دو تقریب برای اکثار روایت اجلا

[مسعود عطار منش]

اکثار روایت اجلا گاهی ناظر به مرحله تحمل حدیث است و گاهی ناظر به مرحله ادای حدیث.
تقریب اول به این شکل است که وقتی یک راوی از شیخ خود کثیرا روایت می کند بطور طبیعی با او کثرت مخالطه و معاشرت داشته است و این کثرت مخالطت ملازم است با این که اگر شیخ راوی در نظر او حسن ظاهر نداشته باشد از او روایت نمی کند و الا خلاف فرض جلیل بودن راوی است. نتیجه این تقریب این است که اگر راوی یک روایت مفصل را در مجلس واحد تحمل کرده باشد نمی توان گفت کثرت مخالطت داشته است.
تقریب دوم به این شکل است که وقتی راوی در مقام ادای روایت به شیخ خود اعتماد می کند با این فرض که جلیل است اعتماد کثیرش بر شیخ به معنای وثاقت شیخ در نزد راوی است بنابر این اگر راوی روایت مفصلی را که دارای مطالب عدیده است از شیخ خود نقل کند در واقع به معنای اعتماد او در این مطالب کثیره است چون بعید است که در تمام این مطالب به قرینه خارجیه اعتماد کرده باشد پس ولو همین یک روایت را از شیخ خود نقل کرده باشد کافیست تا بگوییم او را ثقه می دانسته.
برگرفته از رهنمای اصول استاد سید محمد جواد شبیری

[عرفان عزیزی]

اکثار روایت اجلا گاهی ناظر به مرحله تحمل حدیث است و گاهی ناظر به مرحله ادای حدیث.
تقریب اول به این شکل است که وقتی یک راوی از شیخ خود کثیرا روایت می کند بطور طبیعی با او کثرت مخالطه و معاشرت داشته است و این کثرت مخالطت ملازم است با این که اگر شیخ راوی در نظر او حسن ظاهر نداشته باشد از او روایت نمی کند و الا خلاف فرض جلیل بودن راوی است. نتیجه این تقریب این است که اگر راوی یک روایت مفصل را در مجلس واحد تحمل کرده باشد نمی توان گفت کثرت مخالطت داشته است.
تقریب دوم به این شکل است که وقتی راوی در مقام ادای روایت به شیخ خود اعتماد می کند با این فرض که جلیل است اعتماد کثیرش بر شیخ به معنای وثاقت شیخ در نزد راوی است بنابر این اگر راوی روایت مفصلی را که  دارای مطالب عدیده است از شیخ خود نقل کند در واقع به معنای اعتماد او در این مطالب کثیره است چون بعید است که در تمام این مطالب به قرینه خارجیه اعتماد کرده باشد پس ولو همین یک روایت را از شیخ خود نقل کرده باشد کافیست تا بگوییم او را ثقه می دانسته.
برگرفته از رهنمای اصول استاد سید محمد جواد شبیری

تقریب دوم چطور دلالت بر وثاقت کرد در مرحله ی اداء حدیث اگر حدیث بسیار طولانی را نقل کند چطور کاشف از حسن ظاهر است؟این اعتماد کثیر نیست اعتماد به نقل یک حدیث طولانی است که فقرات متعدد دارد و ممکن است راوی احتمال می داده که هر فقره ای مرتبط است با فقرات دیگر لذا صرفا از استاد نقل می کند کشف وثاقت نمی شود ممکن است راوی از جامع نگاران حدیثی بوده باشد

[مسعود عطار منش]

قدر مسلم فرمایش استاد جاییست که فقرات متعددی باشد که بلحاظ محتوایی مستقل از یکدیگر اند چون بحث بر سر حدیث اربعمائه بود که گویا چهارصد فقره دارد فراجع.