امتیاز موضوع:
  • 1 رای - 4 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
سؤال: چند سوال در مورد مطلب خرید و فروش ماهواره در لوح ذکری
#1
سلام
در شماره 38 لوح ذکری مطلبی با عنوان مسائل مستحدثه: خرید و فروش ماهواره (1) درج شده است که ذیلا مطلب مورد نظر درج شده و سپس چند سوال پیرامون آن مطرح خواهد شد.

مسائل مستحدثه: خرید و فروش ماهواره[1]
چند نکته مهم:
1. گروهی از فقها چون نوع برنامه‌های ماهواره را گمراه کننده دیده‌اند لذا حکم به حرمت خرید و فروش کرده‌اند حتی برای کسی که قصد استفاده حلال دارد. بدیهی است با تغییر در برنامه‌ها حکم هم تغییر می‌کند.
2. آنچه در این نوشته ذکر می‌شود صرفاً جنبه شرعی داشته و رعایت قانون در این زمینه امری علی حده است.
3. آنچه در این نوشته بررسی می‌شود بررسی اصل خرید و فروش ماهواره است نه استفاده از آن، چه بسا فقیهی خرید و فروش را جائز نداند ولی استفاده در امور حلال را جائز بداند.
4. آنچه در استفتاءات مراجع عظام بیان شده حرمت خرید و فروش ماهواره است اما به نظر می‌رسد بین انواع معامله و تملک فرقی نباشد.
اقوال

[عکس: chart38.jpg]

قول اول: حضرات آیات خوئی[2]، تبریزی[3]، فاضل[4]، مکارم[5].
قول دوم: حضرات آیات خامنه‌ای [6]، شبیری [7](ایشان فرموده‌اند که اگر مکلف خوف افتادن در حرام دارد، تملک به هیچ وجه جائز نیست.)
قول سوم: حضرات آیات صافی[8]، وحید[9] (ایشان فرموده‌اند که در صورتی که ماهواره منافع عقلائی حلال داشته باشد و این منافع کم نباشد، اشکال ندارد به شرط آن که به قصد استفاده حرام خریداری نشود.)
------------------------
[1]. تنظیم از آقای هادی صابری دانش پژوه دوره خارج فقه و اصول
[2]. صراط النجاة (المحشى للخوئي)، ج 3، ص 368
[3]. صراط النجاة (للتبريزي)، ج 6، ص 413
[4]. جامع المسائل (فارسى - فاضل)، ج 1، ص 246
[5]. استفتائات جديد (مكارم)، ج 1، ص 495
[6]. أجوبة الاستفتائات (فارسى)، ص 265
[7]. استفتائات اینترنتی 20350
[8]. جامع الأحكام (صافى)، ج 1، ص 286
[9]. استفتائات اینترنتی.


چند سوال به نظر رسیده است و امید است که نویسنده محترم یا سایر دوستان پاسخ دهند.
1. فرموده اند آنچه در این نوشته ذکر می شود فقط جنبه شرعی داشته و جنبه قانونی بحث جداگانه ای است.

در اصل اینکه ممکن است در حکومت قوانینی وضع شوند که در ابتدا در شرع نباشند و در حقیقت احکام حکومی هستند شک و شبهه ای نیست.
اما آیا این به این معناست که قانون در حکومت اسلامی کاملا جدای از شرع است؟

2. بر فرض که قانون کاملا جدای از شرع باشد آیا قانون از عناوین ثانویه محسوب می شود؟ اگر می شود چطور ممکن است حکم مساله ای را بدون در نظر گرفتن عنوان ثانوی آن بیان کرد؟ (دقت شود بحث در این نوشته در مورد حکم عملی این مساله است و نه بحث فقهی استدلالی)

3.فرموده اند در نظر دوم اگر مکلف خوف افتادن در حرام دارد ...
اگر مکلف خوف اینکه خودش به حرام بیافتد را ندارد اما زمینه به حرام افتادن دیگران مثل خانواده اش را فراهم می کند چطور؟ ظاهرا این مساله نیز در حکم دخیل است.
لذا مقام معظم رهبری در این مورد می فرمایند:
نقل قول:دستگاه آنتن ماهواره اى از اين جهت که صرفاً وسيله اى براى دريافت برنامه هاى تلويزيونى است که هم برنامه هاى حلال دارد و هم برنامه هاى حرام، حکم آلات مشترک را دارد. لذا خريد و فروش و نگهدارى آن براى استفاده در امور حرام، حرام است و براى استفاده هاى حلال جايز است. ولى چون اين وسيله براى کسى که آن را در اختيار دارد زمينه دريافت برنامه هاى حرام را کاملاً فراهم مى کند و گاهى نگهدارى آن مفاسد ديگرى را نيز در بر دارد، خريد و نگهدارى آن جايز نيست مگر براى کسى که به خودش مطمئن است که استفاده حرام از آن نمى کند و بر تهيه و نگهدارى آن در خانه اش مفسده اى هم مترتّب نمى شود. لکن اگر قانونى در اين مورد وجود داشته باشد بايد مراعات گردد. اجوبه الاستفتائات سوال 1213
پاسخ
 سپاس شده توسط حسینی ، احمدرضا
#2
(1-آذر-1394, 08:59)rayhan نوشته: در اصل اینکه ممکن است در حکومت قوانینی وضع شوند که در ابتدا در شرع نباشند و در حقیقت احکام حکومی هستند شک و شبهه ای نیست.
اما آیا این به این معناست که قانون در حکومت اسلامی کاملا جدای از شرع است؟
سلام
بحث خوب و جالبی است.
به نظرم منظور نویسنده این بوده که بحث وجوب تبعیت از قوانین کشور اسلامی (یا حتی غیر اسلامی) را در این نوشته در نظر نگرفته ایم.
بحث تبعیت از قوانین، عنوانی دیگر است که ممکن است برای مباحات ذاتی (مثل پارک کردن کنار خیابان) هم حکم شرعی ایجاد کند.
پاسخ
 سپاس شده توسط احمدرضا
#3
(1-آذر-1394, 08:59)rayhan نوشته: 2. بر فرض که قانون کاملا جدای از شرع باشد آیا قانون از عناوین ثانویه محسوب می شود؟ اگر می شود چطور ممکن است حکم مساله ای را بدون در نظر گرفتن عنوان ثانوی آن بیان کرد؟ (دقت شود بحث در این نوشته در مورد حکم عملی این مساله است و نه بحث فقهی استدلالی)
بحث تبعیت از قانون، کاملا جداست. ممکن است یک روز قانون باشد و یک روز نباشد. عناوین ثانویه مانع از بیان عنوان اولیه نمی شوند.
در این مساله به عنوان اولیه ی یک حکم پرداخته شده است.
اگر مساله تبعیت از قانون را در نظر هر کدام از مراجع بدانیم، ضمیمه ی این حکم خواهد بود.
مثلا ممکن است نتیجه ی آن حرمت استفاده از ماهواره در ایران و جواز آن در عراق باشد.

نکته جالب اینکه این مطلب، به زیبایی در پاسخ استفتاء مقام معظم رهبری آمده است.
پاسخ
#4
اما یک سوال:

(1-آذر-1394, 08:59)rayhan نوشته: 3. آنچه در این نوشته بررسی می‌شود بررسی اصل خرید و فروش ماهواره است نه استفاده از آن، چه بسا فقیهی خرید و فروش را جائز نداند ولی استفاده در امور حلال را جائز بداند.

قول اول: جایز نیست مطلقا

 
بزرگانی که خرید و فروش ماهواره را مطلقا حرام دانسته اند، آیا هیچ استفاده ی حلالی برای آن تصور نکرده اند؟
اگر کسی که فروشنده ماهواره است، از ابتدا آن را به نحوی تنظیم کند که فقط شبکه های استانی ایران در آن پخش شود و استفاده کننده هم سواد یا امکان تغییر آن به شبکه های دیگر را نداشته باشد، باز هم خرید و فروش حرام است؟!
به نظر می رسد در این سوال، پیش فرض هایی مثل خلاف قانون بودن و همچنین باز بودن همه ی شبکه ها و امکان دسترسی به آنها در نظر گرفته شده است.
آیا خرید ماهواره در عراق برای دیدن شبکه های ایران حرام است؟!
باز هم به نظر می رسد باید همچنان که در پاسخ مقام معظم رهبری آمده است، بین استفاده حلال و حرام و ... تفصیل قایل شد؛ چون در هر حال ماهواره در واقع یک وسیله مشترک است.
پاسخ
#5
(2-آذر-1394, 01:03)حسینی نوشته: اما یک سوال:

(1-آذر-1394, 08:59)rayhan نوشته: 3. آنچه در این نوشته بررسی می‌شود بررسی اصل خرید و فروش ماهواره است نه استفاده از آن، چه بسا فقیهی خرید و فروش را جائز نداند ولی استفاده در امور حلال را جائز بداند.

قول اول: جایز نیست مطلقا

 
بزرگانی که خرید و فروش ماهواره را مطلقا حرام دانسته اند، آیا هیچ استفاده ی حلالی برای آن تصور نکرده اند؟
اگر کسی که فروشنده ماهواره است، از ابتدا آن را به نحوی تنظیم کند که فقط شبکه های استانی ایران در آن پخش شود و استفاده کننده هم سواد یا امکان تغییر آن به شبکه های دیگر را نداشته باشد، باز هم خرید و فروش حرام است؟!
به نظر می رسد در این سوال، پیش فرض هایی مثل خلاف قانون بودن و همچنین باز بودن همه ی شبکه ها و امکان دسترسی به آنها در نظر گرفته شده است.
آیا خرید ماهواره در عراق برای دیدن شبکه های ایران حرام است؟!
باز هم به نظر می رسد باید همچنان که در پاسخ مقام معظم رهبری آمده است، بین استفاده حلال و حرام و ... تفصیل قایل شد؛ چون در هر حال ماهواره در واقع یک وسیله مشترک است.

محتمل است تعریف آنها از آلات حرام«ما غلب استعماله فی الحرام» باشد و چون استعمال رایج ماهوراه حرام یا مشتمل بر حرام است لذا خرید و فروش آن مطلقاً حرام است هر چند که استفاده حلال هم داشته باشد.
پاسخ


موضوعات مشابه ...
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  بررسی ماهیت شرط عدم فروش به گروه خاص 82036 0 2,243 10-بهمن-1396, 12:52
آخرین ارسال: 82036
  مساله جدید: سوال فقهی ostad313 1 3,973 22-دي-1395, 12:51
آخرین ارسال: رضا اسکندری
  سوال از حفظ نظام مهاجر 5 8,444 20-بهمن-1394, 01:01
آخرین ارسال: yaali
  سؤال:  فروش چک مهدی منصوری 2 7,277 10-خرداد-1393, 00:59
آخرین ارسال: 83068

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان