معنای ماده منتسبه در کلام مرحوم نائینی( بحث واجب معلق)

[خیشه]

مرحوم نائینی میفرماید: در باب حج قید به ماده منتسبه تعلق دارد. ماده حج است یعنی حجی که وجوب دارد در ظرف استطاعت وجوب دارد. در مقابل ماده منتسبه، تقیید ذات ماده است. مثل طهارت برای نماز که انتساب مد نظر نیست. استطاعت که شرط وجوب در حج است با طهارت که شرط واجب در نماز است فرقش این است که استطاعت برای حجی است که وجوب دارد یعنی ماده منتسبه. یعنی حجی که وجوب به او منتسب شده است، چنین حجی عند الاستطاعه است.

 کیفیت ماده منتسبه به این بیان است که حج را در حال استطاعت دیده است. خواسته است بگوید حج بر خصوص مستطیع واجب است، حج را در حال استطاعت دیده است. قهرا حجی که وجوب دارد مقید به حال استطاعت است. حج واجب را منحصر به استطاعت می­کند. حج را در حال استطاعت دیده است بعد گفته است وجوب دارد. قهرا حجی که وجوب دارد در حال استطاعت است. از این مطلب این گونه تعبیر کرده است: استطاعت قید ماده منتسبه است و قید به ماده منتسبه رجوع می­کند.

بر خلاف صلّ متطهرا که صلات را مقید به طهارت دیده است بعد وجوب بر مقید مترتب شده است. یعنی نماز را در حال وجود قید لحاظ کرده است بعد وجوب را بر آن مترتب کرده است. در ماده منتسبه وجوب بر ذات ماده مترتب نمی­شود بلکه ذات را در حال وجود قید می­بیند.
جلسه 43 تقریر درس استاد گنجی

[رضا یعقوبی]

ماده منتسبه دو تفسیر دارد. خوب بود بیان می شد. ر.ک جلسات 9 و 10 مهر 98