ترتب اثر شرعی و استنباط حکم از روایات خطاب به عوام الناس

[تربت الحسین (ع)]

در بعضی از روایات دیده می شود که معصومین با توجه به وضعیتی که حال مخاطب و سوال کننده دارد ( مثلا عوام الناس باشد) به صورت عرفی به سوالات جواب می دهند.
حال سوال اینجاست که آیا بر این روایات اثر شرعی مترتب می شود یا نه؟؟؟
به عنوان مثال شخصی از معصوم سوال می پرسد که آیا اشکال دارد آب را یه مرتبه بنوشیم؟؟؟(ظاهرا سائل می دانسته که 3مرتبه یا با 3جرعه باید یک لیوان آب را نوشید)
بعد معصوم در جواب می فرمایند :اصلا لذتی بالاتر از این هم هست که می گویی.
حال تکلیف ما با این روایات چیست؟؟

[استاد راهنما13 (استاد راهنما)]

در بعضی از روایات دیده می شود که معصومین با توجه به وضعیتی که حال مخاطب و سوال کننده دارد ( مثلا عوام الناس باشد) به صورت عرفی به سوالات جواب می دهند.
حال سوال اینجاست که آیا بر این روایات اثر شرعی مترتب می شود یا نه؟؟؟
به عنوان مثال شخصی از معصوم سوال می پرسد که آیا اشکال دارد آب را یه مرتبه بنوشیم؟؟؟(ظاهرا سائل می دانسته که 3مرتبه یا با 3جرعه باید یک لیوان آب را نوشید)
بعد معصوم در جواب می فرمایند :اصلا لذتی بالاتر از این هم هست که می گویی.
حال تکلیف ما با این روایات چیست؟؟

سلام
منظورتون از اثر شرعی چیست؟ مگر چیزی غیر از حلیّت و ... است.
به هر حال حضرت جواب سائل را داده است.
شما باید مثالی پیدا نمایید که به دلیل فهم پایین سائل اصلا معصوم  علیه السلام جواب واقعی را بیان نکرده باشد  همانند موارد تقیّه ای که حکم واقعی بیان نمی شود.
لذا اگر در جایی ثابت شود حکم بیان شده حکم واقعی و وظیفه فعلی نیست خب مسأله روشن است و الا باید به بیان معصوم علیه السلام اثر بار نمود.
نکته: اگر منظورتان از سوال چیزی دیگری است که بنده متوجه نشده ام بیان بفرمایید

[رضا اسکندری]

اینکه مخاطب امام علیه السلام از عوام الناس است دلیل نیست که امام در جواب در مقام بیان حکم واقعی و یا مقصود نبوده‌اند و همین طوری یک جوابی بیان کرده‌اند.
اصل اولی همان طور که همه علماء فرموده‌اند این است که هر متکلمی در مقام بیان مقصود واقعی خودش هست مگر اینکه دلیل و قرینه بر خلاف وجود داشته باشد.

[حامد]

البته عوام بودن سائل در مواردی که پاسخ سؤال او نیازمند درک عقلانی خاص و یا عسر و حرج برای سائل باشد به خصوص در مواردی که روایات متعارض و قوی تری در مقام وجود دارد می تواند قرینه باشد که امام حکم واقعی را بیان نکرده اند، نظیر آنچه معروف است در جواب این که خدا می تواند زمین را در تخم مرغی جای دهد یا نه؟ که امام  در جواب چشم انسان را مثال زدند. اگر چه این سوال در مباحث کلامی است ولی در فروعات فقهی هم وجود  فروعاتی که از درک سائل دور بوده یا مستلزم عسر و حرج او باشد قابل تصویر است. البته چنین حملی یقیناً نیازمند قرینه خواهد بود.

[تربت الحسین (ع)]

در بعضی از روایات دیده می شود که معصومین با توجه به وضعیتی که حال مخاطب و سوال کننده دارد ( مثلا عوام الناس باشد) به صورت عرفی به سوالات جواب می دهند.
حال سوال اینجاست که آیا بر این روایات اثر شرعی مترتب می شود یا نه؟؟؟
به عنوان مثال شخصی از معصوم سوال می پرسد که آیا اشکال دارد آب را یه مرتبه بنوشیم؟؟؟(ظاهرا سائل می دانسته که 3مرتبه یا با 3جرعه باید یک لیوان آب را نوشید)
بعد معصوم در جواب می فرمایند :اصلا لذتی بالاتر از این هم هست که می گویی.
حال تکلیف ما با این روایات چیست؟؟

سلام
منظورتون از اثر شرعی چیست؟ مگر چیزی غیر از حلیّت و ... است.
به هر حال حضرت جواب سائل را داده است.
شما باید مثالی پیدا نمایید که به دلیل فهم پایین سائل اصلا معصوم  علیه السلام جواب واقعی را بیان نکرده باشد  همانند موارد تقیّه ای که حکم واقعی بیان نمی شود.
لذا اگر در جایی ثابت شود حکم بیان شده حکم واقعی و وظیفه فعلی نیست خب مسأله روشن است و الا باید به بیان معصوم علیه السلام اثر بار نمود.
نکته: اگر منظورتان از سوال چیزی دیگری است که بنده متوجه نشده ام بیان بفرمایید

فکر کنم منظور از اثر شرعی واضح باشد برا همه فضلا و نیاز به توضیح ندارد ولی اجمالا این است که بتوانیم حکمی از احکام خمسه را از آن روایت برداشت کنیم و دلالت داشته باشد
"حامد" عزیز مطلب را به خوبی درک کردند و تبیین فرمودند با توجه به مثال تخم مرغ معروفی که زدند
هدف از طرح سوال این بود که معصومین هم گیر افرادی می افتادند که درک و شعور کافی برای درک بعضی مطالب نداشتند و حضرات معصومین هم برای خالی نبودن عریضه مجبور بودند پاسخی را بیان کنند مثل الان ما که در پاسخگویی به مسائل شرعی گیر افرادی می افتیم که چندبار برایشان مطلبی را توضیح می دهیم و بعد بازهم متوجه نمی شونند و ما متهم به بی سوادی می شویم!!! و بعد میگویند آخوندم آخوندای قدیم بلد بودن 4تا مسئله جواب بدن؛ مثلا برای کاسبی هر چقدر مساله ربای جنس یه جنس را توضیح دادیم متوجه نمی شد و می گفت ربا فقط در پول اضافه گرفتن است و شامل حال خودش شده بود.

[تربت الحسین (ع)]

در مسائل تقیه ای که تکلیف روشن است اینجا مساله این است که معصوم به صورت مبالغه آمیز به سوال پاسخ داده است و حکم واقعی را هم بیان نکرده است قطعا چون همان طور که گفتم ظاهرا سائل می دانسته به 3 مرتبه باید آب خورده شود و بعد اینگونه سوال را پرسیده و معصوم فرموده اند لذتی بالاتر از این نیست.
مثال دیگر: شخصی از معصوم می پرسد که آیا می شود در نماز سینه های کنیزم را فشار دهم؟
معصوم در پاسخ می فرمایند:این که چیزی نیست میتوانی بغلش کنی و در حین نماز رویش را ببوسی.
حالا بر این روایت چی؟؟؟ اثر شرعی بار می شود یا نه با توجه به اینکه معصوم به طور عرفی پاسخ داده است؟؟؟ (البته این روایت با روایت بالا کمی فرق دارد)
(قابل توجه استاد راهنما: منظور از اثر شرعی این است که این 3 فعل در حین نماز دلالت بر فعل کثیر می کند که نمازش باطل شود یا خیر؟؟؟)

[رضا اسکندری]

دوست عزیز صرف عوام بودن که دلیل نیست. شما از کجا می دانید کسی که امام در پاسخ به او چنین جوابی داده است آدم نفهمی بوده که چیزی را متوجه نمی شده است.
حرف شما به طریق اولی در افرادی که معاند هستند باید جاری باشد در حالی که می بینیم امام حتی با معاندین به صورت درست بحث می‌کرده‌اند.
علاوه که بر همین روایتی که شما نقل کرده اید عدم کراهت و اباحه آب خوردن با یک نفس قابل استفاده است. به چه بیان باید از این ظهور رفع ید کنیم؟
در هر صورت اگر ما قرینه یقینی داشته باشیم که آنچه ظاهر کلام است بیانی ظاهری است که هیچ وگرنه دلیلی برای رفع ید از ظاهر کلام نداریم.