استاد شهیدی در پاسخ از این اشکال فرموده اند: فردیت فرد به عوارض مشخصه آن نیست بلکه با اشاره به وجود آن است و لذا اگر مفهوم کلی دارای هزار قید نیز باشد، تا زمانی که اشاره به خارج نشده و از تعابیری همچون «آن» استفاده نشود، جزئی نخواهد شد ولو اینکه کلی منحصر به فرد باشد. البته تصور جنس برای تصور انواع متفاوت است؛ چون در مورد جنس، نوع زائد بر جنس دارای فصل است، اما فرد زائد بر جامع و کلی نیست بلکه فرد در صورتی است که کلی با اشاره به خارج همراه ولو اشاره ذهنی باشد.
بنابراین لازم نیست که مفهوم فرد الانسان یا فرد النسبة الابتدائیه تصور شود؛ چون در این موارد نیز اشاره به خارج لازم است و به همین جهت تعبیر انسان، تصور شده و با این مفهوم به صورت انحلال به خارج اشاره می شود کما اینکه در مثالی زعیم که قصد نامگذاری فرزندان متولد شده در یک روز خاص را دارد، تعبیر «وضعت اسم علیّ للمولود فی هذا الیوم» را به کار برده و اشاره به افراد خارجی می کند که اسم هر یک از کودکان علیّ خواهد شد.
درس خارج اصول، 98/08/27
استاد شهیدی در پاسخ از این اشکال فرموده اند: فردیت فرد به عوارض مشخصه آن نیست بلکه با اشاره به وجود آن است و لذا اگر مفهوم کلی دارای هزار قید نیز باشد، تا زمانی که اشاره به خارج نشده و از تعابیری همچون «آن» استفاده نشود، جزئی نخواهد شد ولو اینکه کلی منحصر به فرد باشد. البته تصور جنس برای تصور انواع متفاوت است؛ چون در مورد جنس، نوع زائد بر جنس دارای فصل است، اما فرد زائد بر جامع و کلی نیست بلکه فرد در صورتی است که کلی با اشاره به خارج همراه ولو اشاره ذهنی باشد.
بنابراین لازم نیست که مفهوم فرد الانسان یا فرد النسبة الابتدائیه تصور شود؛ چون در این موارد نیز اشاره به خارج لازم است و به همین جهت تعبیر انسان، تصور شده و با این مفهوم به صورت انحلال به خارج اشاره می شود کما اینکه در مثالی زعیم که قصد نامگذاری فرزندان متولد شده در یک روز خاص را دارد، تعبیر «وضعت اسم علیّ للمولود فی هذا الیوم» را به کار برده و اشاره به افراد خارجی می کند که اسم هر یک از کودکان علیّ خواهد شد.
درس خارج اصول، 98/08/27