26-فروردين-1399, 17:45
مرحوم آخوند می فرمایند گاهی امری مستحب نفسیدر ضمن عمل است و مربوط به عمل نیست؛ بلکه تنها در ظرف عمل محقق می شود؛ اما گاهی جزء عمل است و در فضیلت یا نقیصه آن موثر است.
ثمره عملیه این تفاوت را استاد در چند مورد بیان نمودند:
1- جریان قاعد فراغ
ثمره عملیه این تفاوت را استاد در چند مورد بیان نمودند:
1- جریان قاعد فراغ
اگر عملی مستحب نفسی در ظرف نماز باشد. مثلا اگر تنها یک سلام را مقدار واجب در نماز واجب بدانیم و سایر تسلیم ها در نماز را مستحب نفسی بدانیم. در فرضی که در حال سلام مستحب، شک در صحت نماز شود، شک بعد از فراغ است؛ زیرا از نماز فارغ شده و این اعمال، مانند تعقیبات بعد از نماز، مستحب خارج از عمل هستند؛ اما اگر سلام مستحب، مانند قنوت جزء مستحب نماز باشد؛ در فرض شک در صحت (شک در طهارت) در حال سلام، باید به شک اعتنا کند که گاهی موجب بطلان عمل خواهد شد؛ زیرا فراغ از عمل که موضوع برای جریان قاعده فراغ است محقق نشده است.
2- جریان شروط کل عمل، در جزء مستحباگر مستحبی، جزء نماز باشد، شروط افعال نماز در آن لازم است اما در مستحبات نفسی ضمن نماز، رعایت آن شروط لازم نیست.
بنابر این اگر به شروط افعال نماز، در جزء مستحب عمل نشود، آن عمل باطل بوده و گاهی به جهت صدق زیاده در نماز یا تکلم در نماز و... نماز باطل خواهد شد.