درخواست توضیح: فایده مباحث وضع

[emameasr]

اگه امکان داره ثمره بحث رو بفرمایید تا اشتیاق شرکت توی این گفتگو ایجاد بشه. اینکه وضع چگونه است؟ واضع چه چیزی را و چگونه لحاظ میکند؟ و سوالاتی از این قبیل فکر نمیکنم ثمره ای داشته باشه. علم اصول قراره به ما در استنباط کمک کنه آیا این بحث این کار رو انجام میده؟

[استاد راهنما13 (استاد راهنما)]

جناب emameasr عزیز سلام علیکم
اصل این است که وقتی کتابی و مطلبی خوانده می شود باید به نحو احسن مطالب آن حل شود و مسأله وضع از مسائل مطرح در علم اصول است و طلبه در مقام یادگیری لازم است آن را تحلیل نماید و اگر طلاب در مقام تحصیل در صدد انتخاب مسائل با توجه به ثمرات و فوائد آن برآیند باعث تضعیف روحیه و اختلال در تحصیل خواهد شد. هر چند ویرایش کتب و تهذیب مطالب کتب مورد آموزش از وظایف بزرگان و صاحبان قلم و علم است.

[emameasr]

استاد راهنمای عزیز سلام علیکم
از توجه شما تشکر میکنم. اینکه شما فرمودید ویرایش کتب و تهذیب مطالب کتب مورد آموزش از وظایف بزرگان و صاحبان قلم و علم است درست می فرمایید اما اینکه حالا که ویرایش نشده ما بیاییم و هرچه بوده را بخوانیم فکر نمیکنم وجهی داشته باشد. گیریم که بنا به دلایلی (مثل اینکه برنامه آموزشی حوزه است و نمیتوان رد شد یا اینکه به هر حال در امتحان می آید و باید یاد بگیریم) مجبور شدیم آن را بخوانیم در این صورت نیز باید به حداقل اکتفا کرد و لزومی ندارد وارد موشکافی این بحث شویم. اینکه این بحث را در تالار مطرح کنیم تا سایر فضلا نظر بدهند اینها ضرورتی ندارد و بسیاری از مسائل مهم هستند که میتوان درباره آنها بحث کرد و وقت را صرف امثال بحث وضع نکرد.
اما اینکه شما فرمودید اگر طلاب در مقام تحصیل در صدد انتخاب مسائل با توجه به ثمرات و فوائد آن برآیند باعث تضعیف روحیه و اختلال در تحصیل خواهد شد، در جواب باید بگویم اتفاقا خود این کار که طلبه مطلبی بخواند و نداند که کجا به دردش میخورد اختلال آفرین است. اینکه طلبه بعد از چند سال اصول خواندن احساس کند نمیتواند با ادله انس بگیرد و در نهایت باعث یأس او از اجتهاد شود اینها اختلال نیستند؟! اینکه وقت قابل توجهی از بهترین سالهای عمر طلبه را صرف مطالبی کنیم که نیاز به دقت زیادی دارد ولی فایده ای برایش ندارد. اگر همه ی وقتی که استاد و شاگرد صرف فهمیدن بحث وضع حروف در کفایه میکنند را صرف حل یکی از مشکلات جامعه میکردیم آیا به خوبی حل نمیشد؟! این میزان دقتی که از طلبه میگیرد حیف است که در این راه صرف شود. میتواند در راه بهتری صرف شود و نتیجه بدهد.
من قبول دارم که اگر همه جا بحث فایده را مطرح کنیم شاید با توجه به کثرت مطالب بی فایده یا کم فایده عده ای ناامید شوند ولی به نظرم ناامیدی که در خواندن این بحث ها ایجاد میشود بیش از ناامیدی است که در نخواند آنها احتمال دارد ایجاد شود.
ضمن اینکه این ناامیدی قابل برطرف شدن است. شاید همان اول اگر به طلبه بگوییم این بحث فایده ندارد جا بخورد ولی کم کم میتواند متوجه این نکته شود که به هرحال بزرگان ما معصوم نبوده اند و امکان دارد اشتباه کرده باشند.

[emameasr]

ما در مقدمه بحث میکنیم که غایت علم اصول، قدرت بر استنباط است. چه میشود که وارد بحث ها که میشویم دیگر برایمان مهم نیست که این بحث این قدرت را در ما ایجاد میکند یا نه!!!! یا اینکه گاهی میخواهیم فایده تراشی کنیم و فایده ای مثل نذر برای بحث ترسیم کنیم. آیا طلبه این حق را ندارد که انتظار داشته باشد وعده ای که در مقدمه به او داده اند را در سرتاسر کتاب مشاهده کند و ببیند که دقیقا هر بحثی چه کمکی به استنباط میکند؟!

[رضا اسکندری]

حالا چرا شما این قدر مسلم گرفته اید که بحث وضع ثمری ندارد؟ بسیاری از علماء معتقدند از ثمرات این بحث عدم امکان اطلاق در معانی حروف بنابر وضع عام و موضوع له خاص است یا حتی مثل مرحوم صدر یا مرحوم آقای خویی هم در فقه و هم در اصول برخی مسائل را بر مختار خودشان در حقیقت وضع مبتنی می‌دانند.
این از یک طرف.
از طرف دیگر آیا ثمره از نظر شما فقط آن است که به شما بگوید فلان موضوع چه حکمی دارد؟ بسیاری از مسائلی که در بحث وضع مطرح می‌شود مقدمات تحلیل را در طلبه پرورش می دهد و لذا بسیاری از مسائل دقیق علمی بعد را راحت تر درک خواهد کرد. آیا این ثمره کمی است؟
ثالثا فکر میکنم کمی در مورد بی فایده بودن علم اصول غلو کرده اید. (یاد اخباریون افتادم). ما که تا کنون هر آنچه از مباحث اصول را خوانده ایم حضرت استاد در ابتدای بحث ثمرات متعدد بر آن ذکر کرده اند.

[استاد راهنما13 (استاد راهنما)]

با تشکر از rayhan
بله بنده هم همین نظر را دارم و علاوه باز هم باید دقت داشته باشید بسیاری از مسائلی که ادّعا می شود اثر ندارد حداقل در مظان ثمره داشتن هستند و لذا مبتدی نباید خود به دنبال انتخاب مسائل با توجه به اثر باشد چرا که کسی می تواندقائل به اثر داشتن و نداشتن شود که واقف بر کثیر از مسائل و موضوعات فقهی و ... باشد . وشاید کمتر مسأله ای یافت بشود که معظم فقهاء و بزرگان اجماع بر عدم فایده آن داشته باشند.
بالارفتن قدرت فکری و تحلیلی و مقدمه بودن برای درک مطالب دقیق تر را هم که جناب rayhan فرمودند

[emameasr]

حالا چرا شما این قدر مسلم گرفته اید که بحث وضع ثمری ندارد؟ بسیاری از علماء معتقدند از ثمرات این بحث عدم امکان اطلاق در معانی حروف بنابر وضع عام و موضوع له خاص است یا حتی مثل مرحوم صدر یا مرحوم آقای خویی هم در فقه و هم در اصول برخی مسائل را بر مختار خودشان در حقیقت وضع مبتنی می‌دانند.
این از یک طرف.
از طرف دیگر آیا ثمره از نظر شما فقط آن است که به شما بگوید فلان موضوع چه حکمی دارد؟ بسیاری از مسائلی که در بحث وضع مطرح می‌شود مقدمات تحلیل را در طلبه پرورش می دهد و لذا بسیاری از مسائل دقیق علمی بعد را راحت تر درک خواهد کرد. آیا این ثمره کمی است؟
ثالثا فکر میکنم کمی در مورد بی فایده بودن علم اصول غلو کرده اید. (یاد اخباریون افتادم). ما که تا کنون هر آنچه از مباحث اصول را خوانده ایم حضرت استاد در ابتدای بحث ثمرات متعدد بر آن ذکر کرده اند.

من میگویم بعضی از مسائل اصول بی فایده است. غلو کجاست؟!
ضمن اینکه اگر میخواهید نشان دهید ثمره دارد به عنوان نمونه آیه یا روایتی بیاورید و بگویید در اینجا به خاطر فلان بحث وضع ما اینگونه برداشت میکنیم.
این که شما فرمودید استاد در ابتدای بحث ثمرات متعدد ذکر میکنند، قبول. ولی درخواست من این است که ببینید آیا فهم ادله بند آن مسأله هست یا نه؟ یعنی اگر مسأله به گوشمان نخورده بود نمیتوانستیم ادله را درست بفهمیم؟!  ضمن اینکه تکرار میکنم من همه اصول را بی فایده نمیدانم ولی بعضی از مسائل آن به نظرم بی فایده است.

[emameasr]

با تشکر از rayhan
بله بنده هم همین نظر را دارم و علاوه باز هم باید دقت داشته باشید بسیاری از مسائلی که ادّعا می شود اثر ندارد حداقل در مظان ثمره داشتن هستند و لذا مبتدی نباید خود به دنبال انتخاب مسائل با توجه به اثر باشد چرا که کسی می تواندقائل به اثر داشتن و نداشتن شود که واقف بر کثیر از مسائل و موضوعات فقهی و ... باشد . وشاید کمتر مسأله ای یافت بشود که معظم فقهاء و بزرگان اجماع بر عدم فایده آن داشته باشند.
بالارفتن قدرت فکری و تحلیلی و مقدمه بودن برای درک مطالب دقیق تر را هم که جناب rayhan فرمودند

اگر مبتدی نمیتواند تشخیص دهد ثمره دارد یا نه استاد که میتواند. آیا مبتدی حق ندارد از استاد بپرسد ثمره این بحث چیست؟
ضمن اینکه به نظرم بحث بالارفتن قدرت فکری و تحلیلی و مقدمه بودن برای درک مطالب دقیق تر هم از مصادیق فایده تراشی باشه. یعنی ما نسبت به یک سری از مسائل حالت انفعالی داریم. وقتی میبینیم علما بحث کرده اند میگردیم فایده ای برای آن پیدا کنیم.
یادم می آید استاد رسائلی داشتیم به یکی از بحث های بی ثمر که رسید گفت این چند صفحه هیچ فایده ای ندارد و من فقط به این دلیل اینجا را برایتان درس میدهم که متهم به بی سوادی نشوم!!!! (یعنی نگویند چون بلد نبود درس نداد)

[تسنیم1]

اگه امکان داره ثمره بحث رو بفرمایید تا اشتیاق شرکت توی این گفتگو ایجاد بشه. اینکه وضع چگونه است؟ واضع چه چیزی را و چگونه لحاظ میکند؟ و سوالاتی از این قبیل فکر نمیکنم ثمره ای داشته باشه. علم اصول قراره به ما در استنباط کمک کنه آیا این بحث این کار رو انجام میده؟

با سلام واحترام.از اتفاق این سوال هم برایم مطرح بود که جایگاه و فایده وضع در استدلال مسائل فقهی چیست که به عنوان یکی از مباحث مطرح در اصول فقه آورده شده است اما فکر کردم در سطوح بالاتر اصول جوابش را پیدا کنم حالا اگه امکان داره شما توضیح دهید.
ضمنا بحث وضع در تفسیر قرآن اهمیت دارد هم چنین خیلی وقت ها هنگام خواندن یک بحث کلامی یا حتی اصولی اختلاف دو نغر در نوع تصورشان نسبت به یک مطلب است.وخیلی از مغالطه ها در منطق از این نوع است.

[emameasr]

اگه امکان داره ثمره بحث رو بفرمایید تا اشتیاق شرکت توی این گفتگو ایجاد بشه. اینکه وضع چگونه است؟ واضع چه چیزی را و چگونه لحاظ میکند؟ و سوالاتی از این قبیل فکر نمیکنم ثمره ای داشته باشه. علم اصول قراره به ما در استنباط کمک کنه آیا این بحث این کار رو انجام میده؟

با سلام واحترام.از اتفاق این سوال هم برایم مطرح بود که جایگاه و فایده وضع در استدلال مسائل فقهی چیست که به عنوان یکی از مباحث مطرح در اصول فقه آورده شده است اما فکر کردم در سطوح بالاتر اصول جوابش را پیدا کنم حالا اگه امکان داره شما توضیح دهید.
ضمنا بحث وضع در تفسیر قرآن اهمیت دارد هم چنین خیلی وقت ها هنگام خواندن یک بحث کلامی یا حتی اصولی اختلاف دو نغر در نوع تصورشان نسبت به یک مطلب است.وخیلی از مغالطه ها در منطق از این نوع است.

سلام  به نظر من که بحث وضع فایده نداره. فایده رو باید از کسانی بپرسید که میگن فایده داره. 
راجع به اهمیت بحث وضع در تفسیر و ... هم که مطالبی رو نوشتید، ممنون میشم اگه یک نمونه عینی بیاورید برای فایده داشتن. مثلا یک آیه یا روایتی بیاورید و بگویید با توجه به فلان بحث وضع، از این آیه یا روایت اینگونه برداشت میشود.