فحص خود از مشتبهات است یعنی عملی است در هنگام شک

[ارادتمند آیت الله مکارم]

اینگونه نیست که نسبت به تمام مولی ها فحص از تمام شبهات حکمیه و ... لازم باشد.
بستگی به احتمال، اهمیت محتمل مورد فحص و هزینه مورد نیاز برای فحص دارد.
اگر احتمال کم بدهیم مولی عرفی خواسته ای که خیلی بزرگ نیست، دارد، لازم نیست بخاطرش خرج کنیم برویم آن سر شهر تا مطلع شویم.
هرچه احتمال بیشتر یا اهمیت محتمل بیشتر شود، فحص اهمیت بیشتری می یابد.و هرچه این ها کمتر شوند، فحص اهمیت کمتری دارد. اهمیت آن تابع این موارد است.
در حقیقت فحص همانند سائر شبهات عملی، خود یک عمل در هنگام شک می باشد (که همانند سائر شبهات از قانون احتمال و محتمل تبعیت می کند). بنابراین این گونه نیست که انجام عمل فحص، همواره لازم باشد. بلکه فقط وقتی احتمال و محتمل بالا و هزینه کم باشد، لازم می گردد.
و در ضمن این نکته خیلی مهمی است که فحص خود عملی در هنگام شک دقیقا همانند سائر شبهات می باشد.
پس اگر انجام شبهات حکمیه دارای برائت عقلی باشد، فحص از شبهات حکمیه هم دارای برائت عقلی است.
چون فحص خود عملی در هنگام شک بوده و دقیقا از این جهت همانند سائر مشتبهات می باشد.