امتیاز موضوع:
  • 0 رای - 0 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
ثمره حقیقت شرعیه شدن عنوان «خمس»
#1
 استاد شهیدی در بحث ثمرات حقیقت شرعیه فرموده اند: در مورد لفظ خمس که در روایت «الْخُمُسُ عَلَى خَمْسَةِ أَشْيَاءَ عَلَى الْكُنُوزِ وَ الْمَعَادِنِ وَ الْغَوْصِ وَ الْغَنِيمَة»[1]به کار رفته است، اگر همانند مشهور گفته شود که خمس، حقیقت شرعیه در معنای معهود شرعی شده است، نتیجهی آن وجوب خمس در این پنج مورد است، اما در صورتی که خمس ظاهر در معنای شرعی دانسته نشود، معنای روایت این است که یک پنجم این موارد باید به امام علیه السلام داده شود، اما عنوان آن بیان نشده است. در این صورت برخی احتمال داده اند که وجه پرداخت یک پنجم به امام علیه السلام در معدن این بوده است که معدن به جهت انفال بودن ملک امام علیه السلام است و لذا لازم است برای مالک شدن، یک پنجم آن به امام علیه‌السلام داده شود. طبق این احتمال پرداخت یک پنجم شرط تملک معدن است و به همین جهت خمس فائده به دست آمده نخواهد بود. در نتیجه لازم است که در پایان سال، خمس چهارم پنجمِ باقی مانده پرداخت شود.
مرحوم آقای تبریزی شبیه مطلب ذکر شده را در مورد سودهای بانکی بیان کرده اند. ایشان فرموده اند: اگر مکلفین یک پنجم آن را پرداخت کنند، مالک چهار پنجم باقی مانده خواهند بود. حال اگر پایان سال چیزی باقی بماند، باید خمس آن هم داده شود. بنابراین پرداخت یک پنجم ابتدایی شرط تملک مجهول المالک بوده است؛ چون ولایت مجهول المالک با حاکم شرع است. مرحوم تبریزی در مورد سودهای بانکی که مجهول المالک بوده است، اذن در تملک چهارم پنجم به شرط صدقه یک پنجم داده اند. البته این اجازه ولائی بوده است که بعد از فوت ایشان از بین رفته است و مقلدین ایشان باید به حاکم شرع حیّ مراجعه کنند که به عنوان مثال آقای سیستانی اجازه خود را برای تملک مجهول المالک، مشروط به صدقه دادن نصف مال دانسته اند. در نتیجه طبق اجازه آقای سیستانی، حتی مقلدین آقای تبریزی برای تملک سودهای بانکی دولتی، باید نصف آن را صدقه بدهند و در پایان سال هم با وجود شرائط خمس، خمس آن را هم پرداخت کنند.
بنابراین همان طور که آقای تبریزی پرداخت یک پنجم را از باب خمس ندانسته اند، گفته می شود که اگر خمس حقیقت شرعیه در خمس معهود نباشد، ممکن است که خمس در معادن، شرط اذن امام علیه السلام برای استخراج معدن باشد کما اینکه در حلال مخلوط به حرام هم این احتمال وجود دارد که پرداخت یک پنجم آن از باب خمس مصطلح نباشد، بلکه یک پنجم به جهت صدقه بوده است.
درس خارج اصول، 98.10.04



پاسخ


موضوعات مشابه ...
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  در باب حقیقت واجب مشروط محمود رفاهی فرد 1 429 26-اسفند-1399, 07:31
آخرین ارسال: مسعود عطار منش
  دو مثال برای ثمره بحث از وضع الفاظ برای صحیح یا أعم مهدی منصوری 0 1,189 27-بهمن-1398, 18:57
آخرین ارسال: مهدی منصوری
  عدم دخالت مبنای اتخاذ شده در وضع در حقیقت استعمال مهدی منصوری 1 1,403 8-بهمن-1398, 22:16
آخرین ارسال: مهدی خسروبیگی
  جایگاه عالم اعتبار عقلائی در حقیقت انشاء مهدی منصوری 0 1,309 14-دي-1398, 14:31
آخرین ارسال: مهدی منصوری
  حقیقت انشاء از نظر مشهور و مناقشه در آن مهدی منصوری 0 1,237 28-آذر-1398, 17:36
آخرین ارسال: مهدی منصوری
  ثمره بحث از معنای حرفی در مورد امکان تمسک به هیئت مهدی منصوری 1 1,714 22-آذر-1398, 12:20
آخرین ارسال: مهدی خسروبیگی
  ثمره بحث از معنای حرفی در واجب مشروط و معلق مهدی منصوری 0 2,287 17-آذر-1398, 18:51
آخرین ارسال: مهدی منصوری
  ثمره سرایت تعارض در دلالت به تعارض درسند دو روایت سید رضا حسنی 0 1,867 14-دي-1397, 18:13
آخرین ارسال: سید رضا حسنی
  ثمره ی بحث از اصل اولی در متعارضین سید رضا حسنی 0 1,918 29-آذر-1397, 14:44
آخرین ارسال: سید رضا حسنی
  ثمره اختلاف شیخ و آخوند در رفع نفس اطلاق یا حجیت آن توسط مقید منفصل سید رضا حسنی 0 2,236 1-آذر-1397, 14:22
آخرین ارسال: سید رضا حسنی

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان