امتیاز موضوع:
  • 0 رای - 0 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
طلب حلالیت از غیبت شونده
#1
آقای شهیدی می گویند: 
شخصی که از مومنی غیبت کند، باید غیبت کننده برای خود استغفار نماید، چراکه توبه از از معصیت امر مسلمی است، اما آیا نسبت به غیبت شونده هم وظیفه ای دارد؟

مشهور گفته اند: بر غیبت کننده لازم است از غیبت شونده طلب حلالیت کند. 

بعضی‌ گفته اند: هم استحلال و هم استغفار برای غیبت شونده به ذمه ی غیبت کننده ثابت است. 

مرحوم آقای خوئی فرموده اند: نه استحلال وجوب دارد و نه استغفار، چراکه غیبت صرفاً حقّ الله است. 

حضرت آقای سیستانی نیز دارند که: "لایجب عند وقوع الغیبة الا التوبة و الاحوط استحبابا الاستحلال من المغتاب ان لم تترتّب علی ذلک مفسدة او الاستغفار له". نظر مرحوم تبریزی نیز همین بود. 

علی القاعدة نیز اگر حساب بکنیم مقتضای اصل برائت از وجوب استحلال و استغفار همین است.
پاسخ
#2
(29-ارديبهشت-1399, 16:02)morvarid110 نوشته: آقای شهیدی می گویند: 
شخصی که از مومنی غیبت کند، باید غیبت کننده برای خود استغفار نماید، چراکه توبه از از معصیت امر مسلمی است، اما آیا نسبت به غیبت شونده هم وظیفه ای دارد؟

مشهور گفته اند: بر غیبت کننده لازم است از غیبت شونده طلب حلالیت کند. 

بعضی‌ گفته اند: هم استحلال و هم استغفار برای غیبت شونده به ذمه ی غیبت کننده ثابت است. 

مرحوم آقای خوئی فرموده اند: نه استحلال وجوب دارد و نه استغفار، چراکه غیبت صرفاً حقّ الله است. 

حضرت آقای سیستانی نیز دارند که: "لایجب عند وقوع الغیبة الا التوبة و الاحوط استحبابا الاستحلال من المغتاب ان لم تترتّب علی ذلک مفسدة او الاستغفار له". نظر مرحوم تبریزی نیز همین بود. 

علی القاعدة نیز اگر حساب بکنیم مقتضای اصل برائت از وجوب استحلال و استغفار همین است.
بعیده که نظر مشهور هم طلب حلالیت به صورت مطلق باشه در این زمینه روایات به دودسته تقسیم می شود بعضی می گوید واجب است استحلال بعضی می گوید نه و وجه جمع به این است که اگر موجب نزاع نشود حلالیت بطلبد. به نظر کلام مشهور هم همین مقید باشد. تعدادی از فتاوای ذکر می شود (امام خمینى روایاتى را که بر وجوب استحلال (طلب حلالیت) دلالت مى‏کرد، از نظر سند و دلالت ضعیف مى‏داند، از این رو مى‏فرماید: دلیلى بر وجوب آن نیست براین اساس در استفتأ گفته ‏اند: جلب رضایت فرد غیبت شده لازم نیست، ولى باید توبه کند.

در این‏جا نظر تعدادى دیگر از مراجع تقلید را مطرح مى‏کنیم، آیت ‏الله خویى مى ‏فرماید: اگر انسان غیبت مسلمانى را کند، احتیاط مستحب آن است که اگر مفسده‏اى پیدا نشود، از وى خواهش کند که او را حلال نماید و چنانچه ممکن نباشد، براى او از خدا طلب آمرزش کند. آیات عظام: گلپایگانى و صافى و تبریزى و فاضل لنکرانى نیز همین نظر را اختیار کرده‏اند اما مرحوم آیت‏الله اراکى(ره) گفته است: اگر انسان غیبت مسلمانى را کند، احتیاط واجب آن است که اگر مفسده‏اى پیدا نشود و مسلمان از شنیدن این که غیبت او شده‏است اذیت نشود، از وى خواهش کند که او را حلال نماید واستغفار هم براى او بکند و چنانچه استحلال ممکن نباشد، براى او از خدا طلب آمرزش کند.)
پاسخ
#3
بنده در متن بالا تنها متصدی بیان آقای شهیدی بودم.
حالا نظرات دیگر فقهاء را با منبع به صورت جداگانه در ادامه می آورم:

نظر امام خمینی:
همانطوری که آقای خسروبیگی اشاره کردند، در سایت ایشان آمده:
بر کسی که خدای نخواسته، مرتکب غیبت شده است، واجب نیست از شخصی که غیبت او را کرده است، حلالیّت خواسته و رضایت وی را بدست آورد؛ بلکه صرف پشیمانی و توبه از گناه و ترک غیبت، کافی است؛ و چنانچه حلالیّت بخواهد، امّا او حلال نکند و یا این که وی به هر طریقی، از این که غیبت او را کرده اند، آگاه شده و بگوید: من حلال نمی کنم، تکلیفی غیر از توبه بر عهده غیبت کننده نبوده و با این حال، اگر توبه کند، توبه وی محقّق شده است و کفایت می کند.

نظر آقای حکیم:
و يجب عند وقوع الغيبة التوبة و الندم و الأحوط وجوبا  الاستحلال من الشخص المغتاب -إذا لم يترتب على ذلك مفسدة - أو الاستغفار له.    منهاج محشی للحکیم ج1 ص14

نظر آقای خوئی، تبریزی و سیستانی:
و يجب عند وقوع الغيبة التوبة و الندم و الأحوط استحبابا الاستحلال من الشخص المغتاب - إذا لم تترتب على ذلك مفسدة - أو الاستغفار له. منهاج آقای خوئی ج1 ص11، منهاج آقای تبریزی ج1 ص12، منهاج آقای سیستانی ج1 ص17

نظر آقای وحید خراسانی:
آقای وحید در منهاج ج2 ص5 در ذیل عبارت «الاحوط استحبابا» که در متن آقای خوئی آمده، حاشیه زده اند: و لا یترک الاحتیاط بالاستحلال.

نظر آقای سید صادق روحانی:
و يجب عند وقوع الغيبة التوبة، و الندم، و الاحوط وجوباً الاستحلال من الشخص المغتاب- اذا لم تترتب على ذلك مفسدة - و ان لم يمكن فيجب الاستغفار له. منهاج روحانی ج1 ص23

نظر آقای بهجت:
در کتاب استفتاءات ایشان ج4 ص562 آمده:
6475. آيا جلب رضايت و طلب حلاليت از شخصى كه مورد غيبت قرار گرفته واجب است؟
ج. بله، واجب است، مگر اين كه اعاده‌ى عزّت و حيثيّت او را در نزد كسانى كه پيش آن‌ها غيبت كرده بنمايد.

نظر آقای شبیری زنجانی:
طبق استفتاءای که از معظم له شده و در سایت ها منعکس گردیده:
اعاده حیثیت در صورت امکان لازم است؛ و اگر اعاده حیثیت ممکن نباشد یا غیبت وی موجب اذیتش شده باشد باید ـ در صورت امکان ـ حلالیت بطلبید، البته اگر حلالیت طلبیدن مفسده داشته باشد ـ مثلاً باعث نزاع و کدورت شود ـ حلالیت طلبیدن لازم نیست بلکه برایش دعا و استغفار کنید و در هر صورت باید از این معصیت توبه کنید.

نظر آقای مکارم شیرازی:
در سایت ایشان دو جواب متناقض دیده میشود:
در یکجا میگویند: «احتیاط آن است که حلّیت بطلبد». که ظاهر در احتیاط واجب است.
در جای دیگر میفرمایند: «بر مستمع طلب حلالیت لازم نیست ولی احتیاط مستحب است.»
و عجیب تر آنکه در «انوار الفقاهة – کتاب التجارة» ص 292 میفرمایند: ... و حينئذ لا يبعد لزوم الاستغفار و فعل الخيرات رجاء رضاه، و لو أمكن الاستحلال، فالواجب هو الاستحلال.
لذا سه حکم فقهی متقاوت از ایشان به دست ما رسیده است. لازم است دوباره به شخص ایشان مراجعه گردد تا نظر نهایی معظم له به دست آید.

نظر آقای خامنه ای:
در سایت ایشان به آدرس : http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=27820 آمده است:
اگر غیبت شونده زنده است و امکان استحلال از او می ‌باشد، باید از او طلب مغفرت و بخشش کند و اگر در قید حیات نیست یا امکان استحلال از او نیست، برایش استغفار نماید.

نظر شیخ انصاری:
شیخ اعظم در انتهای بحث غیبت در مکاسب میفرمایند:
و الأحوط الاستحلال إن تيسّر، و إلّا فالاستغفار.        مکاسب ج1 ص341

در یک جمع بندی کوتاه:
الف) واجب نیست: امام خمینی
ب) احتیاط مستحب: آقایان خوئی، تبریزی و سیستانی
ج) احتیاط واجب: آقایان حکیم، وحید خراسانی و روحانی
د) واجب: آقایان شبیری زنجانی و خامنه ای.
هـ) نظرشان معلوم نیست: آقای مکارم
* نظرات برخی بزرگان مثل آقای صافی گلپایگانی را نتوانستم از طریق منابع معتبر به دست بیاورم.
پاسخ


موضوعات مشابه ...
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  تامل در اجرای برخی حدود در عصر غیبت محمد رضایی 11 2,645 19-بهمن-1401, 18:42
آخرین ارسال: محمد رضایی
  نهی از غیبت کردن واجب است؟! morvarid110 0 804 29-ارديبهشت-1399, 16:07
آخرین ارسال: morvarid110
  نکته از امام قدس سره در باب غیبت فقه جواهری 0 2,327 22-آبان-1396, 08:40
آخرین ارسال: فقه جواهری

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان