امتیاز موضوع:
  • 0 رای - 0 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
نماز ظهر روز جمعه در اول وقت
#1
نماز ظهر در روز جمعه در اول وقت
روایاتی داریم که میفرماید در روز جمعه هنگام زوال حتی نافله هم خوانده نشود وبعد از نماز واجب نافله خوانده شود . که صاحب وسائل در باب 8 ابواب صلوه الجمعه 21روایت اورده است:
عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَیرَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الصَّلَاةِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ- فَقَالَ نَزَلَ بِهَا جَبْرَئِيلُ مُضَيَّقَةً- إِذَا زَالَتِ الشَّمْسُ فَصَلِّهَا- قَالَ قُلْتُ: إِذَا زَالَتِ الشَّمْسُ- صَلَّيْتُ رَكْعَتَيْنِ ثُمَّ صَلَّيْتُهَا- فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع أَمَّا أَنَا- فَإِذَا زَالَتِ الشَّمْسُ لَمْ أَبْدَأْ بِشَيْ‌ءٍ قَبْلَ الْمَكْتُوبَةِ. وسائل الشيعة؛ ج‌7، ص: 319
اما اگر نماز جمعه واجب عینی باشد خواندن نماز ظهر در وقت امکان حضور در نماز جمعه برای کسانی که نماز جمعه برای انها واجب عینی است به فتوای مشهور بلکه به اجماع منقول بلکه اتفاق امامیه و شافعیه و حنابله( الفقه على المذاهب الأربعة و مذهب أهل البيت عليهم السلام؛ ج‌1، ص: 537) باطل است لذا ایه الله شبیری که در مساله نماز جمعه احتیاط دارند بخاطر اینکه احتمال وجوب عینی ان میرود فرموده اند: خواندن نماز ظهر در وقت امكان حضور در نماز جمعه با شرايط معتبر، خلاف احتياط است.
حال ببینیم وجه فتوای مشهورچیست؟ اولین کسی که این مساله را مطرح نموده شیخ در مبسوط است:
و من وجبت عليه الجمعة فصلى الظهر عند الزوال لم يجزه عن الجمعة فإن لم يحضر الجمعة و خرج الوقت وجب عليه إعادة الظهر أربعا لأن ما فعله أولا لم يكن فريضة. المبسوط في فقه الإمامية؛ ج‌1، ص: 144
وبعد از ان هم علامه و محقق وشهید ثانی و مدارک ومستند و جواهر و...همه این مطلب را اورده و مسلم گرفته اند که نماز ظهر امر نداشته پس باطل است.در جامع المقاصد است مذهب جمیع علمائنا (جامع المقاصد في شرح القواعد؛ ج‌2، ص: 368)
اما از زمانی که بحث ترتب مطرح شد فقهایی که ترتب را قبول داشتند قائل به صحت نماز ظهر شده اند ابتدا مرحوم اقای حائری (شیخ مرتضی در کتاب صلوه الجمعه ص31) احتمال انرا مطرح کرده ولی رد نموده است بعد از ان مرحوم اقای خویی و تبریزی و سیستانی در منهاج(منهاج الصالحين ج‌1، ص: 187) صریحا به صحت نماز جمعه در اول وقت فتوا داده اند.
البته علی القاعده باید قائلین به خطابات قانونی مثل امام و یا کسانی که از راه کشف ملاک عبادت را تصحیح میکنند چون اخوند هم قائل به صحت نماز شوند ولی فتوای اینها بدست نیامد فقط اقای سبحانی مثل اقای شبیری احتیاط نموده اند که بعد از نماز جمعه نماز ظهر خوانده شود که با مبنای ایشان در اصول در باب ترتب و کشف ملاک نمیسازد (المحصول ج2 ص75) اقای وحید هم که در منهاج نماز ظهر را در صورت وجوب عینی نماز جمعه صحیح نمیدانند ((445) الأظهر البطلان إذا وجبت الجمعة عينا.منهاج الصالحين (للوحيد)، ج‌2، ص: 209‌)در اصول هم ترتب را قبول دارند هم کشف ملاک را!(تحقیق الاصول ج3 ص187 به بعد) .
به هر حال مثل اقای شبیری که نه خطابات قانو نیه را قبول دارند نه ترتب را نه کشف ملاک را (در غیر جایی که تناسب حکم و موضوع باشد) میتوانند حکم به بطلان نماز کنند .
لکن سوال این است که چرا ایشان در قواطع صلوه فرموده اند: كسى كه بايد نماز را بشكند، اگر نماز را تمام كند معصيت كرده ولى نماز او صحيح است، اگر چه احتياط مستحب آن است كه دوباره بخواند.
یا در مساله دیگرامده:اگر وقت نماز وسعت دارد و طلبكار هم طلب خود را كه وقتش رسيده مطالبه مى‌كند، در صورتى كه ممكن است، بايد اول قرض خود را بدهد، بعد نماز بخواند، و همچنين است اگر كار واجب ديگرى كه بايد فوراً آن را بجا آورد پيش آيد، مثلًا ببيند مسجد نجس است كه بايد اول مسجد را تطهير كند، بعد نماز بخواند و در هر‌دو صورت چنانچه اول نماز بخواند معصيت كرده، ولى نماز او صحيح است.
یا در جواب سلام گفته اند:اگر نمازگزار بدون عذر جواب سلام را ندهد، معصيت كرده ولى نمازش صحيح است.
و در سجده واجب نماز: اگر در نماز آيه سجده را گوش دهد- خواه عمدى باشد يا سهوى- لازم است سجده نموده و چنانچه قبل از ركوع باشد برخاسته و پس از خواندن حمد، ركوع كرده نماز را ادامه دهد و اگر سجده نكند معصيت كرده ولى نمازش صحيح است.
شاید در این موارد احراز ملاک شده . صاحب جواهر در تمام موارد قواطع صلوه گفته نماز باطل است ولو امر به شی را مقتضی نهی از ضد ندانیم چون امر به نماز با امر به قطع جمع نمیشود و در اخر فرموده فتامل جیدا فانه دقیق(جواهر ج11ص129)
در هر صورت در اینگونه موارد که تعدادشان هم کم نیست مثل اینکه در اخر وقت نماز نماز قضا بخواند و نماز ادایش فوت شود ،در جایی که باید تیمم کند وضو بگیرد،زوجه ای که اعتکاف و روزه و نمازش( غیر واجب مضیق)منافات با حق زوجش است این اعمال را انجام دهد و...یا باید مثل مرحوم اقای خویی در همه موارد ترتب را جاری کنیم و حکم به صحت کنیم یا با خطابات قانونیه همه موارد را درست کنیم یا مثل صاحب جواهر بگوییم در همه جا باطل است یا اگر تفصیلی هست در احراز ملاک است ان هم بنا بر نظر مثل اقای شبیری که موردی بررسی میکنند والا اقای خویی که در هیچ جااحراز ملاک نمیکند .حال شما فکر کنید ببینید بین موارد خصوصا نماز ظهر و جمعه و بقیه فرقی هست یا نه.

به نظر میرسد فرقی از جهت کشف ملاک نیست طلبکاری که نیاز فوری به پولش دارد و بواسطه عدم پرداخت ان تلف میشود اهمیتش از نماز جمعه کمتر نیست که بگوییم در وقت نماز جمعه نماز ظهر ملاک ندارد ولی جان مسلم هم که از بین برود ملاک هست.از جهت شهرت و اجماع هم فرقی بین این دو مساله نیست و در مطالبه دین هم مشهور قائل به بطلان نماز در وقت مطالبه شده اند. لذا در روز جمعه اگر نماز جمعه نرفتیم با خیال راحت اول وقت نماز بدون حتی یک دقیقه تاخیر نماز ظهر میخوانیم ان هم با صدای بلند که جهر در قرائت نماز ظهر روز جمعه مستحب است.
پاسخ
#2
در تمام مواردی که مثال زده شده است، تزاحم و عدم قدر ت مکلف بر جمع و اهم بودن غیر نماز باعث فعلیت اوامری مانند ازاله شده و امر به صلاه که انحلال بدلی داشته و تمام ازمنه را در بر می گیرد، در زمان معارض با ازاله ساقط می شود. در این صورت می توان با خطابات قانونیه و یا ترتب امر را اثبات کرد و یا با احادیثی که نماز را در هر حال ذو ملاک تصویر کرده ملاک را ثابت دانست. در نتیجه تمام مشکل عدم امکان جمع عقلی یا عرفی از ناحیه مکلف است. اما در نماز جمعه و نماز ظهر چون نماز جمعه بدل نماز ظهر است با توجه به وجود امر به بدل که نماز جمعه باشد امر به مبدل وجود نداشته و ملاک نخواهد داشت در این دست موارد مشکل از ناحیه مکلف و عدم امکان جمع او بین دو تکلیف نیست بلکه از ناحیه امر و مولی امری وجود ندارد به این مطالب مشکل تشریع نیز اضافه می شود که در روز جمعه در صورت تعیینیی بودن وجوب نماز جمعه در مشروعیت نماز ظهر تردید وجود دارد و خواندن نه تنها باطل است بلکه تشریع و حرام است.
پاسخ


موضوعات مشابه ...
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
Information واکنش آیة الله العظمی بروجردی به ولایت فقیه در نماز جمعه سید محمد صادق رضوی 7 10,266 7-ارديبهشت-1397, 23:28
آخرین ارسال: میرزا رضا نائینی
  نگاه به طرفین و دست کشیدن روی پا به هنگام سلام نماز محمد صادق 4 15,320 24-اسفند-1393, 19:00
آخرین ارسال: عالم
  غروب، وقت نماز مغرب حسین بن علی 0 3,705 14-اسفند-1393, 10:53
آخرین ارسال: حسین بن علی
Smile تاملی در زمان فضیلت نماز عشاء اعلایی 8 13,823 4-اسفند-1393, 20:26
آخرین ارسال: حسین بن علی
  نماز میتی که صبی بخواند امین 0 4,594 19-اسفند-1391, 12:29
آخرین ارسال: امین
  ادای نذر به ذکر(مثل نذر صلوات) حین نماز مخبریان 1 7,187 10-اسفند-1391, 23:38
آخرین ارسال: جواهری

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان