سکوت هنگام قرائت

[حسین بن علی]

با توجه به آیه اذا قرئ القرآن فاستمعو له و انصتوا و استقرار سیره ائمه بر آن آیا نمی توان آنرا واجب دانست وحتی خواندن نماز و قرآن در حین قرائت را حد اقل مذموم دانست
چرا گاهی به آیات قرآن بی توجهی میشود

[خطیب توانا]

با سلام
در رابطه با همین مطلب آیت الله شب زنده دار می فرمودند یکی از مواردی که قرینه وجود دارد که امر در این آیه معنای وجوب ندارد، سیره علما در این زمینه است؛ چرا که می بینیم مردم در هنگام قرائت قرآن از علما سوال می کنند و ایشان نیز پاسخگویی می کنند و این دیدن علما کاشف از این است که گوش فرادادن به آیات الهی واجب نبوده است.
بنده تردید دارم که ایشان در بیان وجود این سیره، ائمه علیهم السلام را هم نام بردند(یعنی اینکه سیره ائمه علیهم السلام هم عدم التزام به سکوت بوده باشد). یا فقط به سیره علما بسنده کردند.
در هر صورت شما برای اثبات مساله نیاز داریدکه:
اولا: چنین سیره ای نسبت به حضرات معصومین علیهم السلام را احراز کنید( جناب حسین بن علی در این رابطه منبع و مستندی ذکر نفرمودند).
ثانیا: سیره عملی باید به گونه ای باشد که بتوان وجوب را از آن برداشت نمود، چرا که ممکن است این سیره به خاطر استحباب مساله بوده باشد نه وجوب.

[حسین بن علی]

این سیره ممکن است ناشی از فتوای آنان باشد وابلته بدون مستند چون دقیقا در همین موضوع خلاف آن از علماء برای حقیر صورت گرفته
مفید ثانی قائل به وجوب آن بوده اند
البته سوال بنده این بود که چرا متشرعه نسبت به عمل به آیه سهل انگارند!
بنده از ائمه تنها چند روایت دیده ام ولی استفاده وجوب تنها به استمداد ظهور آیه بود

[خطیب توانا]

بی مقدمه عرض کنم:
بنده چنین جسارتی را نسبت به فقهای بزرگ نمی پذیرم.
شما ظاهرا به مساله خوب التفات ندارین،بنده عرض کردم، خود این رفتار فقها می تواند به عنوان قرینه تلقی شود(بگذریم که ایشان از مراجع بوده اند و یکی از شرایط مرجعیت عدالت است و این که ایشان اسوه تقوی و ورع بوده اند و...) ، و اگر بگویید فتوای آن ها بدون مستند است دیگر چه چیز برای ما می ماند؟
مطالبی مانند اجماع فقها که کاشف از رای معصوم علیه السلام است را چه می کنید؟
فهم اصحاب، اعراض اصحاب ، روایات مقبوله ( صرفا به خاطر این که اصحاب به آن عمل کرده اند)و... را هم بالطبع بایستی بالکل کنار گذاشته و به صورت خیلی خط کشی شده و به دور از منطق فقط فهم ارتکازی خودمان را ملاک قرار دهیم!!!
آیا شما احتمال نمی دهید قراین متصله و غیر لفظیه ای در مقام بوده که به دست ما نرسیده،خصوصا چنین مساله ای که مبتلا به شبانه روزی بوده؟ و در عین حال در عمل ندیده ایم کسی برداشت وجوب از آیه داشته باشد!!!

[حسین بن علی]

مراد بنده نبود مستند نقل این سیره است جون خلاف آن مشاهده شده

[خطیب توانا]

متاسفانه پاسخ شما را متوجه نمی شوم.
شما خیلی مختصر و نارسا جواب داده اید.
لطف بفرمایید یک جوری توضیح بدید که امثال بنده هم متوجه بشوند.
این که حرفی، مطلبی نقل می شود منافاتی ندارد که آدرس و یا مستندات آن ها را نیز کتبا در این بخش نقل بفرمایید. با تشکر.

[حسین بن علی]

شما فرموده اید سیره علماء بر رعایت نکردن این آیه بوده معلوم نیست بلککه خلاف آن از علماء را بنده مشاهده کرده ام
مستند سیره را باید شما بیاورید نه بنده

[خطیب توانا]

این که خلافش را از علما دیده اید، منافاتی ندارد که از باب ترک مکروه بوده باشد آن هم در موارد خاص که امر مهم تری در بین نبوده، و البته این سکوت اقتضای تقوی ایشان هم هست و از ایشان جز این هم انتظار نمی رود.
اما این که دیده می شود علمای عدول متقی و جلیل القدر با وجود قرائت قرآن صحبت می کنند-(علاوه بر این که خود بنده متعدد چنین امری را شاهد بودم، در پست های قبلی اشاره کردم که یکی از اساتید درس خارج نیز به این مساله اذعان داشتند و برای تبیین مساله ای از این مثال استفاده کردند به طوری که در این مساله خدشه ای و جود ندارد و به قول معروف نرخ شاه عباسی است، همچنین شما می توانید جدای از عمل فقها به فتاوای ایشان هم مراجعه کنید و اسقراء کنید که چقدر از فقها قائل به حرمت شده اند)
-با قول به حرمت این کار منافات دارد.
بنابراین صحبت نکردن در هنگام قرائت اعم از کراهت و حرمت است، ولی صحبت کردن منافات با قول به حرمت دارد.
در نتیجه اقتضای جمع بین امر در این آیه و قرینیت فعل علما این است که امر در این آیه به معنای کراهت استعمال شده باشد.
و از این بیان واضح شد که اگر کسی می خواهد بگوید آیه همچنان در معنای وجوب خود باقی است، بایستی این دلیل را رد کند.
(توجه: بنده دلیل جدیدی نیاوردم همان دلیل سابق را بازتر کرده و مغالطه در میان را آشکار نمودم).

[رضا اسکندری]

یکی از مسائلی که میتونه تو این بحث کمک کنه مساله قرائت مأموم در نماز جماعت است.
در این مساله چند صورت مطرح هست یکی اینکه نماز اخفاتی باشد و دیگری اینکه نماز جهری باشد (که یا ماموم صدای امام را می شنود یا نمی شنود).
در میان علماء در حرمت یا کراهت قرائت ماموم اختلاف نظر وجود دارد اما مشهور نزدیک به اجماع قائل به استحباب ذکر در تمام این صور هستند.
روشن است که ماموم وقتی مشغول به ذکر است (در حالی که امام مشغول به قرائت قرآن است) سکوت نکرده است.
البته برخی مثل مرحوم آقای خویی خواسته اند این مساله را توجیه کنند (چون ایشان ظاهر آیه شریفه را وجوب سکوت می دانند) که قضاوت در مورد نظر ایشان با خود دوستان.
می توانید به موسوعة الامام الخوئی جلد 17 صفحه 203 به بعد (و هم چنین مباحث قبل از آن) مراجعه کنید.

[mr.modarresi]

جناب شیخ طوسی(قدس سره) در باب احکام جماعت، از کتاب تهذیب احادیثی در باب وجوب انصات حین قرائت قرآن نقل می کنند که دو حدیث ذیل و مخصوصا داستانی که در ذیل روایت دوم آمده، دلالت خوبی بر وجوب انصات در هنگام قرائت قرآن دارد:

38- الْحُسَيْنُ بْنُ سَعِيدٍ عَنْ صَفْوَانَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُكَيْرٍ عَنْ أَبِيهِ بُكَيْرِ بْنِ أَعْيَنَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ النَّاصِبِ يَؤُمُّنَا مَا تَقُولُ فِي الصَّلَاةِ مَعَهُ فَقَالَ أَمَّا إِذَا هُوَ جَهَرَ فَأَنْصِتْ لِلْقُرْآنِ وَ اسْمَعْ ثُمَّ ارْكَعْ وَ اسْجُدْ أَنْتَ لِنَفْسِكَ.

39- الْحُسَيْنُ بْنُ سَعِيدٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ وَهْبٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ يَؤُمُّ الْقَوْمَ وَ أَنْتَ لَا تَرْضَى بِهِ فِي صَلَاةٍ يُجْهَرُ فِيهَا بِالْقِرَاءَةِ فَقَالَ إِذَا سَمِعْتَ كِتَابَ اللَّهِ يُتْلَى فَأَنْصِتْ لَهُ قُلْتُ فَإِنَّهُ يَشْهَدُ عَلَيَّ بِالشِّرْكِ قَالَ إِنْ عَصَى اللَّهَ فَأَطِعِ اللَّهَ فَرَدَدْتُ عَلَيْهِ فَأَبَى أَنْ يُرَخِّصَ لِي قَالَ فَقُلْتُ لَهُ أُصَلِّي إِذاً فِي بَيْتِي ثُمَّ أَخْرُجُ إِلَيْهِ فَقَالَ أَنْتَ وَ ذَاكَ وَ قَالَ إِنَّ عَلِيّاً ع كَانَ فِي صَلَاةِ الصُّبْحِ فَقَرَأَ ابْنُ الْكَوَّاءِ وَ هُوَ خَلْفَهُ- وَ لَقَدْ أُوحِيَ‏ إِلَيْكَ‏ وَ إِلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِينَ‏ فَأَنْصَتَ عَلِيٌّ ع تَعْظِيماً لِلْقُرْآنِ حَتَّى فَرَغَ مِنَ الْآيَةِ ثُمَّ عَادَ فِي قِرَاءَتِهِ ثُمَّ أَعَادَ ابْنُ الْكَوَّاءِ الْآيَةَ فَأَنْصَتَ عَلِيٌّ ع أَيْضاً ثُمَّ قَرَأَ فَأَعَادَ ابْنُ الْكَوَّاءِ فَأَنْصَتَ عَلِيٌّ ع ثُمَّ قَالَ- فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ لا يَسْتَخِفَّنَّكَ الَّذِينَ لا يُوقِنُونَ‏ ثُمَّ أَتَمَّ السُّورَةَ ثُمَّ رَكَعَ.


ر.ک . تهذيب الأحكام (تحقيق خرسان) ؛ ج‏3 ؛ ص35