امتیاز موضوع:
  • 0 رای - 0 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
تعارض آیه‌ی شریفه داله بر «تجویز اکل از بیوت آباء و امهات» و روایت «لایحل مال امرء مس
#1
تعارض آیه‌ی شریفه داله بر «تجویز اکل از بیوت آباء و امهات» و روایت «لایحل مال امرء مسلم الا بطیبة نفسه»

 

 
چه بسا گفته شود بین آیه شریفه ﴿لَيْسَ عَلَى الْأَعْمَى حَرَجٌ وَ لاَ عَلَى الْأَعْرَجِ حَرَجٌ وَ لاَ عَلَى الْمَرِيضِ حَرَجٌ وَ لاَ عَلَى أَنْفُسِكُمْ أَنْ تَأْكُلُوا مِنْ بُيُوتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ آبَائِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أُمَّهَاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ إِخْوَانِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخَوَاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَعْمَامِكُمْ أَوْ بُيُوتِ عَمَّاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخْوَالِكُمْ أَوْ بُيُوتِ خَالاَتِكُمْ أَوْ مَا مَلَكْتُمْ مَفَاتِحَهُ أَوْ صَدِيقِكُمْ لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَأْكُلُوا جَمِيعاً أَوْ أَشْتَاتاً فَإِذَا دَخَلْتُمْ بُيُوتاً فَسَلِّمُوا عَلَى أَنْفُسِكُمْ تَحِيَّةً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُبَارَكَةً طَيِّبَةً كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ[1] و صحیحه زید شحام[2] و موثقه سماعه[3] که مشتمل بر تعبیر «لایحل مال امرئ مسلم إلا بطیبة نفسه» می‌باشند نسبت عموم من وجه وجود دارد به این بیان:

آیه شریفه دلالت بر آن دارد که «أکل از بیوت پدر یا مادر یا عمو و امثال این ها جایز است مطلقاً چه طیب نفس داشته باشند و چه طیب نفس نداشته باشند».
روایت دلالت بر آن دارد که «أکل مال مردم بدون طیب نفس حرام است مطلقاً چه مصداق أکل از بیوت افراد مذکور در آیه باشد و چه نباشد».

مورد افتراق آیه فرضی است که اکل از بیوت مذکورین در آیه با طیب نفس واقعی این افراد باشد که به دلالت آیه تصرف مذکور جایز بوده و مخالفتی با مفاد صحیحه ندارد.
مورد افتراق روایت، «حرمت تصرف و اکل اموال غیر مذکورین در آیه بدون طیب نفس آنان» است.
و اما مورد اجتماع «أکل از بیوت افراد مذکور در آیه بدون طیب نفس» می‌باشد که بعد از تعارض و تساقط اطلاق طرفین، مرجع عمومات ظلم و عدوان بوده که نتیجه‌ی آن «حرمت اکل از بیوت مذکورین در آیه در فرض عدم رضایت» خواهد بود. و اگر هم در رضایت ایشان، شک به وجود آید مقتضای استصحاب عدم رضایت، حرمت تصرف مذکور است. ارتکاز عقلائی نیز بر همین مطلب استوار است که تصرف در مال دیگران بدون اذن، مطلقاً حرام است.
 
جواب هایی برای حل این معارضه در کلام فقهاء آمده است که در نوشته‌های بعدی بیان خواهد شد.


[1] سوره نور، آيه 60.
[2] الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، ج7، ص273.
[3] من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج4، ص92.
پاسخ
#2
با عرض سلام
می شود به مطلب شما این گونه اشکال کرد که اطلاق قران در اینجا إبا از تقیید دارد
چون.اگر بخواهیم ان را مقید به جایی کنیم که این افراد طیب نفس دارند در حالی که با وجود طیب نفس دیگر اختصاص به این افراد ندارد و ایه در این فرض از باب النار حاره می شود که گفته شده مفید فایده نیست
لذا باید روایت را مقد کنیم در این حد که در مورد این افراد علم به طیب نفس شرط نیست الا این که عدم طیب نفسشان را ابراز کرده باشند .
پاسخ


موضوعات مشابه ...
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  مبنای مهم شهید صدر در جمع بین روایات متعارض: مرجعیت ظاهر در تعارض نصوص مومن 0 409 11-بهمن-1400, 09:39
آخرین ارسال: مومن
  «روش شناسی»  مبنای مهم مرحوم بروجردی در تقدیم اسبق، در تزاحم و تعارض مومن 9 812 18-آذر-1400, 02:28
آخرین ارسال: 105767
  استدلال به اطلاق مفهوم روایت هادی اسکندری 2 1,276 16-تير-1399, 11:10
آخرین ارسال: عرفان عزیزی
  تردید در عبارت روایت و سقوط از صلاحیت استدلال هادی اسکندری 0 917 25-فروردين-1399, 21:51
آخرین ارسال: هادی اسکندری
  جواز اکل از بیوت آباء در فرض ظن به عدم رضایت هادی اسکندری 0 920 11-بهمن-1398, 21:02
آخرین ارسال: هادی اسکندری
  عدم ملازمه بین تجویز قانون مجعول از جانب ولی امر و تجویز شرعی هادی اسکندری 3 2,283 6-بهمن-1398, 23:55
آخرین ارسال: هادی اسکندری
  نکات فقهی پیرامون آیه ی «تجویز اکل از بیوت دیگران» هادی اسکندری 0 933 4-بهمن-1398, 15:02
آخرین ارسال: هادی اسکندری
  مناقشه در دلیل آقای سیستانی بر تجویز در اراضی متسعه هادی اسکندری 0 981 25-دي-1398, 14:18
آخرین ارسال: هادی اسکندری
  شرط تعارض دو خطاب عام؛ قابلیت حمل بر مورد افتراق عرفا هادی اسکندری 0 928 30-آذر-1398, 19:42
آخرین ارسال: هادی اسکندری
  تعارض در فرض عجز از جمع بین واجبات ضمنیه حسین بن علی 0 1,512 22-خرداد-1398, 19:53
آخرین ارسال: حسین بن علی

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان