30-آذر-1398, 09:07
به مناسبت بحث از تفاوت اصول عقلیه با اصول شرعیه استاد به دو تفاوت اشاره کردند اولی تفاوت حاکم و دوم تفاوت در ماهیت اینها.درماهیت احکام عقلی نظراتی مطرح شده است أما در ناحیه ی حکم عقلی نیز تفاسیر مختلف وجود دارد به عنوان مثال به چند قول اشاره می شود:
1. برخی این أحکام را از سنخ بنائات می دانند؛ مثل محقق اصفهانی و ظاهر کلام ایشان این است که این بنائات غیراز بنائاتی است که در سیره های عملیه بحث می شود 2. برخی دیگر، احکام عقل عملی را ملائمت با نفس می دانند؛ مثل مرحوم آخونددر فوائد.3. برخی دیگر همچون علامه طباطبایی ماهیت احکام عقل عملی را اعتبار می دانند 4. برخی نیز أحکام عقل عملی را واقعی می دانند و این ها خودشان طیف های مختلف هستند:قدمای حکماء می گفتند واقعی است، لذا اینکه نسبت داده می شود که حکماء أحکام عقل عملی را از مشهورات می دانند خیلی روشن نیست. ابن سینا، شیخ طوسی و فارابی می فرمایند قضایای حسن عدل و قبح ظلم صدق و کذب می پذیرند، استفاده ی برخی ازحکماء و متکلمین نیز از کلام حکمای اسلامی این نیست که این ها می خواستند صدق وکذب در مشهورات را بگویند؛ مرحوم لاهیچی در کتاب «سرمایه ایمان» می فرماید حکما در حسن و قبح عقلی قائل به واقعیت هستند و اینکه آن ها را از مشهورات می دانند، منافاتی ندارد با اینکه آن ها از بدیهیات نیز به حساب آورند. جلسه ی بیست و دوم 9/9
1. برخی این أحکام را از سنخ بنائات می دانند؛ مثل محقق اصفهانی و ظاهر کلام ایشان این است که این بنائات غیراز بنائاتی است که در سیره های عملیه بحث می شود 2. برخی دیگر، احکام عقل عملی را ملائمت با نفس می دانند؛ مثل مرحوم آخونددر فوائد.3. برخی دیگر همچون علامه طباطبایی ماهیت احکام عقل عملی را اعتبار می دانند 4. برخی نیز أحکام عقل عملی را واقعی می دانند و این ها خودشان طیف های مختلف هستند:قدمای حکماء می گفتند واقعی است، لذا اینکه نسبت داده می شود که حکماء أحکام عقل عملی را از مشهورات می دانند خیلی روشن نیست. ابن سینا، شیخ طوسی و فارابی می فرمایند قضایای حسن عدل و قبح ظلم صدق و کذب می پذیرند، استفاده ی برخی ازحکماء و متکلمین نیز از کلام حکمای اسلامی این نیست که این ها می خواستند صدق وکذب در مشهورات را بگویند؛ مرحوم لاهیچی در کتاب «سرمایه ایمان» می فرماید حکما در حسن و قبح عقلی قائل به واقعیت هستند و اینکه آن ها را از مشهورات می دانند، منافاتی ندارد با اینکه آن ها از بدیهیات نیز به حساب آورند. جلسه ی بیست و دوم 9/9
