27-بهمن-1398, 18:57
وضع الفاظ عبادات و معاملات برای صحیح یا أعم از مباحث مورد اختلاف است که در اصول فقه مورد بحث واقع شده است. برای این بحث می توان به دو مثال برای روشن شدن ثمره این بحث اشاره کرد:
1- در روایتی تعبیر «لَا يُصَلِّيَ الرَّجُلُ وَ بِحِذَائِهِ امْرَأَة»[1] وجود دارد که قائلین به وضع الفاظ بر اعم بیان کرده اند که حتی اگر زنی در کنار مرد نماز فاسد بخواند، نماز مرد فاسد خواهد شد؛ چون بعد از صدق نماز بر عمل زن، اطلاق این روایت شامل شده و حکم به فساد نماز مرد می کند.
[1]. بحار الانوار، محمّد باقر المجلسی (العلامة المجلسی)، ج1، ص150.
1- در روایتی تعبیر «لَا يُصَلِّيَ الرَّجُلُ وَ بِحِذَائِهِ امْرَأَة»[1] وجود دارد که قائلین به وضع الفاظ بر اعم بیان کرده اند که حتی اگر زنی در کنار مرد نماز فاسد بخواند، نماز مرد فاسد خواهد شد؛ چون بعد از صدق نماز بر عمل زن، اطلاق این روایت شامل شده و حکم به فساد نماز مرد می کند.
2- اگر کسی با زنی در ایام عده ازدواج کرده و از روی جهل دخول کند، در روایات بیان شده است که زن بر مرد حرام ابدی می شود. در صورتی هم که با زن شوهر دار ازدواج رخ داده و دخول صورت گرفته باشد، ولو اینکه از روی جهل باشد، در روایاتی مطرح شده است که زن حرام ابدی بر مرد خواهد شد کما اینکه طلاق های صورت گرفته در زمان حیض و یا طلاق در طهر مواقعه باطل است، حال اگر زن ازدواج کند، ازدواج مرد با ذات بعل خواهد بود، اما به جهت جهل تا زمانی که دخول رخ ندهد، حرمت ابدی حاصل نمی شود. حال بحث است که اگر شرائط شرعی ازدواج در ازدواج با زن شوهر دار یا در عده وجود نداشته باشد، اما عرفا ازدواج صادق باشد، قائلین وضع الفاظ و معاملات برای اعم از صحیح و فاسد، بیان می کنند که ازدواج باطل هم سبب حرمت ابدی می شود؛ چون صادق است که با زن در عده یا زن شوهر دار ازدواج رخ داده و دخول هم محقق شده است ولو اینکه ازدواج به جهت فقد شرائط دیگر غیر از در عده بودن یا شوهر دار بودن باطل باشد. اما قائلین به وضع الفاظ عبادات و معاملات بر صحیح بیان می کنند که ازدواج باطل از سایر جهات سبب حرمت ابدی نخواهد شد.
[1]. بحار الانوار، محمّد باقر المجلسی (العلامة المجلسی)، ج1، ص150.