2-ارديبهشت-1399, 22:03
استاد قائینی با مردود دانستن تمامی ادله بر امتناع استعمال لفظ مشترک در معانی متعدده، این استعمال را ممکن، بلکه موافق ظاهر اطلاقی دلیل می دانند و ادله ای بر آن ذکر کرده اند
1- تثنیه و جمع در اعلام که قابلیت حمل بر غیر استعمال در چند معنا را ندارد مگر به توجیهات نا تمامی که ذکر شد و لذا این دلیل شاهد بر تحقق خارجی استعمال در معانی متعدده است و بهترین دلیل بر امکان شیء وقوع آن است.
2- ادعای امتناع مبتنی بر فنای لفظ در معنای واحد است که این نکته اقتضا می کند که استعمال لفظ، مفهم چند معنا حتی به دلالت التزامی بین نیز ممکن نباشد؛ زیرا هر چند که دلالت بر لازمه به واسطه دلالت بر ملزوم بوده و استعمال تنها در یک معنا است؛ اما کاشفیت و دلالت بر دو معنا، از یک لفظ صورت گرفته است، پس استمعال، افنای لفظ در معنای واحده نیست.
3- فراوانی وقوع استعمال در معانی متعدده در استعمالات عرفی در اشعار و... همگی دلالت بر جواز استعمال در معانی متعدده دارد؛ بلکه موکد ظهور در اراده معانی متعدده نیز می تواند باشد و فرقی بین استعمالات عربی و دیگر لغات وجود ندارد؛ مثلا اگر کسی بگوید: «جئنی بعین» می تواند به اطلاق این جمله بر اراده تمامی معانی عین، تمسک کند.
4- مقتضای نصوص متعدده، وقوع استعمال در معانی متعدده، در قرآن نیز می باشد که صاحب حدائق به سبب همین روایات، قول به امتناع استعمال در معانی متعدده را مردود می داند و فرموده اند: « قد تقدم في مواضع من كتب العبادات الإشارة الى أن ما اشتهر بينهم في الأصول من عدم جواز استعمال المشترك في معينة مما يظهر من الأخبار خلافه، و بذلك اعترف في الذكرى أيضا، و منه تظهر قوة ما ذهب اليه الشيخ »مرحوم صاحب حدائق ادیب بوده و از جهت ادبی، واضح است که استعمال لفظ در متعدد، ممکن و محقق بوده است و استعمال در کلمات ادباء به این معنا است که این مساله، ممکن و موافق ظاهر است.
1- تثنیه و جمع در اعلام که قابلیت حمل بر غیر استعمال در چند معنا را ندارد مگر به توجیهات نا تمامی که ذکر شد و لذا این دلیل شاهد بر تحقق خارجی استعمال در معانی متعدده است و بهترین دلیل بر امکان شیء وقوع آن است.
2- ادعای امتناع مبتنی بر فنای لفظ در معنای واحد است که این نکته اقتضا می کند که استعمال لفظ، مفهم چند معنا حتی به دلالت التزامی بین نیز ممکن نباشد؛ زیرا هر چند که دلالت بر لازمه به واسطه دلالت بر ملزوم بوده و استعمال تنها در یک معنا است؛ اما کاشفیت و دلالت بر دو معنا، از یک لفظ صورت گرفته است، پس استمعال، افنای لفظ در معنای واحده نیست.
3- فراوانی وقوع استعمال در معانی متعدده در استعمالات عرفی در اشعار و... همگی دلالت بر جواز استعمال در معانی متعدده دارد؛ بلکه موکد ظهور در اراده معانی متعدده نیز می تواند باشد و فرقی بین استعمالات عربی و دیگر لغات وجود ندارد؛ مثلا اگر کسی بگوید: «جئنی بعین» می تواند به اطلاق این جمله بر اراده تمامی معانی عین، تمسک کند.
4- مقتضای نصوص متعدده، وقوع استعمال در معانی متعدده، در قرآن نیز می باشد که صاحب حدائق به سبب همین روایات، قول به امتناع استعمال در معانی متعدده را مردود می داند و فرموده اند: « قد تقدم في مواضع من كتب العبادات الإشارة الى أن ما اشتهر بينهم في الأصول من عدم جواز استعمال المشترك في معينة مما يظهر من الأخبار خلافه، و بذلك اعترف في الذكرى أيضا، و منه تظهر قوة ما ذهب اليه الشيخ »مرحوم صاحب حدائق ادیب بوده و از جهت ادبی، واضح است که استعمال لفظ در متعدد، ممکن و محقق بوده است و استعمال در کلمات ادباء به این معنا است که این مساله، ممکن و موافق ظاهر است.
