30-بهمن-1398, 08:21
یکی از روایاتی که در ذیل آن به قاعدۀ لا ضرر اشاره شده است حدیث هدم جدار است به این مضمون که اگر شخصی دیوار بین خود و همسایه اش را بدون حاجت و به جهت اضرار به همسایه خراب کرد ولو مالک این دیوار باشد حق چنین کاری را نداشته و به حکم لا ضرر موظف است این دیوار را بازسازی کند . این مضمون در منابع دیگر یافت نشده است و همچنین احادیث دیگری غیر از این حدیث در منابع ما موجود نیست . سئوال این است که آیا واقعا روایات دعائم در منابع قدیمی بوده و به دست قاضی نعمان (مولف کتاب دعائم) رسیده ولی به ما نرسیده یا اساسا متن کتاب متن روایت نیست .
استاد در جلسۀ 42 مورخ 18/9/98 فرمودند :
در هیچیک از روایات ما این ریزه کاری ها وارد نشده و به همین دلیل روشن نیست، اصل این موارد روایت باشد. این احتمال جدی است که قاضی نعمان از روایت عام امام صادق ع قاعده را برداشت کرده و مطابق قاعده، تطبیقاتی را به امام صادق ع نسبت داده است. مانند بحث اجماع قاعده ای که اجماع بر قاعده، اجماع بر نتیجه قلمداد شده است. شیخ مفید گاه به علت وجود روایت و وجود اجماع بر عمل به روایات، وجود اجماع در مورد خاص را نتیجه گرفته است. بعید نیست قاضی نعمان از روایت امام صادق ع این قانون کلی را برداشت کرده که تصرفاتی که موجب ضرر بر همسایه شود، جایز نبوده و در صورتی که تصرّف موجب ضرر به همسایه نشود، جایز است. سپس تطبیقاتی را برای ضرر به همسایه شمرده و آنها را به امام صادق ع نسبت داده است.
استاد در جلسۀ 42 مورخ 18/9/98 فرمودند :
در هیچیک از روایات ما این ریزه کاری ها وارد نشده و به همین دلیل روشن نیست، اصل این موارد روایت باشد. این احتمال جدی است که قاضی نعمان از روایت عام امام صادق ع قاعده را برداشت کرده و مطابق قاعده، تطبیقاتی را به امام صادق ع نسبت داده است. مانند بحث اجماع قاعده ای که اجماع بر قاعده، اجماع بر نتیجه قلمداد شده است. شیخ مفید گاه به علت وجود روایت و وجود اجماع بر عمل به روایات، وجود اجماع در مورد خاص را نتیجه گرفته است. بعید نیست قاضی نعمان از روایت امام صادق ع این قانون کلی را برداشت کرده که تصرفاتی که موجب ضرر بر همسایه شود، جایز نبوده و در صورتی که تصرّف موجب ضرر به همسایه نشود، جایز است. سپس تطبیقاتی را برای ضرر به همسایه شمرده و آنها را به امام صادق ع نسبت داده است.