تعارض دوقول شیخ طوسی با کلام نجاشی

[عرفان عزیزی]

استاد فرمودند :مرحوم شیخ طوسی سهل بن زیاد را درکتاب تهذیب یا استبصار تضعیف کرده اما در رجال توثیق کرده است اما مرحوم نجاشی ایشان را تضعیف کرده است مرحوم آقای خویی فرمودند هرسه کلام تساقط می کنند زیرا عقلا تضعیف شیخ و نجاشی را در یک طرف می بینند و توثیق شیخ راهم در یک طرف می بینند اما حاج آقا می فرمودند عقلا نسبت به کلام شیخ طوسی توقف می کنند زیرا کلام او مناقض است اما به چه دلیل کلام نجاشی که اجمالی ندارد و یک دست هست داخل در تعارض باشد لذا به تضعیف نجاشی می توان اخذ کرد.جلسه ی 31.تاریخ 10/9

[سید محمد صادق رضوی]

این مطلب در صورتیست که شیخ طوسی از روی نظر و اجتهاد خود چنین گفته و نظر ما هم در توثیقات از باب حجیت قول اهل خبره باشد.
اما اگر بنا باشد گزارش های رجالیون را اخبار حسیه ای بدانیم که از متقدمین خود اخذ نموده اند (که مبنای مرحوم آیة الله خوئی همینست) به این نتیجه می رسیم که شیخ طوسی ره در تهذیب مثلا تابع یک گزارش بوده ولی در رجال تابع گزارش دیگری شده است که این گزارش ها خود با هم متعارضند نه این که شیخ طوسی اشتباه کرده باشد. بله ، نظر اجتهادی شیخ ره در تقدیم یک گزارش تغییر کرده است.
به خصوص در مثال سهل بن زیاد که راوی پر تکرار و معروفی بوده بسیار بعید است شیخ ره سهو به این واضحی کرده باشد.

[عرفان عزیزی]

این مطلب در صورتیست که شیخ طوسی از روی نظر و اجتهاد خود چنین گفته و نظر ما هم در توثیقات از باب حجیت قول اهل خبره باشد.
اما اگر بنا باشد گزارش های رجالیون را اخبار حسیه ای بدانیم که از متقدمین خود اخذ نموده اند (که مبنای مرحوم آیة الله خوئی همینست) به این نتیجه می رسیم که شیخ طوسی ره در تهذیب مثلا تابع یک گزارش بوده ولی در رجال تابع گزارش دیگری شده است که این گزارش ها خود با هم متعارضند نه این که شیخ طوسی اشتباه کرده باشد. بله ، نظر اجتهادی شیخ ره در تقدیم یک گزارش تغییر کرده است.
به خصوص در مثال سهل بن زیاد که راوی پر تکرار و معروفی بوده بسیار بعید است شیخ ره سهو به این واضحی کرده باشد.

بحث در اثبات اشتباه شیخ نیست
اگر مبنای حجیت خبر ثقه در موضوعات را هم نسبت به اقوال رجالیون مطرح کنیم عقلا دو قول شیخ طوسی از منابع سابق را قبول نمی کنند وحکم به تعارض می کنند اما نسبت به قول نجاشی این احتمال هست که از مصدر ثالثی گرفته باشد که مصدر شیخ نبوده است.بله به دنبال نسبت اشتباه به شیخ نیستیم اما حجیت قول او ولو از باب اخبار حسی باشد محرز نیست اما این مانع در کلام نجاشی محرز نیست پس شامل دلیل حجیت می شود

[مومن]

استاد شهیدی
این بحث بستگی به نظر فقیه در حجیت قول رجالی دارد
اگر حجیت قول رجالی به جهت حجیت قول اهل خبره باشد، عقلاء به آخرین رأی اعتماد می کنند و شیخ از رأی سابق خود عدول کرد و چون رأی جدید معلوم نیست اشتباه حجّت بلاحجّت خواهد بود و لذا کلام نجاشی بدون معارض می شود.
اگر توثیق شیخ از باب اخبار حسی باشد اگر هر دو از شیخ ره صادر شده باشد بعید نیست عقلاء در دو اخبار متضاد از یک شخص، به اخبار اخیر او عمل کنند مثل این که کسی بگوید «این آب نجس است» و روز بعد بگوید «من اشتباه کردم و این آب پاک است» که عقلاء به این مطلب أخیر عمل می کنند پس در این فرض نیز کلام شیخ طوسی اشتباه حجت به لا حجت می شود و کلام نجاشی بدون معارض
بله فقط اگر عمل به قول رجالی به جهت وثوق باشد همانگونه که آقای سیستانی فرموده یا به جهت انسداد باشد همانگونه که آقای شبیری فرموده، تعارض بین کلام شیخ و نجاشی مستقر می شود.

[عرفان عزیزی]

استاد شهیدی
این بحث بستگی به نظر فقیه در حجیت قول رجالی دارد
اگر حجیت قول رجالی به جهت حجیت قول اهل خبره باشد، عقلاء به آخرین رأی اعتماد می کنند و شیخ از رأی سابق خود عدول کرد و چون رأی جدید معلوم نیست اشتباه حجّت بلاحجّت خواهد بود و لذا کلام نجاشی بدون معارض می شود.
اگر توثیق شیخ از باب اخبار حسی باشد اگر هر دو از شیخ ره صادر شده باشد بعید نیست عقلاء  در دو اخبار متضاد از یک شخص، به اخبار اخیر او عمل کنند مثل این که کسی بگوید «این آب نجس است» و روز بعد بگوید «من اشتباه کردم و این آب پاک است» که عقلاء به این مطلب أخیر عمل می کنند پس در این فرض نیز کلام شیخ طوسی اشتباه حجت به لا حجت می شود و کلام نجاشی بدون معارض
بله فقط اگر عمل به قول رجالی به جهت وثوق باشد همانگونه که آقای سیستانی فرموده یا به جهت انسداد باشد همانگونه که آقای شبیری فرموده، تعارض بین کلام شیخ و نجاشی مستقر می شود.

اگر عقلا به اخرین رای عمل می کنند باید نگاه کرد که شیخ تهذیبین را اول نوشته یا رجال را اگر معلوم نشد تقدم و تاخر این دو منیع بحث اشتباه حجت بلا حجت مطرح می شود.
 درقسمت دوم کلامتان نوشتید اگر مبنا اخبار حسی باشد لا یبعد که عقلا به کلام اخیر عمل کنند بعد درادامه اش گفتید اشتباه حجت بلا حجت می شود؟!بالاخره کدام سیره ی عقلاست .
اگر مبنا حصول وثوق باشد کلامتان تمام است  با وجود این اختلاف اطمینان به ضعف یا وثاقت سهل بن زیاد حاصل نمی شود اما اگر مبنا انسداد باشد ظن به ضعف حاصل می شود به خاطر تعدد ناقلین آن