22-شهريور-1399, 11:54
مرحوم سید یزدی تکبیره الاحرام را رکن نماز دانسته که با زیاده یا نقیصه آن، نماز باطل خواهد شد؛ ولی همانگونه که مرحوم خویی و آقای سیستانی فرموده است، دلیلی بر اینکه زیاده تکبیر الاحرام موجب بطلان نماز شود نداریم بلکه صرفا ترک آن موجب بطلان نماز است و قوام رکن بودن نیز به همین است که نقص آن موجب بطلان شود.
اما اینکه ترک تکبیر موجب بطلان نماز است، هر چند در روایاتی آمده که نسیان تکبیر موجب بطلان نماز است ولی در ذیل روایت خصال از حدیث لا تعاد آمده است که « التکبیر سنه و السنه لا تنقض الفریضه»
آقای سیستانی در پاسخ فرموده تکبیر سنت است اما سنتی است که با توجه به دیگر روایات ترک آن مبطل نماز است؛ ولی این بیان صحیح نیست؛ زیرا در روایت خصال تصریح شده که تکبیر سنه است و ترک آن مبطل نیست؛ پس دو روایت متعارض هستند و یا باید تکبیر را حمل بر غیر تکبیر الاحرام کرد و یا اینکه همانند آقای زنجانی آن را حمل بر فرضی نمود که پس از رکوع ملتفت به ترک تکبیر شود.
به نظر توجیه استاد نیز صحیح نیست؛ زیرا تکبیرات غیر تکبیره الاحرام مستحب است و شبهه بطلان نماز به سبب آن نیست؛ علاوه بر اینکه ظاهر و قدر متیقن تکبیر در تکبیر الاحرام است و لذا این دو روایت متعارض هستند و دلیلی بر بطلان نماز به سبب ترک تکبیر نیست؛ بله اگر تا قبل از رکوع ملتفت به ترک تکبیر شود، طبق قاعده باید آن را تدارک نمود و اگر بعد از رکوع بفهمد، طبق قاعده، زمان تدارک آن گذشته است و از آنچا که ترک آن عمدی نبوده با توجه به ادله ای مانند حدیث رفع و... موجب بطلان نماز نخواهد شد.
اما اینکه ترک تکبیر موجب بطلان نماز است، هر چند در روایاتی آمده که نسیان تکبیر موجب بطلان نماز است ولی در ذیل روایت خصال از حدیث لا تعاد آمده است که « التکبیر سنه و السنه لا تنقض الفریضه»
آقای سیستانی در پاسخ فرموده تکبیر سنت است اما سنتی است که با توجه به دیگر روایات ترک آن مبطل نماز است؛ ولی این بیان صحیح نیست؛ زیرا در روایت خصال تصریح شده که تکبیر سنه است و ترک آن مبطل نیست؛ پس دو روایت متعارض هستند و یا باید تکبیر را حمل بر غیر تکبیر الاحرام کرد و یا اینکه همانند آقای زنجانی آن را حمل بر فرضی نمود که پس از رکوع ملتفت به ترک تکبیر شود.
به نظر توجیه استاد نیز صحیح نیست؛ زیرا تکبیرات غیر تکبیره الاحرام مستحب است و شبهه بطلان نماز به سبب آن نیست؛ علاوه بر اینکه ظاهر و قدر متیقن تکبیر در تکبیر الاحرام است و لذا این دو روایت متعارض هستند و دلیلی بر بطلان نماز به سبب ترک تکبیر نیست؛ بله اگر تا قبل از رکوع ملتفت به ترک تکبیر شود، طبق قاعده باید آن را تدارک نمود و اگر بعد از رکوع بفهمد، طبق قاعده، زمان تدارک آن گذشته است و از آنچا که ترک آن عمدی نبوده با توجه به ادله ای مانند حدیث رفع و... موجب بطلان نماز نخواهد شد.