نکته علمی: جواز تطبیق طبیعت بر افراد عقلی یا شرعی؟

[محمد خداپرست]

آیت الله لاریجانی :کلام معروف (طبیعت متعلق وجوب است و مکلف عقلا مخیر است که این طبیعت را بر افراد منطبق کند)اشکال دارد.
تحلیل معقول تر این است:وجوب بطور قهری در کثرات طبیعت سریان می یابد نه از باب تطبیق عقلی به نحو تخییر .ولذا در نهایت مکلف در اتیان فرد شرعا مخیر است ،واجب تعیینی باشد یا تخییری.
این مبنا در مباحث اصولی اجتماع امر ونهی ،اقتضای نهی برای فساد و تحلیل وجوب تخییری اثر گذار است.
کتاب واجب مشروط ص۳۹۸.

[مسعود عطار منش]

تطبیق طبیعت بر افراد قهری نیست چون طبیعت می تواند مهمله لحاظ شود یا به نحو وجود ساری لحاظ شود یا به نحو صرف الوجود یا... که هر کدام از این لحاظ ها تطبیقش بر افراد متفاوت است.
مثلا اگر طبیعت به نحو صرف الوجود لحاظ شود بالفعل نه بر همه افراد منطبق است نه بر یک فرد خاص و این مکلف است که با انتخاب یک فرد صرف الوجود را در إن متعین می کند پس فی الجمله باید قبول کرد تطبیقش قهری نیست.