27-فروردين-1399, 11:58
در روایت منصور بن حازم آمده است: « سَأَلَ بَعْض أَصْحَابِنَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ مَسْأَلَةٍ فَقَالَ هَذِهِ تُخْرَجُ فِي الْقُرْعَةِ »
مشکلی که در این روایت وجود دارد این است که ممکن است گفته شود در این روایت سؤال راوی بیان نشده است که اگر مطرح می شد ممکن بود گفته شود مورد خصوصیت دارد، در نتیجه روایت اجمال دارد.
استاد قایینی می فرماید:طریقی که برای رفع اجمال این روایت می توان مطرح کرد این است که بگوییم فهم منصور از سؤال این بوده که آن مسأله موضوعیت وخصوصیت نداشته است و اگر خصوصیت داشت آن را بیان می کرد.فهم راوی اگر مبتنی بر حدس و اجتهادات شخصی نباشد حجت است. اگر شک کنیم که فهم راوی حدسی بوده است یا حسی، اصاله الحس جاری می شود و این یک اصل عقلایی است. در نقل به معنی نیز اینگونه است که اگر راوی کلامی را از امام علیه السلام نقل به معنی کند عقلا به احتمال اشتباه در تفهیم معنی اعتنا نمی کنند. بنای عقلا بر این است که در این موارد فهم شخص حجت است و اعتبار کلام او مبتنی بر خصوص الفاظ محکی نیست. البته نقل در مواردی حجت است که در آن اعمال حدس نشده باشد و الا حجت نیست مگر برای مقلدان خودش. اگر شک در حدسی بودن یا حسی بودن کردیم اصاله الحس جاری می شود. این روایت مانند این است که شخصی سؤال کند «رَجُلٌ شَكَ وَ لَمْ يَدْرِ أَرْبَعاً صَلَّى أَوِ اثْنَتَيْن» و راوی به جای «رجل» روایت را اینطور نقل کند «من شک وَ لَمْ يَدْرِ أَرْبَعاً صَلَّى أَوِ اثْنَتَيْن» این فهم راوی که مبتنی بر حس است -وجدانا یا بر اساس اصاله الحس- حجت است و کسی که این خبر را دریافت می کند معامله خبر حسی با آن می کند.درس فقه جلسه 11/12/98
